Return of the verleden tijd van lijken
„We gaan de verplichte lesstof wijzigen en leesplezier en leesmotivatie toevoegen aan het curriculum. (…) Het zorgt ervoor dat leesplezier wordt verankerd in de eindtermen, dan is het niet meer vrijblijvend.”
(Arie Slob, in NRC gisterenavond)
“Wouter!” bromde Sophie, de boomlange topambtenaar van OCW, verontrust.
“Minister Pieterse “, zei Wouter. “We zijn hier in functie.” Dat was ironisch, dat wist ze ook wel. Hij was altijd ironisch als ze hem niet bij zijn titel aansprak. Ze legde haar tablet voor hem op tafel. “Kijk!”
Wouter wreef zijn ogen uit; wéér stond er een opiniestuk over ‘begrijpend lezen’ in de krant. Deze keer had een team van econometristen zich over de problematiek gebogen. Alle problemen zouden worden opgelost, betoogden zij, wanneer vaders weer voorafgaand iedere maaltijd een stukje uit de Statenvertaling zouden voorlezen. Vroeger was dat toch ook goedgegaan? Je hoefde er ook niet gelovig voor te zijn. Gewoon dat hele boek door en dan weer van voren af aan beginnen.
Kwaad legde Wouter de tablet neer. “Stelletje amateurs!” zei hij. Sophie wist dat ze haar en het team bedoelde. Ze hadden de minister moeten beschermen tegen het gedoe dat er nu was ontstaan over dat vervloekte begrijpend lezen. De belangrijkste taak in het leven van een ambtenaar bij OCW was immers: de minister beschermen tegen gedoe van iedere aard. Dat was haar duidelijk gezegd in het topambtenarenklasje.
“Sorry, excellentie”, zei ze, ironisch.
Wouter keek haar verwonderd aan. “Waarvoor? Voor die amateurs? Daar kun jij toch niets aan doen!”
“Het wordt nu toch wel tijd dat we wat daadkracht tonen”, zei Sophie opgelucht.
“Wat gaan we doen? Maatregelen moet ik hebben, geen opiniestukken.”
“Het is lastig.” Ze ging vlug met haar hand door haar haren. “Het schijnt toch vooral een probleem te zijn dat de kids lezen niet meer leuk vinden. Je moet vooral veel lezen om goed te leren lezen, zeggen ze. Een vaccin voor leesplezier is nog niet gevonden.”
Hij vatte het grapje niet op. “Leesplezier”, peinsde hij. “Ze moeten meer leesplezier krijgen. Binnenkort gaat er toch een team beginnen met het opstellen van een nieuw curriculum, Sophie?” Ze knikte. “Dan is dat de oplossing!” riep hij uit. “Als zij nu ervoor zorgen dat leesplezier een verplicht onderdeel wordt!”
Hij keek haar aan, maar ze was nog steeds bezig met haar haren.
“Misschien is dat leesplezier ook wel iets om te toetsen in het centraal eindexamen?” zei ze uiteindelijk. “Dat gaat immers ook op de schop.”
Prachtige parodie, die helaas angstaanjagend goed de werkelijkheid benadert!
Oei., als het met Sophie en Wouter maar goed komt, daar in Den Haag, de plek waar idealen worden gesmoord in de werkelijkheid.
Ik vind het ontroerend dat iemand in de eerste reeks Verledentijd van lijken in Wouter en Sophie idealisten heeft kunnen zien.
En zo tobben we verder in Onderwijsland ….
Bezorgde groet,
HOE DAN?
Hai,nensen van de Leescoalitie,
Nu we zijn uitgelachen over deze feuilleton-aflevering, en ook door de persconferentie van Rutte van vanavond (en al die nieuwe maatregelen nauwelijks gaan helpen doordat mensen kennelijk hardnekkig blijven weigeren om 1,5 meter afstand te houden), maar hoe nu verder met dat ‘vermaledijde” eesonderwijs?
De NRC merkte al op dat er al jaren en jaren wordt gesproken over aanpassingen van het curriculum, maar in de praktijk gebeurt er maar niks, het schiet niet op, en wat en hoe dan straks?
Vanochtend luidden diverse clubs en instanties onder aanvoering van De Leescoalitie weer eens een noodklok (Zal het weer 2 voor 12 zijn?) op het Binnenhof en was er weer een manifest dat werd aangeboden voor een leesoffensief, ik heb het niet gelezen.
De kern blijft, denk ik, dat er meer concreet moet worden gedaan om het lezen met plezier te bevorderen, voor de ontwikkeling van de woordenschat van jongeren en heel belangrijk, voor het ‘duurzaam’ verbeteren van (niet) begrijpend lezen. Bij dat laatste gaat het dan vooral om kinderen met een algemeen lager kennisniveau, veelal afkomstig uit achtergestelde milieus en de grootste problemen bij niet begrijpend lezen vind je op het vmbo en niet op de havo en het vwo, daar speelt meer het verschijnsel van de ontlezing.
