Gegroet, vrienden van de verscheiden neerlandici! Zes neerlandici gedenken we de komende week, en bepaald niet de minsten! Onder hen zijn er zeker, die landelijke bekendheid genoten, zij het soms niet alleen door hun wetenschappelijke prestaties, maar ook zeker door hun markante persoonlijkheden. Een van hen was zeker degene die het onderwerp van de quizvraag van vandaag is.
Het gaat om een neerlandicus (nou ja, neerlandicus, hij was meer en misschien ook eerder iets anders dan dat, maar hij heeft zeker betekenis voor de neerlandistiek gehad) die geregeld met anderen in de clinch lag, niet in de laatste plaats door zijn scherpe pen, waarmee hij ongenadig met collega’s kon afrekenen. Zo serveerde hij eens een “leesboek voor de middelbare school” af op grond van het feit dat men de geciteerde teksten te zeer verminkt had. Dat woord ‘verminkt’ moet hem op het idee van de volgende uithaal hebben gebracht: “Met een groot mes is alle leven er uit gesneden, en een lijklucht waait u tegen; het boek geeft niet, zoals de titel beweert, toegang, door een gouden poort, tot een, paleis van heerlikheden; eerder tot de snijkamer waar de studenten ’s middags om vijf uur met hoofdpijn uit vandaan gaan. De juiste titel zou zijn: Uit de Snijkamer; dat zou én de oorsprong én de bestemming van het boek aanduiden.” Misschien nét iets te lang volgehouden vergelijking, maar toch.
De vraag van deze week is dan ook: wie bedoelen we, en welk boek werd hier zo afgekraakt?
Marc Beerens zegt
E. Kruisinga, geboren 8 december 1875, over ‘Britannia I’ door H.G. de Maar in de ‘Berichten en mededelingen van de “Vereniging van leraren in levende talen”‘, maart 1930 (http://www.dbnl.org/arch/_lev004193001_01/pag/_lev004193001_01.pdf)
Marc Beerens zegt
Kleine zelfcorrectie na volledige autopsie van het temperamentvolle stuk van Kruisinga: weliswaar biedt dit een bespreking van o.a. de Britannia-methode van De Maar, maar het voorbeeld dat Kruisinga de vergelijking ingeeft met de snijzaal, lijkt afkomstig uit een belendende publicatie van De Maar uit ‘een reeks leesboeken (…) die als aanvulling op het leerboek bedoeld schijnen, al zijn ze bij een andere uitgever verschenen’. Kruisinga geeft geen nadere bibliografische gegevens, maar vermoedelijk is bedoeld: H.G. de Maar, ‘The Golden Gate Books. A new Series of English reading Books on Humane Principles. Book B : English Prose. Volume I. for the first Year. Zwolle, W.E.J. Tjeenk Willink 1924.
Peter-Arno Coppen zegt
Het ging inderdaad om Etsko Kruisinga, en een van zijn beroemde besprekingen van leerboeken. Ditmaal de grammatica van De Maar, maar de passage ging inderdaad over een reeks bijbehorende lectuur.