Verwarwoordenboek Vervolg (168)
Door Jan Renkema
In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.
Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.
gunnen / vergunnen
De woorden worden door elkaar gebruikt, maar vaak is er wel een nuanceverschil.
gunnen toestaan, verlenen; graag hebben dat iemand iets heeft
- Ik gun het haar gewoon niet dat ze nou alweer gelijk krijgt.
vergunnen toestaan, veroorloven; iemand het recht verlenen op iets
- Bij het vergunnen van booractiviteiten in dit gebied is niet de juiste procedure gevolgd.
Het verschil loopt mooi parallel met het verschil tussen persoonlijk en zakelijk. Bij gunnen wil je iets graag voor een ander. Bij vergunnen gaat het om de zaak zelf. Je zou kunnen zeggen dat ver het woord gunnen verzakelijkt.
Toch is het begrijpelijk dat de betekenissen door elkaar lopen. Want als je iemand iets gunt dan kun je ook graag willen dat iemand recht op iets heeft. Wat kiest u? Is het de gunning van overheidsopdrachten of de vergunning van overheidsopdrachten? Beide zijn mogelijk. Als verschillende partijen inschrijven voor een project, dan wordt uiteindelijk de opdracht aan één partij gegund. Maar als bij die gunning dan ook een bepaald recht meespeelt, bijvoorbeeld op bodemonderzoek, dan is het woord vergunning meer voor de hand liggend. Beide woorden in één zin: We hebben als bedrijf een slecht imago, want deze opdracht voor landschapsbeheer is ons door de overheid wel vergund, maar wordt ons niet gegund door de actiegroepen.
Afbeelding van Reimund Bertrams via Pixabay
Henk Wolf zegt
Blijkbaar is ‘vergunnen’ een auto-antoniem. Ik ken en gebruik het hoofdzakelijk in de tegenovergestelde betekenis, namelijk voor ‘misgunnen’, ‘niet gunnen’. Ik zie dat die betekenis in het WNT ook als eerste wordt genoemd, terwijl het Friese ‘fergunne’ in het WFT zelfs alleen met die betekenis wordt beschreven.
gerard van der Leeuw zegt
Het ‘officiële’ van vergunnen zit hem in het bewijs dat je krijgt als iets je vergund is: de vergunning. En niet iedereen zal je die vergunning gunnen. Afgunst! Of in het gunstigste geval concurrentie. en die is niet altijd ongunstig.
Overigens hoor je het woord ‘gunning’ nooit meer, terwijl ‘vergunning’ heel gewoon is.