Verwarwoordenboek Vervolg (62)
Door Jan Renkema
In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.
Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.
begraafplaats / kerkhof
Er is een klein betekenisverschil.
begraafplaats stuk grond waar overledenen worden begraven (of bijgezet)
Op deze begraafplaats kan ook de as van de overledenen worden verstrooid.
kerkhof oudere begraafplaats bij een kerk
Met dit oude kerkhof in het dorpscentrum hebben de levenden de doden altijd bij zich.
Je zou misschien verwachten dat we spreken over de kerkhof. Toch is het het kerkhof, want hier gaat het niet om de tuin-betekenis (de hof) maar om de betekenis ‘erf’ of ‘binnenplaats’, en dan is het het hof.
Gelet op het feit dat er nu veel meer begraafplaatsen zijn dan kerkhoven, zou je enige verandering verwachten in de uitdrukking De dader ligt op het kerkhof (de dader is onbekend, of inmiddels overleden). Maar uitdrukkingen onttrekken zich aan vernieuwing, anders zouden we wel horen: De dader ligt op een begraafplaats. Of nog moderner: De dader zit in een urn of zelfs De dader is verstrooid.
Henk Smout zegt
Graafschap/Achterhoek
Marcel Plaatsman zegt
Ik vraag me toch af of dat verschil in de praktijk gemaakt wordt. Volgens mij zeggen mensen “kerkhof” tegen elke grote begraafplaats, ook als daar geen kerk staat, en wordt een onderscheid pas in tweede instantie overwogen, op basis van de etymologie. De (kerkloze) begraafplaats voor de Georgiërs op Texel heet in de volksmond ook “Russenkerkhof”. Aan een joods kerkhof zal toch ook wel geen kerk te pas komen?