Je kan alles en iedereen inschakelen, ouders, oma’s en opa’s, leesambassadeurs, leesconsulenten en onlangs is de bekende influencer Famke Louise (gelukkig kijk ik geen tv en zie en hoor ik haar en haar nieuwe maatje Gommers godzijdank nooit) door de Stichting Lezen aangesteld als leescoach en gaat ze drie boeken lezen, wellicht krijgt ze nu voor het eerst een leesboek in handen, dus dat schiet lekker op, maar zoiets is wel beter dan niets en het is een concreet initiatief, in plaats van al dat oeverloze curriculum -palaver. Laat bijvoorbeeld scholen en bibliotheken samenwerken en zet jongeren die van lezen houden in om andere jongeren die er niet van houden te stimuleren. Richt leesclubjes op …
En nu ben ik een oude man en twijfel ik voor mezelf wel of een roman mijn leven nog wel fundamenteel verrijkt (maar ik lees wel weer!), maar dat deed het in mijn tienerjaren en wat jaren daarna in ieder geval zeer zeker wel. Jongeren staan aan het begin van hun leven, weten nog weinig van de hoed en de rand, waar Abraham de mosterd haalde, en kan literatuur je wereldbeeld nog vormen en verrijken en diepe indruk maken. Daarom moeten we wat doen en de ontlezing niet op zijn beloop laten!
Tot slot, dames en heren van de brede Leescoalitie, geef de ministers niet alle schuld, leg alle oplossingen niet alleen neer bij Ingrid en Arie, en veel geld hoeft het allemaal ook niet te kosten, stop met praten, noodklokken luiden en manifesten schrijven en GA AAN DE SLAG!
Ik dank jullie voor de aandacht,
DJ
+
Kanttekening: Onderzoek heeft jaren geleden uitgewezen dat allerlei maatregelen om het (begrijpend) lezen te bevorderen en te verbeteren nauwelijks effect hebben. Toch zeg ik, Keep on trying, maar ik vraag me wel af in hoeverre het voorlezen, zoals Arie Slob meent, ook werkelijk bijdraagt aan het zelf gaan lezen van boeken of dat kinderen dan beter begrijpend gaan lezen. Maar ik ben net als Slob ook maar een geïnteresseerde en bezorgde leek, maar ik ben dan weer geen onderwijsminister, dat dan weer niet.
+
Er was toch ook nog goed nieuws, vandaag is de Nederlandse gebarentaal officieel erkend.
https://www.doof.nl/algemeen/nederlandse-gebarentaal-officieel-erkend/
+
Vond het ooit een mooi woord.,’vermaledijde’, maar kom het nu te veel tegen.
+
Grappig digitaal tekeningetje van Marc (amateur betekent liefhebber in het Frans!) bij deze aflevering, outsider-kunst, art brut, maar is het figuurtje nu genderneutraal of zie ik iets dat het toch weer een jongetje is?
Hai meisjes en jongens en tussenmensjes,
Ik kom toch nog even terug op mijn vraagteken of voorlezen het zelf lezen van boeken en begrijpend lezen wel bevordert, wat het antwoord ook is, veel voorlezen kan niet alleen geen kwaad, maar is natuurlijk altijd goed. En het is ook heel leuk om te doen, ik heb mijn kinderen eindeloos voorgelezen, met veel geduld, maar ik kwam ook op de vraag omdat – vind ik – voorlezen niet alleen ‘sec’ een verhaaltje voorlezen is, maar ook het moment kan zijn om een gesprekje met je kind aan te knopen. over het verhaal, de woorden, de plaatjes, maakt niet uit over wat, het voorlezen ook als aanleiding om ook de gespreksvaardigheid te oefenen.
En wat kinderboeken en voorlezen betreft, wat zijn we in Nederland dan gezegend met het oeuvre van Annie M.G. Schmidt dat denk ik het allerbeste is dat ooit, waar dan ook, voor (jonge) kinderen is geschreven en dat in het Nederlands!
[ Ik had geloof ik al eens geschreven dat ik in dezelfde straat als waar Annie M.G. Schmidt in Den Haag heeft gewoond, ook een tijd woonachtig ben geweest. Het moest zo zijn, al was het alleen maar om ooit – vandaag – the day after – daardoor bovenstaande loftrompet over haar te willen kunnen mogen blazen. ]
+
Dan toch ook nog wat anders, omdat Marc vandaag een stukje heeft geschreven dat over zijn collega hoogleraar Nederlandse letterkunde Jos Joosten gaat, ook in relatie tot een artikel dat Joosten hier eens heeft geschreven over professioneel columnist Arthur van Amerongen. Nu ben ik nooit van zins om ook maar wat uit te leggen over het hoe, wat en waarom van mijn schrijfsels, veel bijzonders zit er toch niet achter, maar ik had hier onlangs al met een ‘columnpje’ in het reactiepaneel hierover geschreven.
Om enige onduidelijkheid hierover toch nog verder te vergroten, Van Amerongen heeft destijds in HP de Tijd zeer lovend geschreven over Jos Joostens zijn artikel, waarin Jos zich wetenschappelijk en vriendelijk, op het complimenteuze af, had uitgelaten over deze ‘balorige’ columnist. Van Amerongen citeerde hem rijkelijk en wilde hem hiervoor belonen met het sturen van een kist met de duurste Portugezen sigaren. Zouden die al zijn aangekomen?
En omdat je niet alles moet geloven in deze wereld van fake-nieuws en politiek-correcte schijnopinies, Tzum weidde vandaag een heel stuk aan het artikel van Marc met als kop:
“Nieuws: Geen letterkundige wil na debat over Arthur van Amerongen nog een stuk tikken voor Neerlandistiek”
Wie meer wil weten, Google is je beste vriend, vriendin of vriemens.
Fijne middag allemaal,
DJ
http://www.dejongenskamer.nl/varia99.htm
(amateur-columnist)