Door Michiel van Kempen
Wat een verbijstering als een kerngezonde, levenslustige jonge neerlandicus en promovendus-in-de-dop plots uit het leven wordt gerukt. Door een stommiteit. Dat is wat Tiemen Wind is overkomen. 24 jaar oud was hij toen hij in de nacht van 8 december j.l. weggleed en bij zo’n jonge leeftijd wordt meestal gezegd: dan moet het allemaal nog beginnen. Maar Tiemen bruiste zo van leven, dat er al veel begonnen was.
Tiemen, geboren op 26 september 1994 in Hengelo, ging na zijn middelbare-schooltijd Nederlands studeren in Amsterdam. Hij zoog Amsterdam en het studentenleven in zich op: hij was actief in de vereniging van studenten-Nederlands Helios en de Studenten Toneelvereniging Amsterdam (STA!), hij schreef toneel en poëzie. Nieuwsgierig naar de grotere wereld liep hij stages in Ghana en Zuid-Afrika. Hij volgde bij mij het bachelorvak Nederlands-Caraïbische letteren en besloot voor zijn mastersscriptie de stof ook in de West te zoeken, zeker toen hij merkte dat in het onderwijs aan de postkoloniale literatuur maar mondjesmaat aandacht wordt besteed. De titel van zijn scriptie luidde De aanvulling op Europees-Nederlandse literatuur; Een discoursanalyse van de aan- en afwezigheid van Caraïbisch-Nederlandse literatuur in het voortgezet literatuuronderwijs.
Hij was amper afgestudeerd of hij nam een baan aan het Amstelveen College, maar daar overkwam hem al gauw wat zoveel jonge docenten overkomt die in het onderwijsveld niet in verstandige beschutting hun onderwijsloopbaan kunnen uitbouwen: hij liep tegen een burn-out op.
Tiemen had zich ook aangesloten bij mijn promovendiclubje om op termijn een proefschrift te schrijven over postkoloniale literatuur in het middelbaar onderwijs. Nog in september van dit jaar woonde hij het jaarlijkse promovendiweekend bij, waar de promovendi verbonden aan de leerstoel Nederlands-Caraïbische Letteren vanuit allerlei werelduithoeken bijeenkomen om colleges te krijgen en hun onderzoeksresultaten voor te stellen en te bespreken. Hij was er, want zijn nieuwsgierigheid dreef hem te komen, al maakte hij ook goed duidelijk dat hij voorzichtig aan moest doen, nu het onderwijs zijn krachten zo had aangetast. We waren blij dat hij er was: Tiemen was een jongen die met zijn aanwezigheid anderen gelukkig maakte. Hij was gauw enthousiast, sociaal, straalde vrolijkheid en toekomstgerichtheid uit. Als er eens een hoofdstuk van zijn mastersscriptie minder goed gelukt was en er moest een harde noot gekraakt worden, dan pikte hij het commentaar direct goed op en stapte weer vrolijk de deur uit: “Nu weet ik hoe ik verder kan!”
Van een proefschrift is het nooit gekomen, enfin, er is zoveel wat veel belangrijker is niet ingevuld in dit geknakte leven. Een avondje gezellig stappen met vrienden eindigde met het al te lichtzinnige gebruik van een combinatie van ghb en alcohol; Tiemen werd niet meer wakker uit zijn slaap. Het nieuws van zijn dood werd door iedereen die hem kende met ongeloof aangehoord. Soms zit er een wrede gewelddadigheid in het leven en je weet niet op welk moment en op welk pad die op jou wacht. Al het mooie dat Tiemen in zijn open gelaat voor de toekomst meedroeg zal geen invulling krijgen. Het stemt bitter dat hij heeft moeten eindigen als een geanonimiseerde UvA-student in een bericht in Het Parool. Het is alleen maar te hopen dat al zijn leeftijdgenoten die verdrietig bij elkaar kwamen in CREA in Amsterdam van Tiemens tragische lot opsteken nooit te lichtzinnig om te gaan met dingen die teveel onbekende risico’s in zich dragen.
Rust zacht, lieve jongen.
Verschrikkelijk nieuws. Ik herken me helemaal in de beschrijving van Tiemen. Hij was een zeer liergierige, vrolijke en sociale jongen. Wat een naar bericht. Veel sterkte voor vrienden en familie! Oud-docent van Tiemen aan de UvA
Lieve mensen,
Het is heel pijnlijk om hier te moeten lezen dat het Amstelveen College aan Tiemen niet de verstandige beschutting zou hebben geboden voor zijn ontwikkeling als leraar.
Ik vind dat te kort door de bocht.
Tiemen liep stage op het Amstelveen College. Dan neem je een klas onder je hoede. Tiemen voelde zich heel snel thuis bij ons, en nam een tweede groep aan, betaald. Als bijbaan.
Wie Tiemen goed kende weet dat hij enorm enthousiast was. Hij was altijd overal bij. Hij zei bijna nergens nee tegen. Tiemen was gretig, hij wilde van allerlei zaken alles weten. Bovendien was het een innemende persoonlijkheid. Hij was heel creatief, hij had overal ideeën bij en na een kwartier aan tafel met Tiemen zat je ongemerkt mee te bouwen aan die nieuwe wereld waarin iedereen gelukkig was!
We hebben Tiemen meermalen wat af moeten remmen. Ook toen hij kort na zijn burn-out alweer terug wilde keren op school, moesten we hem wat temperen. Daar is intensief met hem over overlegd. Ik durf te beweren dat Tiemen bij onze stagebegeleidster in goede handen was!
Dat het zwaar is om naast een studie taken voor de klas te vervullen is zeker waar, maar het is zeker niet waar dat het aankomende leraarschap dé oorzaak was van zijn burn-out. Tiemen deed nog zoveel meer, naast zijn studie en naast zijn lesgevende taken bij ons.
Het gevaar is nu dat nog minder studenten gaan kiezen voor het leraarschap, omdat de suggestie gewekt wordt dat je op een school regelrecht tegen een burn-out aan gaat lopen. Dat is geen fijne suggestie.
Wij hebben met Tiemen een heel talentvolle aankomend leraar verloren.
Dat is erg.
Het verdriet in onze sectie is groot.
Donderdag heeft Tiemen diepte-interviews gehouden met een aantal bovenbouwleerlingen over ons literatuuronderwijs.
Vrijdag heeft hij die gesprekken uitgewerkt.
Zaterdag was hij er niet meer.
We missen hem.
Gerard Bohncke
Sectieleider Nederlands a.i.
Amstelveen College