Gegroet, vrienden van de verscheiden neerlandici! Het is nog maar kort geleden dat Jaap de Rooij overleed, en nu al gedenken wij zijn geboortedag. Er moeten vast nog mensen zijn met herinneringen aan deze markante persoonlijkheid. En wat te denken van het feit dat het deze week precies 125 jaar geleden is dat Victor van Vriesland geboren is? En weet u nog wie Jacoba van Lessen was? En zo ja: wordt het niet eens tijd dat u daar ook anderen van op de hoogte brengt? Dit is allemaal geen kennis die je voor eeuwig voor jezelf kunt houden. Dus doe mee aan de slowquiz en voeg uw herinneringen en gedachten toe in het reactiegedeelte!
| zondag | 22-10 | Geen neerlandici geboren of gestorven | |
| maandag | 23-10-1887 | geboortedag | Leonardus Michels |
| dinsdag | 24-10-1821 | geboortedag | Jan Beckering Vinckers |
| woensdag | 25-10-1895 | sterfdag | Henri Moltzer |
| 25-10-1931 | geboortedag | Jaap de Rooij | |
| 25-10-1936 | geboortedag | Willem Wilmink | |
| donderdag | 26-10-1920 | geboortedag | August Keersmaekers |
| 26-10-2003 | sterfdag | Boudewijn Damsteegt | |
| vrijdag | 27-10-1892 | geboortedag | Victor van Vriesland |
| 27-10-1981 | sterfdag | Martha Muusses | |
| 27-10-1991 | sterfdag | Hendricus van der Lubbe | |
| zaterdag | 28-10-1897 | geboortedag | Jacoba van Lessen |
| 28-10-1963 | sterfdag | Maximilianus van Moerdijk | |
| 28-10-1985 | sterfdag | Piet Meertens | |
Willem Wilmink Had ik als eerstejaars UvA de colleges ‘Spreken in het openbaar’ (Taalbeheersing avant la lettre) van professor Garmt Stuiveling verstouwd en twijfelde ik hevig aan het nut van mijn studie toen ik de ‘Mei’ van Gorter moest scanderen met 150 andere eerstejaars in de Lutherse Kerk, die twijfel verdween door Willem Wilmink. Die liet in zijn werkgroep over Hendrik de Vries in het Lambert ten Katehuis in 1964 een bevlogen en originele indruk achter. Het was mijn eerste kennismaking met Close Reading: hoe lees je een gedicht? En met Merlyn: De tekst en niets dan de tekst! De lezer heeft geen boodschap aan de persoon van de dichter…
Dertig jaar later maakte ik toevallig met zijn eerste vrouw een barre klim in de heuvels van het Chianti Classico gebied in Italie. Zoals dat gaat, ging toch zijn persoonlijkheid toen met de chianti over de tong.
Kijk, dit bedoelen we nu! Hoe een werkgroep je leven veranderde! Ik zie uit naar de anekdote over het college van Stuiveling te zijner tijd (op 21 december aanstaande zou hij 110 jaar zijn geworden).
Zit er al op te broeden en plukte Stuivelings’ ‘Schets’ meteen uit de kast. O wat een heerlijk beknopte literatuurgeschiedenis was dat! Dan had je als student tijd om te leren lezen en spreken in het openbaar…Merk op dat DWDD (VARA) nog steeds op Wilmink en rode Stuiveling drijft!
Professor Michels neemt samen met professor Brom tentamen af:
‘De grapjes van Brom zijn altijd kinderlijk. Je lacht erom, beleefd, besmuikt. De grapjes van Michels zijn zelden ongevaarlijk. Elitair sarcasme is hem niet vreemd. Hij praat als een heel oud boek. Maar wees wel op je hoede. Ik was dat niet. Ik heb voor de gelegenheid mijn zondagse pak aan, en neem vol vertrouwen plaats aan de groene tafel, met daarachter Brom en Michels. Die schenken me aanstonds mijn candidaats. Een neerlandicus zàkt voor dat examen nooit. Dat is nog nooit gebeurd. En daar heeft iedereen vrede mee. Vol vertrouwen zie ik wat komen gaat tegemoet. Michels ook: hij wil van me af. Ik moet een stukje voorlezen uit de bijbel, zoals vertaald door de Oostgotische bisschop Ulfilas (311-382). De tekst is uit Lucas II. Die tekst is door Michels niet zonder venijn gekozen. Ook niet zonder humor. Die twee kunnen samengaan. Voorop: die humor is me toentertijd ontgaan. Ik kwam hem op ’t spoor omdat ik me de werkwoordsvormen herinnerde die toen ter sprake kwamen: “sokidedun” (zij zochten) en “sildaleikidedun” (ze verbaasden zich). Ik hoop dat deze vertalingen nu goed zijn. Toen waren ze fout. Ook mijn uitspraak van de Gotische tekst liet veel te wensen over. Zelfs de klemtonen lei ik verkeerd. Nu, 60 jaar of zo later vind ik het stukje erg mooi en geestig en venijnig ook gekozen door de man die van me af wilde. Michels had welluidende stembanden van schuurpapier. Daardoor kwam het fragment waaruit hij zelf iets voorlas heel mooi tot zijn recht. Gotisch-hardop hééft iets van schuurpapier.
Met de keuze van het stuk was ik eigenlijk al een verloren man. Niet toen, nu proef ik bij nalezen heel duidelijk het venijn, het sarcasme waarmee LCM het fragment speciaal voor mij selecteerde. Wat lezen we in Lucas II 46-47? Dit: “En het geschiedde na 3 dagen (‘aftar dagans thrins’) dat ze hem wedervonden in de tempel, tussen de schriftgeleerden: hij luisterde naar hen en stelde hun vragen. En allen die Jezus hoorden verbaasden zich over zijn verstand en antwoorden.”
Als ik naar buiten kom de hal in van de Aula waar het wemelt van examinatoren, examinandi familieleden en vrienden, moet je wel heel goeie ogen hebben wil je in mij de kleine Jezus zien die zojuist de schriftgeleerden heeft verbaasd met zijn slimme vragen en antwoorden. Ik waggel naar buiten als een muis waar de kat mee heeft gespeeld.’
Na beraadslaging het eindoordeel: ‘Brom neemt het woord. De candidaat is geslaagd. Nee niet cum laude. Maar op nadrukkelijk verzoek van collega proximus Michels met een openbare berisping. Met de welluidende stem van Bisschop Ulfilas spreekt Michels die ook uit.’
Uit: Jan Elemans, ‘De Nijmeegse Ferguut’. Huissen, Eleboek 2014, p. 157-159.