Door Bas Jongenelen
In 1961, toen er nog geen internet bestond, maakte Raymond Queneau Cent mille milliards de poèmes, een boek met allerlei strookjes. Op ieder strookje stond een dichtregel, zodat je met die strookjes zelf je eigen Queneau-sonnetten kon maken. In 2017, toen internet al wel bestond, maakte Pieter Breman een Nederlandse sonnettengenerator. Onlangs ontwierp Olax ook een sonnettengenerator. Deze werkt op een iets andere manier. Er zijn ook wat meer mogelijkheden, zo kun je regels vastzetten en sonnetten terugzoeken. Probeer een en ander maar eens uit. Het taalplezier spat van je beeldscherm af.
Cool! Ik heb ooit een heel primitieve woordgenerator gemaakt, maar die haalt het hier niet bij. Voor de geïnteresseerden: https://drabkikker.com/2015/07/23/woordgenerator-elektronische-versie/
In de ban van het vroege ochtendgloren
en gekleed in mijn late-avondkleren
zie ‘k: er is een nieuwe dichter geboren.
Dus wil ik hem met een sonnet vereren.
Peter Breman, ieder moet zijn naam horen.
Maar helaas, dichten zal ik nimmer leren.
O, had ik maar een tool om naar bekoren
een goedlopend sonnet te genereren.
Inmiddels ben ik aanbeland in het
sextet. En zo waar een enjambement.
Maar is wel sprake van een voltá?
Echter, het schiet wel op met mijn sonnet.
Ja, dat dan wel weer, zegt mijn vrouw decent.
Maar heer Breman, wat rijmt er op “oltá”?
Ronald V.
Op het eerste gezicht best aardig zo’n sonnettengenerator en het aantal variatiemogelijkheden is duizelingwekkend, maar het put maar uit een vrij beperkte database met dichtregels die erin zijn gestopt. Dat lees je op de site van Pieter Breman bij zijn uitleg en via Twitter heb ik net Olax om een toelichting gevraagd bij zijn opzet en schreef hij:
“Ik heb 196 losse, onsamenhangende regels geschreven, verdeeld over zes rijmklanken (abba cddc efe fef).”
En met dit beperkte aantal regels worden steeds (op elkaar lijkende) sonnetten gegenereerd.
Het idee doet ook sterk denken aan het Advertentiespel dat ik vroeger speelde::
“Je moet 3 kaartjes trekken en zo ontstaan er de meest vreemde zinnen. voorbeeld: Te huur – Duitse herder – In rolletjes van 20 stuks. Kon er toen de slappe lach van krijgen.”
[ Overigens, een digitale sonnettengenerator is niet verbonden aan internet en kon ook al lang voor internet met een computer worden gemaakt. Soortgelijke generatoren bestonden er dan ook al lang. ]