“Nar den buuet goan” (naar de boot gaan) betekent in het Wichels “bevallen”. In Wichelen, het dorp waar de inzender van deze zin opgroeide, werd aan kinderen verteld dat baby’s werden afgehaald (ook “kuuepen” (kopen) genoemd) bij een van de vrachtschepen op de Schelde. Het Wichels is een overgangsdialect met opvallend veel dubbelvormen en diftongen. Wichelen is het meest … [Lees meer...] overNar den buuet goan
dialect
Noe he’j ’t schoap an’t driet’n
Heb je ooit een gezegde gehoord dat je eerst deed fronsen en toen hard liet lachen? In Salland, een streek in Overijssel, zeggen ze: "Noe he'j 't schoap an't driet'n." Letterlijk: "Nu heb je het schaap aan het schijten." Huh? Ja, echt! Het betekent zoiets als "Nu heb je de poppen aan het dansen!" Dit gezegde komt uit het Sallands, een Nedersaksisch dialect. Interessant is … [Lees meer...] overNoe he’j ’t schoap an’t driet’n
Dao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Oftewel: "Daar heb ik mijn neus te hoog voor staan." Een uitdrukking uit het Belfelds dialect, onderdeel van de noordelijke Oost-Limburgse dialecten. Dit dialect wordt begrensd door de Urdinger en Panninger Linie. Wist je dat er ook liedjes in het Belfelds dialect worden gezongen. Arno Adams zingt, ook wel “de treurwilg van Belfeld” genoemd, melancholische liedjes in dit … [Lees meer...] overDao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Er hangt een schoer in de lucht
Loop je door de straten van het Noord-Brabantse Cuijk en hoor je iemand zeggen: "Er hangt een schoer in de lucht," dan is het tijd om een stapje bij te zetten. Deze uitdrukking betekent namelijk dat er een donkere, dreigende onweerslucht op komst is. De zin komt uit het Kleverlands dialect, dat in Cuijk en omgeving wordt gesproken. Het dialect kent ook bijzondere woorden, … [Lees meer...] overEr hangt een schoer in de lucht
Wè schuifde ammel?
Deze uitdrukking is uit het Tilburgs. Het Tilburgs is een Brabants dialect en wordt in de stad Tilburg in Nederland gesproken. Volgens het Woordenboek van de Brabantse dialecten hoort het Tilburgs tot groep 21 van de Brabantse dialecten. Hier wordt het Tilburgs als Midden-Noord-Brabants dialect benoemd. Volgens deze indeling maken dus ook dialecten van omliggende dorpen … [Lees meer...] overWè schuifde ammel?
Jouw dialect in de spotlight!
Spreek jij dialect of ken je van die typische uitspraken uit je regio? Dan zoeken we jou! Voor onze rubriek ‘Dialect van de Week’ zijn we op zoek naar grappige, verrassende of mooie dialectzinnen uit heel Nederland en België. Wat moet je doen?-Stuur een zin in uit jouw dialect-Leg uit wat het betekent-Vertel kort iets over het dialect: waar komt het vandaan, wat maakt het … [Lees meer...] overJouw dialect in de spotlight!
