In samenwerking met het Cedin heeft de IJsselacademie een aangepaste uitgave van de lesbrief ‘Jouw taal hoort bij jou’ uitgebracht, speciaal voor vmbo-leerlingen in regio’s waar thuis ook dialect gesproken wordt.

Nedersaksisch erkende regionale taal

10 oktober jongstleden ondertekenden de verschillende Nedersaksische overheden een convenant met het Rijk waarin het Nedersaksisch als taal erkend wordt. Veel jongeren hebben echter nog de (onjuiste) aanname dat hun lokale, Nedersaksische dialecten een vorm van ‘slecht’ Nederlands zijn, in plaats van dialecten van een andere taal: het Nedersaksisch. Met deze uitgave hoopt de IJsselacademie discussie over de rol die taal bij de eigen identiteit van jongeren speelt op gang te brengen. 

Onderzoek: vooral vmbo-leerlingen spreken dialect

Dit sluit mooi aan bij recent onderzoek van de IJsselacademie, onder middelbare scholieren in Overijssel. Hieruit is gebleken dat vmbo-leerlingen vaker dialect spreken dan vwo-leerlingen en dat in de steden minder dialect gesproken wordt dan op scholen met veel leerlingen uit kleinere kernen en het buitengebied. 

Attitude

Vooral in informele situaties zien de leerlingen van vandaag nog meerwaarde voor het gebruik van de streektaal. De verstaanbaarheid in formele situaties vormt een reden voor leerlingen om juist geen streektaal te spreken, ook als zij dit wel kunnen. Ook daarom is het waardevol dat de uitgave Jouw taal hoort bij jou aandacht besteedt aan een positieve attitude ten opzichte van het spreken van regionale talen.   

Breder inzetbaar

In deze uitgave komen verschillende thema’s in korte hoofdstukjes aan bod. Leerlingen buigen zich over de rol die taal speelt in hun leven, hun identiteit en bij hun toekomstige beroep. De originele uitgave Jouw taal hoort bij jou was toegespitst op de Friese situatie. In de heruitgave is ook ruimte voor andere regionale talen, zoals het onlangs erkende Nedersaksisch, het Limburgs of het Zeeuws.

Digitaal beschikbaar

Jouw taal hoort bij jou is digitaal beschikbaar en voor iedereen gratis te downloaden, via educatie.mijnstadmijndorp.nl (onder “voortgezet onderwijs”). Er is gekozen voor een digitale uitgave, zodat docenten het materiaal rechtstreeks op het digibord kunnen vertonen en leerlingen op laptops of tablets met de uitgave uit de voeten kunnen. Natuurlijk is het ook mogelijk om leerlingen met geprint materiaal te laten werken.

Regionale taal, streektaal of dialect?

Deze verschillende woorden worden vaak door elkaar gebruikt. Maar wat is nu wat? ‘Regionale taal’ is de internationale term voor de verzameling aan lokale en van plaats tot plaats verschillende dialecten, die gezamenlijk één streektaal vormen, bijvoorbeeld het Nedersaksisch of het Limburgs.