Garrelt Verhoeven noemt zichzelf een boekenjutter, en hij lijkt me een hele goeie. Boekenjutters zijn niet actief op zoek naar bepaalde boeken, net dat éne exemplaar dat nog ontbreekt in hun verzameling, maar ze struinen de boekenkusten af – de antiquaren, de boekenmarkten, of zelfs Marktplaats – om precies dat ene boekje op te pakken waarnaar ze niet op zoek waren maar dat van … [Lees meer...] overPornografie in geleerde jas
17e eeuw
Verschenen: Bart Leeuwenburgh, De betoverde wereld van Balthasar Bekker
De Duivel, heksen, tovenaars, spoken, geesten, betoverden en bezetenen staan centraal in deze hertaalde bloemlezing uit De Betoverde Wereld. Dit vierdelige boekwerk van de Nederlandse predikant en theoloog Balthasar Bekker (1634-1698) sloeg eind zeventiende eeuw in als een bom. Al direct na publicatie van de eerste twee delen in 1691 brak er een ware pamflettenoorlog … [Lees meer...] overVerschenen: Bart Leeuwenburgh, De betoverde wereld van Balthasar Bekker
16 maart 2023: Bredero en Shakespeare samen op het toneel
(Persbericht Universiteit van Amsterdam) Binnenkort worden twee beroemde zeventiende-eeuwse toneelstukken voor het eerst in de geschiedenis samen opgevoerd; één in het Nederlands en één in het Engels. De unieke voorstelling The Miller + The King, die op 16 maart 2023 plaatsvindt in CC Amstel, is een initiatief van de UvA en Princeton University (VS). ‘Tussen de ontwikkeling … [Lees meer...] over16 maart 2023: Bredero en Shakespeare samen op het toneel
Een steekboekje van Saeghman
Ruim 30 jaar geleden (ja, ja) schreef ik mijn doctoraalscriptie over de 17e-eeuwse Amsterdamse drukker en boekverkoper Gillis Joosten Saeghman, een specialist in het populaire segment van de markt en dan vooral in almanakken in alle soorten en maten. Vooral de almanakken in miniatuurformaat, ooit verschenen in enorme oplagen, zijn nu uitermate zeldzaam. Tijdens mijn jaren … [Lees meer...] overEen steekboekje van Saeghman
Smots en Smodzje
Smeerboel in het zeventiende-eeuwse Nederlands en Fries In het recente boekje Alle Amsterdamse Akten: Ruzie, rouw en roddels bij de notaris, 1578-1915 uit 2022 staat een prachtig artikel van Nicoline van der Sijs over scheldwoorden in de Amsterdamse notarisakten van de zestiende tot de achttiende eeuw. Hierin wordt beschreven dat vrouwen meestal met het … [Lees meer...] overSmots en Smodzje
Verschenen: Gemaakt op reis
Bij Uitgeverij Verloren is de handelseditie van het proefschrift van Alan Moss verschenen, Gemaakt op reis. Nederlandse jongeren op reis in de zeventiende eeuw. Rijke jongeren vertrokken in de zeventiende eeuw op Grand Tour: een educatiereis die hen onder andere tot Frankrijk en Italië bracht. Tijdens deze reis, die onderdeel was van hun algemene opvoeding, deden zij ervaringen … [Lees meer...] overVerschenen: Gemaakt op reis
Call for papers Jaarcongres De Zeventiende Eeuw
Op vrijdag 25 augustus 2023 vindt aan de Universiteit van Amsterdam het Jaarcongres van de Werkgroep De Zeventiende Eeuw plaats met als titel MICRO-MACRO. Het dagelijkse leven onder de loep. In 1641 reed ene heer Van Monnickendam nogal wild met een wagen door de Alkmaarse Breedstraat. Hij verloor de controle over zijn voertuig en kwam op de achterzijde van het erf van … [Lees meer...] overCall for papers Jaarcongres De Zeventiende Eeuw
De aangrijpendste uitvoering van de Gijsbreght aller tijden
5 december 1943: Fons Rademakers speelt Gijsbreght van Aemstel in een Zwitsers vluchtelingenkamp Het is op het eerste gezicht een weinig opzienbarende foto. Een zwartgeklede jongeman staat met geheven armen op een eenvoudig podium, in het zwakke licht van een gloeilamp. Zijn houding en mimiek impliceren de aanwezigheid van een publiek achter de fotograaf. Het beeld wordt … [Lees meer...] overDe aangrijpendste uitvoering van de Gijsbreght aller tijden
Elisabeth Koolaart-Hoofman
