Door Petra van Gent
(voormalig docente Nederlands op het MPC Sint Maarten (NA))
Samen met de redactie van VakTaal roept de redactie van Neerlandistiek leerlingen en docenten op om tot 15 januari 2019 in 150-200 woorden hun gedachten te laten gaan over de vraag ‘wat is een goede leerling Nederlands?’ Hier op Neerlandistiek plaatsen we de bijdragen als ze binnenkomen (neerlandistiek.nl@gmail.com). De beste 10 bijdragen verschijnen komend voorjaar bovendien in VakTaal.
Wat maakt een leerling bij Nederlands tot een goede leerling? Moet je goed van de tongriem gesneden zijn? Moet je vooral foutloos kunnen schrijven of is creativiteit belangrijker? Moet je een wetenschappelijke instelling hebben of moet je vooral kunstzinnig zijn?
Nee,
…..een goede leerling bij het vak Nederlands is een kritische leerling. Deze leerling wil weten waarom hij iets moet leren en laat zich niet afschepen met drogredenen of voorkeuren van de docent of medeleerlingen. Op het moment dat deze leerling begrijpt welk nut de lesstof voor hem persoonlijk oplevert, wordt hij nieuwsgierig naar het wat en hoe en vraagt om voorbeelden en toelichting. Toetsen accepteert hij alleen als deze hem laten zien hoever en in welke mate hij nog van zijn doel verwijderd is. Wat deze leerling leert, brengt hij direct in praktijk In de les en dit betekent dit dat hij zich kwetsbaar opstelt: hij stelt vragen, hij oefent, hij maakt fouten en gaat onderuit, verbolgens daagt hij anderen uit zich te meten met hem. Deze leerling heeft coaching nodigt, maar hij bepaalt zelf in welke mate en wanneer. Hopelijk heeft hij voldoende vertrouwen in zijn docent. Deze leerling probeert het beste uit zichzelf te halen, op zijn eigen wijze. Een goede leraar respecteert dit.
‘Hopelijk heeft hij voldoende vertrouwen in zijn docent.’
Zeker, daar waar het gaat om de overdracht van kennis en vaardigheden en de toepassing ervan, niet als autoriteit.
Mits de leeromgeving daartoe geschikt is en uitnodigt, kunnen leerling én leraar in de eerste plaats iets over zichzelf leren in relatie tot elkaar en tot hun omgeving. Daar is geestelijke vrijheid voor nodig, de vrijheid om andere mensen te zijn. Zo’n school dient een vrijplaats te zijn, waar natuurlijke, kinderlijke nieuwsgierigheid wordt gekoesterd en gevoed.
Geen egofabriek waar mensen leren om slaafs aan de leiband van de maatschappij te lopen, maar waar men kritisch en verantwoordelijk leert te zijn en over compassie leert te beschikken. Kritische mensen nemen hun eigen verantwoordelijkheid, durven anders te denken en te doen en andere wegen in te slaan in plaats van dat men achter elkaar aan holt om zich als lemmingen in het ravijn te storten.
Geen gekke gedachte voor deze tijd van het jaar, toch? 😉
Ah de 60s. *zwaait* *begraaft verder*
Nee, een goede leerling in ONDER MEER het vak NEDERLANDS is een kritische leerling.[…]
In het bovenstaande lees ik een flinke omschrijving van de kwaliteiten die een goede leerling dient te bezitten. Echter, de vraag was wat een goede leerling NEDERLANDS uitmaakt. Een goede leerling Nederlands hoeft volgens mij niet per definitie een goede leerling te zijn. Hij kan veel van de bovengenoemde eigenschappen missen en toch anderzijds onze moerstaal met (evt. intuïtief) talent feilloos als communicatief instrument LEREN hanteren, zowel schriftelijk als mondeling. Daarbij durft deze leerling(e) clichétaal te vermijden. Deze lerende is erop gebrand naar eigen inzicht gericht te communiceren en probeert dat met de middelen die hij of zij op school krijgt aangereikt creatief en of doelmatig te doen. De pupil is erop gebrand zijn moedertaal zodanig in te zetten dat eigen of andermans gedachten hierdoor helder overgebracht worden. En natuurlijk hoort op dat vlak een kritische houding, net zoals dat afzonderlijk voor alle andere vakken geldt.
Wat een goede leerling Nederlands in elk geval altijd doet (en dit is maar één van de vereisten natuurlijk) is een zelf geschreven stukje nog even nalezen en er de evidente fouten uit halen. (Petra van Gent doet dit klaarblijkelijk niet.)