Verwarwoordenboek vervolg (195)
Door Jan Renkema
In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.
Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.
acrobatie / acrobatiek
De woorden verschillen niet in betekenis, maar wordt dat niet eens tijd?
acrobatie uitzonderlijke bewegingskunst
- Na een val uit de trapeze werden de volgende acrobatienummers geschorst.
acrobatiek uitzonderlijke bewegingskunst
- Kunstjes aan de rekstok, dat is geen topsport maar acrobatiek.
Het blijft opmerkelijk dat de woorden naast elkaar zijn blijven bestaan zonder betekenisverschil. Wel komt de vorm met -k minder voor. Zijn er andere woordparen die zich zo gedragen? En dan bedoel ik natuurlijk niet politie en politiek, maar paren met een bijna gelijke betekenis. Ja, er is het woordpaar pedagogie en pedagogiek. Maar ook deze woorden worden in de woordenboeken niet onderscheiden. Toch vreemd, want als je een ‘veldonderzoekje’ doet (deskundigen in je omgeving ondervraagt), dan zegt bijna iedereen dat pedagogie de wetenschap of de opleiding is en dat pedagogiek iets te maken heeft met het concrete pedagogische handelen, dus een onderscheid tussen theorie en praktijk.
Is zo’n onderscheid bij acrobatie(k) ook te maken? Dat men de voorkeur geeft aan de vorm met -k wanneer het accent ligt op de uitvoering? Hoe noem je de speciale figuren die ‘parachutisten’ maken die met glijschermen van een berghelling springen? Spreken we dan over paragliding-acrobatie? En wat doen kozakken als ze op hun rennende paarden allerlei evenwichtskunsten uitvoeren? Is dat dan hippische acrobatiek? Nee, dit is een te gezocht onderscheid.
Dan is er nog een andere optie voor verschil Je kunt acrobatie(k) ook in figuurlijke zin gebruiken: Nou zeg, deze kromme redenering vergt wel veel geestelijke acrobatie… Als u hier duidelijk voorkeur heeft voor een -k, dan zijn we het eens. Zo niet, dan leidt dit tot niets, deze ontwaracrobatie(k).
Afbeelding van IgorSuassuna via Pixabay
Gerard van der Leeuw zegt
Ik denk ook aan historie en historiek. het laatste niet alleen de naam van een tijdschrift, maar ook iets met de betekenis ‘de historie betreffende’.