In 1686 keek Elisabeth Koolaart-Hoofman terug op de gebeurtenissen van 1672. Ze kreeg een broertje er bij! Terwijl deze Cornelis in zijn wiegje de longen uit zijn lijf schreeuwde, roerde zich buiten het muitziek volk, werden de de Wit’s uiteengereten en bulderen de kanonnen om de zeven verenigde provinciën uit elkaar te rukken. Elisabeth was een van de geleerdste vrouwen aan … [Lees meer...] overElisabeth Koolaart-Hoofman
Anthony van Dyck: Curating Identity in the 17th Century
Een presentatie door Christine Sas in het Engels en in een Nederlands dat zoveel mogelijk toegankelijk is voor Engelstaligen. (The staff of UCL have developed a free self-directed online course made up of a series of short taster videos and related activities, for students interested in learning foreign languages.) … [Lees meer...] overAnthony van Dyck: Curating Identity in the 17th Century
De Aeneïs in twaalf maanden
Komend jaar is de Imagokalender van het Nederlands Klassiek Verbond gewijd aan de Aeneïs van Vergilius. Elke maand krijgen we afbeeldingen met ruimschoots toelichtingen te zien bij één van de twaalf boeken. Weinig klassieke teksten zijn in de Nederlandse literatuur, van de middeleeuwen tot heden, zo vaak nagevolgd als Vergilius’ epos over de stichting van Rome. Het verhaal over … [Lees meer...] overDe Aeneïs in twaalf maanden
6 januari – 8 januari 2023: Gijsbreght van Aemstel
Ruim 380 jaar al trekt deze kaskraker van Joost van den Vondel volle zalen en spreekt het verhaal van de mythische heer van Amsterdam, die op kerstnacht zijn stad probeert te beschermen tegen Kennemers en de Haarlemmers tot de verbeelding. Een treurspel dat generaties aan het denken heeft gezet over noodlot, voor- en tegenspoed en het kiezen tussen liefde en plicht, eigen of … [Lees meer...] over6 januari – 8 januari 2023: Gijsbreght van Aemstel
Vondels Lijkklacht aan het vrouwenkoor
Op 12 februari 1635 overleed Vondels echtgenote, Maria de Wolff. Over dit verlies schreef Vondel een gedicht, gericht tot het zogeheten Vrouwenkoor in de Oude Kerk in Amsterdam, ‘O Heiligh Koor’, waar zij begraven zou worden, bij hun al eerder gestorven kinderen Sara en Constantijn. Ook hun dood had Vondel met gedichten herdacht. Vooral de gedichten op die kinderen zijn zo … [Lees meer...] overVondels Lijkklacht aan het vrouwenkoor
‘Maer deze maeght gaet al de mans te boven’
Een ideale klassieke tragedie is Sofocles’ Koning Oedipus. Vondel vertaalt dit spel in 1660, en in de opdracht aan Joan Huydecoper schrijft hij: ‘Aristoteles, in zijn tooneelonderwijs, voert het in, als een voorbeelt, waer in de twee hoofdcieraden, herkennis en staetveranderinge, krachtigh uitschijnen.’ In een aristotelische tragedie treedt een held op met wie het publiek zich … [Lees meer...] over‘Maer deze maeght gaet al de mans te boven’
Etymologica: Beter een goede boer dan een slechte buur
Middeleeuws Nederlands in de Brabantse dialecten Hoe zagen de Brabantse boerderijen er in de zeventiende eeuw uit? Op basis van houtskeletten in oude boerderijen, historische afbeeldingen en archeologisch onderzoek is daar behoorlijk wat over te zeggen. Maar ook de taalkunde kan soms interessante gegevens bijdragen, zoals uit dit artikeltje zal blijken. Zo biedt een … [Lees meer...] overEtymologica: Beter een goede boer dan een slechte buur
Johan de Witt en het Rampjaar als luisterboek
Bij Uitgeverij Catullus verscheen eerder dit jaar een nieuwe bloemlezing uit de correspondentie van Johan de Witt. Samenstellers Ineke Huysman en Roosje Peeters kozen dit keer voor het Rampjaar 1672. De gekozen brieven worden besproken door de leden van het projectteam Briefwisseling van Johan de Witt van het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis. Op de … [Lees meer...] overJohan de Witt en het Rampjaar als luisterboek
Salmoneus: de koning die dacht dat hij Jupiter was
