Door Bas Jongenelen

Het lezen van oude handgeschreven berichten is niet moeilijk. Vroeger konden ze die dingen immers ook lezen, dus waarom zouden wij dat nu niet meer kunnen? Het lezen van een Middeleeuws handschrift is dus net zo eenvoudig als Chinees: miljoenen mensen kunnen het. Ja, was het maar zo simpel, als je er niet mee opgegroeid bent, dan kom je er niet zo makkelijk in. Gelukkig heb ik zelf een draak van een handschrift, dus mijn kladjes voor neerlandistiek.nl (met kroontjespen geschreven) zullen de mensen over 500 jaar lekker bezig houden.

Intussen zitten we er maar mee, met die oude handgeschreven boodschappen die erg interessant moeten zijn (want als het niet interessant was, schreef men het vroeger niet op). Het lezen van oude handschriften vergt veel oefening, maar waar begin je? Waar kun je je aanmelden voor de cursus Paleografie voor beginners? Tot voor kort nergens. En sinds kort nog steeds nergens, want aanmelden hoeft niet als je deze cursus volgt op watstaatdaer.nl (let op die modieuze / grappig bedoelde ‘e’ in ‘daer’). Ik kan hier nu wel een beetje flauw doen over het een en ander, maar ondertussen hebben we er ineens een heel aardige online cursus lezen.

Het begin lijkt simpel, met slechts een paar letters om te herkennen. Doch schijn bedriegt, want op de eerste bladzijde zien we al die vreselijke ‘w’ – de letter waar ik het meest op stuk loop (en dan heel boos op mezelf word als het gewoon weer die stomme ‘w’ is). Heb je deze pagina gehad, dan heb je nog veertien pagina’s te gaan met letters en cijfers (ook Romeinse cijfers). Lezen is een vaardigheid, we moeten doorzetten en oefenen. Het is niet anders.

Dan komen we in het blad ‘Woorden en afkortingen’. Er zijn liefst 25 bladen met woorden en afkortingen. Gelukkig houdt het programma bij welke oefeningen je al gedaan hebt, zonder dat je daarvoor in hoeft te loggen. Wie de letters goed heeft doorlopen, zal in de eerste bladen weinig moeilijkheden tegenkomen. Let echter op: er is zeker sprake van een toenemende mate van complexiteit.

De cursus eindigt met 24 complete teksten ter transcriptie. Iedere tekst kent vier niveaus, bij het eerste niveau zijn er hier en daar wat woorden weggelaten die je zelf in moet vullen. Het vierde niveau toont een leeg blad… succes ermee.

Ik heb nog niet de tijd gehad om de hele cursus te doorlopen, ik kan geen inschatting maken hoe lang de cursus duurt. Wel ben ik onder de indruk van het gebruiksgemak, de mooie plaatjes en de opbouw.