Van stokers hond gebeten zijn
Stel je voor: je wandelt door de schilderachtige straatjes van Brugge, omringd door eeuwenoude gevels en middeleeuwse charme. Plots hoor je iemand zeggen: "Ik ben van stokers hond gebeten." Geen paniek! Dit betekent niet dat er een agressieve hond op vrije voeten is. Dit betekent dat deze persoon simpelweg teveel heeft gedronken. Deze zin komt uit het Brugs dialect. Dus, … [Lees meer...] overVan stokers hond gebeten zijn
Het is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
Deze zin is uit het Roermonds. Het Roermonds is een Noordelijk-Oost-Limburgs dialect en wordt in de stad Roermond gesproken. Een bekend kenmerk van dit dialect is het woord ‘det’ in plaats van ‘dat’. De klinker ‘a’ wordt hier door een 'e' vervangen. Dat gebeurt ook in de worden ‘hart’ en ‘kar’ (Roermonds: ‘hert’ en ‘ker’). Bovendien verandert ‘sch’ in het Roermonds naar ‘sj’. … [Lees meer...] overHet is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
Vör een oortjen in hus liggen
De regionale taal Nedersaksisch kent een rijke verscheidenheid aan dialecten, waaronder het Sallands, Twents en Kollumerlands. Binnen het Sallands bestaan verschillende varianten, waarvan het Deventers deze week wordt uitgelicht. Een uitdrukking uit dit dialect luidt: Vör een oortjen in hus liggen. Een letterlijke vertaling zal de wenkbrauwen doen fronsen, maar semantisch … [Lees meer...] overVör een oortjen in hus liggen
Het gegeven peerd
De Tawl (1) Waarom zei ik het eigenlijk? In de rij voor een kassa achter een mevrouw die naar een ander riep: “Je moet n gegeevm peerd nooit in de bek kijkng!” Ik zei in het Gronings tegen haar dat ze zo prachtig dialect had gesproken. Haar reactie: dit was het énige Gronings dat ze kende, ze sprak het niet maar vroeger had ze het wel verstaan. Daar was ze blij om, liever … [Lees meer...] overHet gegeven peerd
‘k krij er kiekenvliês van
Deze zin is uit het Zottegems. Het Zottegems wordt in en rond de Belgische stad Zottegem gesproken. Het hoort tot de Oost-Vlaamse groep. Typisch voor het Zottegems is daarom bijvoorbeeld dat de meeste werkwoorden in de verleden tijd zwak worden vervoegd. Zij hebben dan een uitgang op -dege/-tege (in het Zottegems wordt dus ‘baktege’ in plaats van ‘bakte’ … [Lees meer...] over‘k krij er kiekenvliês van
Gaat fietsen stelen
Deze uitspraak komt uit het Rotterdams, één van de dialecten uit Zuid-Holland. Het stadsdialect komt uiteraard uit Rotterdam, maar wordt bijvoorbeeld ook gesproken in de omliggende regio (zoals Spijkenisse en Hellevoetsluis). Bepaalde uitspraken hebben zich misschien zelfs wel verder door Nederland verspreid. ‘Gaat fietsen stelen’ is een wat bottere manier om te zeggen dat … [Lees meer...] overGaat fietsen stelen
Ndien komt von bach’n de kupe
De zin in het Kust-West-Vlaams “Ndien komt von bach'n de kupe” zou in het Standaardnederlands als “Deze persoon komt van de overkant van de kuip” kunnen vertaald worden. Namelijk betekent het dat iemand ver weg woont, in een verlaten gebied. In feite verwijst 'de kuip' (letterlijk: het bad) naar de IJzer. Dus deze zin zou betekenen dat iemand aan de andere kant van de IJzer … [Lees meer...] overNdien komt von bach’n de kupe
Hebbie gips?
Deze uitspraak komt uit het Leidse stadsdialect, één van de vele Zuid-Hollandse dialecten. Het Leids wordt ook wel een sociolect genoemd. Waar een dialect afhangt van de regio, is een sociolect een variant van een taal die bepaalde leden van een sociale groep gebruiken. ‘Hebbie gips’ is een alternatief voor de uitspraak ‘Mankeer je iets aan je handen?’ In beide vormen is het … [Lees meer...] overHebbie gips?
Iets in z’n oor late rijze
"Iets in z'n oor late rijze" is een uitdrukking uit het Utrechts dialect en betekent iets wel horen, maar het niet echt opslaan of onthouden. Een situatie die eenieder bekend voor zal komen: je bent druk bezig, soms zonder het zelf door te hebben. Je loopt door de supermarkt, maar met je gedachten nog helemaal bij de roman die je thuis zat te lezen. Je realiseert je dat je … [Lees meer...] overIets in z’n oor late rijze
D’r zitte doeve op ’t daak
Dit is een spreekwoord uit het Venloos, dat in de gemeente Venlo wordt gesproken. Het Venloos is een Oost-Limburgs dialect en is gelegen in de overgangszone tussen het Brabants en het Limburgs. Het wordt derhalve ook als Kleverlands/Oost-Limburgs overgangsdialect beschouwd. De unieke positie van het Venloos wordt onder andere duidelijk doordat het deel uitmaakt van het … [Lees meer...] overD’r zitte doeve op ’t daak
Ik goan noar de mert mee mijn kabba achter een kieken
Deze zin komt uit het Zeelse dialect dat in Oost-Vlaanderen (België) wordt gesproken. Oost-Vlaanderen bestaat immers uit verschillende dialecten, meestal gebaseerd op gemeentegrenzen. Hier betreft het de gemeente Zele. Een Standaardnederlandse vertaling van de zin zou als volgt kunnen klinken: “Ik ga naar de markt met mijn boodschappentas om een kip”. … [Lees meer...] overIk goan noar de mert mee mijn kabba achter een kieken
Van wie ben jij d’r ien?