De rei van priesters van Jupiter zingt in Salmoneus: Aertsvader, wou Jupijn u spaeren, En uwe grijze hairen, Om out en stram te lijen De tempelschenderyen? Om deze … [Lees meer...] overSalmoneus: de koning die dacht dat hij Jupiter was
Literatuur was ooit onmisbaar
Hoe verder je terug in de tijd gaat, hoe belangrijker literatuur wordt. In tijden van teruglopende studentenaantallen, sluitende boekhandels en hardnekkige ontlezing is het moeilijk voorstelbaar dat literatuur ooit met twee benen in de maatschappij stond, een spilfunctie vervulde, zelfs onmisbaar was. Dit inzicht kwam als een klap in het gezicht van een kersverse studente … [Lees meer...] overLiteratuur was ooit onmisbaar
Saul vallt en David klimmt bij de Catharinisten van Aalst
Op 11 en 12 juni vieren de Catharinisten in Aalst het zeshonderdjarig bestaan van hun toneelvereniging, voorheen rederijkerskamer. En aan het filmpje waarin zij de activiteiten bij dit imposante jubileum aankondigen te zien ontbreekt het de zeshonderdjarige niet aan humor en energie. Er is een congres, een feestelijke bijeenkomst met theateroptredens, een tentoonstelling in … [Lees meer...] overSaul vallt en David klimmt bij de Catharinisten van Aalst
De band tussen educatie, inburgering en Nederlandse cultuur zou vanzelfsprekend moeten zijn
In 2007 schreef ik in het toenmalige wetenschappelijke tijdschrift Neerlandistiek.nl het artikel ‘Cupido leert de Nederlandse taal (1601), en burgert verder in (1613): realisme in Nederlandse (liefdes)emblemen’. Het artikel ging over twee embleembundels van de Leidse hoogleraar-dichter Daniel Heinsius waarin de liefdesgod Cupido steeds minder klassiek, mythologisch en … [Lees meer...] overDe band tussen educatie, inburgering en Nederlandse cultuur zou vanzelfsprekend moeten zijn
Vertalingen waren publiekstrekkers
Gemeten naar de hoeveelheid opvoeringen in de Amsterdamse Schouwburg was niet Joost van de Vondel de succesvolste zeventiende-eeuwse toneelauteur, maar de Spanjaard Lope de Vega. Dat inzicht hebben we te danken aan de digitale database ONSTAGE, in de afgelopen jaren ontwikkeld aan de Universiteit van Amsterdam door Frans Blom en collega’s. In ONSTAGE zijn de archieven van de … [Lees meer...] overVertalingen waren publiekstrekkers
Literatuurgeschiedenis zestiende en zeventiende eeuw
Uitlegvideo over de literatuurgeschiedenis van de zestiende en zeventiende eeuw (Renaissance en Gouden Eeuw). … [Lees meer...] overLiteratuurgeschiedenis zestiende en zeventiende eeuw
20 juli 2022: John Cruso at the Norfolk Record Office
‘To mark the publication of ‘John Cruso of Norwich and Anglo-Dutch Identity in the Seventeenth Century’ (Cambridge: D.S. Brewer, 2022), Dr. Chris Joby will give a presentation on the book and on documents in the Norfolk Record Office archives that he consulted in writing the book. The story of Cruso, whose family name was immortalized by Daniel Defoe, is an … [Lees meer...] over20 juli 2022: John Cruso at the Norfolk Record Office
Oorlog in Europa
In 2022 is er helaas weer een oorlog in Europa. Vanwege de lange periode van relatieve vrede die sinds 1945 in Europa heeft geregeerd, is het gemakkelijk om te vergeten dat oorlog tussen Europese landen vóór 1945 min of meer de normale stand van zaken was. Wat de Lage Landen betreft, hun zuiderburen vielen hen meer dan eens aan. Dit jaar is het 350e herdenkingsjaar van de … [Lees meer...] overOorlog in Europa
Maria Tesselschade Roemers (1594-1649) in het ‘Panpoëticon Batavûm’
Maria T. Roemers. Zelf koos ze voor haar middle name, die op 25 maart 1594 heel vreemd moet hebben geklonken: Tesselschade, naar de scheepsramp bij Texel die haar vader die winter veel geld had gekost. Wie kent haar niet, de ‘onwaerdeerlycke vrouw’ die met haar zusje Anna het sprankelende hart vormde van de – maar nee, vakgenoten hebben het daar niet meer over en vragen liever … [Lees meer...] overMaria Tesselschade Roemers (1594-1649) in het ‘Panpoëticon Batavûm’
