Ahmed Marcouch bij WNL op zondag (19.04.2020)

Door Siemon Reker
Na een maand werkelijke coronacrisis was Ahmed Marcouch (oud-Kamerlid voor de PvdA, sinds 2017 burgemeester van Arnhem) te gast bij WNL op zondag. Hij had het er vooral over zijn rol als eerste burger die dicht bij zijn mede-Arnhemmers wil staan. Hij wandelt of fietst graag door zijn stad en heeft het half april, op een toppunt van corona, over de rust, de stilte, het zondagsgevoel dat de lockdown aan de hele week een zondagsgevoel geeft. Het zijn ingrijpende maatregelen die door het kabinet getroffen zijn, maar het gaat dan ook wél over leven en dood, zegt Marcouch. Het is je reinste…. Wat hij daarna zegt, volgt verderop.
Kijk via LexisNexis in kranten naar de taal waarmee “je reinste” gecombineerd wordt: in de eerste helft van mei 2020 zien we bij voorbeeld masochisme, Leidenporno, smaad en laster. In april is het vergelijkbaar met je reinste geldverspilling, kolder, dictatuur, roomse rommel, zelfbedrog, en een smerige auto wordt gekenschetst via je reinste blubber.
Dat is taal uit de buitenwereld, kan het zijn dat het Binnenhofs hiervan afwijkt? Welnee, in de periode 1950-2000 zien we je reinste zwendel, je reinste demagogie, bedrog, flauwekul, volksverlakkerij, lariekoek in de parlementaire verslagen. Dat is de aansluitende jaren niet anders, als in combinatie met je reinste onzin, discriminatie, demagogie, poppenkast, geldverspiulling, kolder in de Handelingen opgenomen staan.
Je reinste wordt weliswaar behoorlijk gevarieerd maar met iets zéer negatiefs gecombineerd, zoveel is wel duidelijk. Abject!
Laten we kijken in de ongecorrigeerde verslagen van de Tweede Kamer uit de periode dat Marcouch dan wel geen volksvertegenwoordiger meer is, maar zó snel zal de taal aan het Binnenhof niet gewijzigd zijn met zijn vertrek. Je reinste huichelarij, lezen we in 2016, kletskoek, discriminatie. Het jaar erop is het een negatief etiket door de woorden kapitaalvernietiging en onzin, in 2018 gevolgd door competitievervalsing, flauwekul, bedrog, onzin. Dat zijn woorden die (min of meer) terugkomen in de jaren 2018 en 2019: flauwekul, uitbuiting, slavernij, geldklopperij, je reinste waanzin!
Tijdens Rutte-III is de SP de grootste gebruiker van je reinste X (7x), gevolgd door de PVV (4x) en ex aequo eindigen GroenLinks en D66 met elk 3x je reinste nog wat. Zo bijzonder als het is dat de coalitiepartij D66 je reinste gebruikt (allereerst in de persoon van Alexander Pechtold), zo weinig verrassend is het dat VVD en SGP zich in dit opzicht in voorzichtiger taal uiten. (Jawel, het CDA sprak eenmaal van je reinste uitbuiting en de ChristenUnie ook 1x van je reinste slavernij.)
De PvdA stelde zich in deze jaren op dit punt terughoudend op: 0x is de verbinding je reinste X voor deze fractie in de Handelingen genoteerd. Ook op die grond is het niet zo verwonderlijk dat Marcouch – in Marokko geboren en op jonge leeftijd als analfabeet naar Nederland gekomen (www.parlement.com) – met dat stukje Nederlands niet helemaal raad wist bij Rick Nieman op 19 april 2020. De coronarust hield verband met maatregelen die gaan over leven en dood, dat is je reinste ernst, zei Marcouch. Je reinste ernst – en hij bedoelde dat al-ler-minst veroordelend.
Waar steekt een native speaker van het Nederlands dergelijke taalkennis op? Van zijn ouders? Onzin. Op school? Flauwe kul. Zijn er Nederlandse grammatica’s, zijn er Nederlandse woordenboeken die de observatie bevatten dat “je reinste” aansluitend verplicht met iets abjects gecombineerd wordt? Als het al zo is, dan heeft Ahmed Marcouch die bronnen begrijpelijkerwijs niet gezien.*) Kennelijk heeft hij het zich ook niet eigen gemaakt op de manier van de normale Nederlander: door observatie en imitatie van wat anderen zeggen of schrijven.
En ik? Wanneer leerde ik het precieze gebruik van de Nederlandse constructie je reinste X?Waarschijnlijk was het precies een maand geleden, een praatprogramma op zondag. Daar hoorde ik een Marokkaanse Nederlander, afkomstig uit Beni-Boughafer…
*) Van Dale geeft als omschrijving onder andere ‘klinkklaar’. Belangrijk verschil met je reinste is het gegeven dat het negatieve klinklaar in de praktijk alléen met onzin en nonsens gecombineerd wordt én daarnaast een positief gebruik kent (klinkklare feiten).
Dit stuk verscheen eerder op het blog van Siemon Reker.
Van Dale geeft als betekenis 10 voor rein: “klinkklaar, puur” met als voorbeeld “dat is je reinste onzin” Zelf voel ik het woord niet alleen als een synoniem van “schoon”, maar even goed als een synoniem van “onvermengd”. Het Engelse “clean” heeft dezelfde dubbele functie.
Leuk stuk, alleen jammer van de “normale Nederlander”.