Deze vraag is een voorbeeld van het Texels dialect, al komt hij in het West-Fries ook voor. In het Standaardnederlands staat er ‘Van wie ben je er een?’ Het is een vraag naar wie je ouders zijn of uit welk gezin je komt. De uitspraak komt voort uit het principe van ons kent ons. De Texelaren kennen een groot deel van de eilandbevolking, dus de vraag moet heel letterlijk worden … [Lees meer...] overVan wie ben jij d’r ien?
Hai is om Leerms kommen
Deze uitdrukking komt uit het Gronings en betekent dat iemand wijs is geworden door het maken van fouten. Er wordt verwezen naar het Groningse dorpje Leermens, dat in het Gronings wordt uitgesproken als ‘Leerms’. De letterlijke vertaling naar het Standaardnederlands luidt als volgt: 'Hij is om Leermens gekomen.' … [Lees meer...] overHai is om Leerms kommen
Dur loop un geit op ut begijnhof, un stuiver asje hem grijp
Deze zin is afkomstig uit het Dordts, een stadsdialect uit Zuid-Holland. De Schapekoppen, zoals de inwoners van Dordrecht ook wel worden genoemd, vervangen in deze zin de 'e' door een 'u' en de 'a' door een 'e'. In het Standaardnederlands luidt de zin als volgt: 'Er loopt een geit op het Bagijnhof, een stuiver als je hem grijpt.' … [Lees meer...] overDur loop un geit op ut begijnhof, un stuiver asje hem grijp
Nonze’nond: is het Brabants ‘total loss’?
Een van de leukste dingen aan taalwetenschapper zijn is dat je elke dag wel taaluitingen hoort of ziet waar je je over kunt verwonderen. Een beetje taalwetenschapper begint die ook meteen te ontleden. Waarom hoor ik wat ik hoor of zie ik wat ik zie? Doen meer sprekers dit? Vind ik het grammaticaal? Hoe komt het dat ik dit wel of niet grammaticaal vind? En zo verder. Dit proces … [Lees meer...] overNonze’nond: is het Brabants ‘total loss’?
Gij zijt of toch maar gij bent?: een kwestie van smaak
De meeste Vlamingen houden niet van jij in spontaan taalgebruik. In plaats daarvan zeggen ze veel liever gij. Dat is écht Vlaams. Logisch gevolg: wil een Vlaming op een spontane manier jij bent uitdrukken, dan zegt die gij zijt. Of toch niet? Het nieuwe gij bent ligt op de loer en verovert taalkundig terrein in Vlaanderen. Maar hoe komt dat, en waar komt het vandaan? Laat ik … [Lees meer...] overGij zijt of toch maar gij bent?: een kwestie van smaak
Unne koe in de klas
Het proefschrift van Kristel Doreleijers is gebaseerd op het idee dat voor mij altijd de belangrijkste fascinatie is van de taalwetenschap: dat je een klein detail neemt van de taal en laat zien wat daar allemaal aan vastzit. Voor Doreleijers is dat detail het feit dat je in de Brabantse dialecten verschil maakt tussen mannelijke en vrouwelijke zelfstandig naamwoorden op … [Lees meer...] overUnne koe in de klas
Meslânzers
Meslânzers - In reaksje op Jonkman Nei oanlieding fan it útkommen fan it Meslânzer Woardeboek ferskynde der op frisistyk op 1 april fan 'e hân fan Reitze Jonkman in skôging oer de oarsprong fan it Meslânzers, en foaral oer wat it wurdboek dêroer te melden hat. Hy hat it dêrby benammen op myn persoan foarsjoen, wat yn safier terjochte is dat de parten fan 'e publikaasje … [Lees meer...] overMeslânzers
Op syn Meslânzers*
By it ferskinen fan: Meslânzer Woardeboek, samengesteld door de werkgroep Meslânzers [Triny Martens, Gettje Pals, Piet Smit & Nel Swart], redactie Siebren Dyk. Ljouwert 2024. Ynlieding Ien fan de lytste dialekten yn Fryslân - mei in pear hûndert sprekkers - is wol it Midslânsk of, sa’t de sprekkers út Meslâns it sels neame, it ‘Meslânzers’. In dialekt dêr’t de … [Lees meer...] overOp syn Meslânzers*
