Verwarwoordenboek Vervolg (98)
Door Jan Renkema
In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.
Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.
gewicht / massa
De woorden worden vaak door elkaar gebruikt, maar er is een belangrijk, natuurkundig, verschil.
gewicht zwaarte, ‘aantrekkingskracht van de aarde’
Ik weet nu waarom ik duizelig word in een achtbaan: mijn gewicht verandert steeds een heel klein beetje.
massa hoeveelheid materie in een object (ongeacht de zwaartekracht)
De aarde heeft ongeveer zes maal zoveel massa als de maan.
Door het verschil in massa tussen aarde en maan, is de aantrekkingskracht van de maan, de zwaartekracht op de maan, veel zwakker dan die op de aarde. Daarom zal een persoon van 90 kilo die op de maand landt, daar een gewicht hebben van 15 kilo, maar zijn massa blijft natuurlijk wel 90 kilo. Dus, massa is onveranderlijk, en gewicht is afhankelijk van de zwaartekracht. Voor de goede orde, in de natuurkunde wordt alleen massa uitgedrukt in kilo; de eenheid voor gewicht is N, de kracht van Newton.
Nog een verduidelijking nodig? Een weegschaal geeft niet de hoeveelheid materie, de massa, maar je gewicht, de kracht die je erop uitoefent. Het verschil is goed te zien, wanneer je een koffer weegt (gewicht) en daarna tegendruk geeft door aan het hengsel te gaan trekken. Je krijgt dan – terwijl de massa gelijk blijft – een iets lager gewicht.
Gerard van der Leeuw zegt
Iemand woorden kunnen ‘gewicht; hebben, ze leggen ‘gewicht in de schaal. Terwijl die woorden toch niks wegen. Ze hebben trouwens ook geen massa. Een woord van gewicht kan, een woord van massa niet. EnL massa kan ook veel betekenen: een massa boeken (die vast zwaar zullen wegen). EnL de massa , de menigte.
Jan Renkema zegt
Ja mooi! Woorden hebben geen massa, dus kunnen alleen ‘gewicht’ in de schaal leggen. Ook de andere betekenis van ‘massa’ is het vermelden waard. Gebeurt in de definitieve tekst. Dank