Omdat het geluk gebeurde
‘Because the luck happened.’
The Speed Cubers
Er zijn momenten waar je niet uit komt,
hoeveel tijd er ook voorbijgaat.
Het bloed dat uit je duimtop gutst,
de nagel zoek in de snijmachine.
Je fiets, zijwaarts op weg naar de stoeprand,
in elk zitje een verbaasde dochter.
Gas geven, een heuvel over, bijna van rechts
worden aangereden. De bestuurder
die geluidloos schreeuwde.
Soms iets wat je alleen maar zag:
de jongen na de grote wedstrijd,
Rubiks kubus in de hand,
ontroostbaar. Omdat het geluk gebeurde.
Ingmar Heytze (1970)
uit: De honderd van Heytze (2021)
In het pas verschenen De honderd van Heytze verzamelde Ingmar Heytze honderd gedichten die (bij een optreden) altijd werken — en waarbij door de jaren heen een inleidend verhaal is ontstaan.
De deur
Bob den Uyl (1930–1992), van wie ik vermoed dat hij net zo’n zenuwlijer was als ik, schreef een gedicht waarin de hoofdpersoon tijdens een afdaling op een racefiets ontdekt dat zijn remmen niet werken. Dat eindigt zo:
Goed, je moet dood, maar waarom
moet je eerst tientallen malen sterven?
In het gedicht van Den Uyl worden nog meer van zulke momenten genoemd: traumatische herinneringen die je een voor een hebt verstopt, achter slot en grendel, in een kamer waarvan je elke keer weer tevergeefs hoopt dat de deur nooit meer open hoeft.
Het hoeven niet eens momenten van grote angst te zijn. Het kan ook gaan om grote schaamte om je eigen horkerigheid, zwakheid, oneerlijkheid, gebrek aan empathie of gewoon chagrijn — momenten dat er heel even een barst kwam in de dunne laag vernis waaronder je je onkwetsbaar, heilig en een goed mens waant.
Het zijn de momenten waar je niet meer ongeschonden uit komt als je eraan terugdenkt, omdat ze eigenlijk nooit voorbij zijn gegaan. Ze stapelen zich in je op. Maar ze bevatten soms ook groot verdriet, medeleven en ontroering die je niet eens zelf hoeft mee te maken om ze met een droge naald in je ziel geëtst te weten. De documentaire The Speed Cubers gaat over een zwaar autistische jongen die het ene wereldrecord na het andere verpulvert bij het oplossen van Rubiks kubussen. Dan gebeurt waar zijn ouders al lang voor vreesden: hij verliest een belangrijke wedstrijd, en kan dat totaal niet aan. Als zijn moeder vraagt waarom hij zo verdrietig is, snikt hij uit het diepste van zijn machteloze ziel: ‘Because the luck happened.’
Ik kon dit niet met droge ogen aanzien. In mijn hoofd staat hij er nog.
.
Laat een reactie achter