Ik zou het fijn vinden als jullie voortaan mijn blogposts zouden willen lezen met een pen tussen je tanden. Dat zou mijn dagelijkse taak van jullie amuseren en in een gezellige stemming brengen een stuk eenvoudiger maken.
Er bestaat een psychologische theorie, de facial feedback hypothesis, die zegt dat iemand die zijn lippen in een glimlach plooit, vanzelf (een beetje) vrolijk wordt. In experimenten werd proefpersonen dus zo’n pen tussen de lippen gestoken. Enkele van de glimlachspieren worden dan aangesproken zonder dat de deelnemers weten dat het om vrolijkheid of glimlachen gaat. En toch voelen ze zich vanzelf beter.
Volgens de Wikipedia-pagina over deze hypothese had Darwin al het idee dat gezichtsuitdrukkingen emoties konden oproepen. Maar ook de dichters hebben het altijd al geweten, bijvoorbeeld over de O. Neem nu dit sonnet waarin Albertus Frese de letter en de klank bezingt, zonder hem te noemen (nadat hij in drie eerdere gedichten hetzelfde had gedaan met de a, e en i:
Drie zyn reeds afgedankt; ‘k zal verder nu beletten
Dien, die het wydste gaept, den Vierden naer zyn rang:
Ten einde dit Gedicht blyf buiten zyn bedwang,
Dat Hy zich daer in zal als Klinkerd nederzetten.
Als Schrik en Angst en Pyn de Rust en Lust verpletten,
Wat schreeuwd Hy niet luidkeels! wat klinkt Hy naer en bang,
By Jammer en Elend! by Klagt- en Treurgezang!
Maer, is ’t in Vreugd, Hy juicht dan bly by Feest-banketten!
Dan ziet men hem aldaer afbeelden, in een Krans
Van al wat hupp’len kan, en mêe wil aen den Dans,
Als Meester van het Spel, met hand aen hand te sluiten
Praeld Hy aen ’t Stargewelf als een verheven Ring,
Hy diend Saturnus met zyn’ uitgestrekten Kring.
Wat is Hy in ’t Getal? een Niet! die blyf hier buiten.
Het fijne van de O is natuurlijk dat de letter een plaatje is van de manier waarop de lippen staan als je hem uitspreekt, en omgekeerd. Geen enkele andere letter is zo duidelijk een plaatje van iets.
Maar daarmee is de letter O ook een plaatje van alle emoties die je voelt wanneer je o! roept: schrik, angst, pijn, jammer, ellende. In het hierboven genoemde experiment liet men mensen ook een pen tussen de lippen nemen zodat ze die tuitten; na een tijdje voelden zij zich dan inderdaad angstiger en bezorgder.
Dan gaat Frese nog verder: volgens hem drukt de O niet alleen vreugde uit, maar alles waar een kring voor staat, zoals hand in hand huppelen, de kring rond de planeet Saturnus en de nul. Het zou interessant zijn om te toetsen of mensen daar allemaal ook aan denken als ze een pen tussen hun lippen klemmen, maar zo ver is de wetenschap nog niet.
Laat een reactie achter