Verwarwoordenboek Vervolg (142)
Door Jan Renkema
In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.
Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.
meer / plas / poel / ven / vijver
De woorden verschillen in betekenis.
meer water omringd door land
- Je hebt bij aardrijkskunde vroeger heel goed opgelet als je weet dat de Kaspische Zee het grootste meer van de wereld is.
plas meer, ontstaan door afgraving (turf, delfstoffen); regenwater dat blijft liggen, gestort vocht
- De Loosdrechtse Plassen vormden oorspronkelijk een veengebied dat niet geschikt was als landbouwgrond.
- We moesten na de regen langs een zandpad vol met plassen.
- Dat zijn weer die mannen, altijd ergens hun plasje over willen doen!
poel klein, ondiep, stilstaand, vaak troebel water
- In dat natuurgebied hebben ze speciaal poelen aangelegd om de libellen extra leefgebied te geven.
ven ondiep meertje met wisselende waterstanden, doorgaans op heidegrond
- Nederland telt zo’n vierhonderd vennen of heidemeertjes, de mooiste liggen bij Oisterwijk.
vijver kunstmatig aangelegd meertje
- De hengelsportvereniging drong bij de gemeente aan op extra visvijvers.
De onderscheidingen zijn duidelijk, maar onze taal laat zich daarin niet steeds vangen. Het woord poel bijvoorbeeld kan ook figuurlijk gebruikt worden in een poel van onheil. En plas kan zelfs ‘Atlantische Oceaan’ betekenen, zoals het boek Trekkers over de Grote Plas bewijst.
Rob Duijf zegt
Je kunt er ook nog ‘zoel’ aan toevoegen. Een zoel is een plek waar everzwijnen een weldadig modderbad nemen. Het bijbehorende werkwoord is ‘zoelen’. Naast zo’n modderpoel kun je op de stammen van de bomen de plekken vinden, waar de zwijnen zich vervolgens tegenaan schuren en vaak zitten er ook nog haren in, te herkennen aan de gespleten haarpunten. Zo’n zoelplek ibiedt dus een complete wellnessbehandeling!