De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden heeft op 18 mei 2021 de volgende prijs toegekend: de Kruyskampprijs 2021 aan Paul Van Hauwermeiren voor zijn driedelige werk Bargoens. Vijf eeuwen geheimtaal van randgroepen in de Lage Landen.
De Kruyskampprijs is ingesteld in 1994 en is in de taal van het reglement een ‘prijs voor een in druk verschenen specialistisch dan wel voor een breder publiek bestemd werk op het gebied van de Nederlandse lexicografie, de Nederlandse lexicologie of de editie en annotatie van oude Nederlandse teksten’. Het te bekronen werk moet voor het eerst in druk verschenen zijn in boek of tijdschrift in de zes jaar voorafgaande aan het jaar waarin de prijs wordt verleend. Dit jaar was de lexicografie en de lexicologie aan de beurt. Het bekroonde werk verscheen in 2020 en is uitgegeven bij Skribis te Gent. De prijs bestaat uit een oorkonde en 3.000 euro.
Paul van Hauwermeiren is neerlandicus en was tot zijn pensionering directeur van de Gentse Mercator Hogeschool.
De Commissie van voordracht oordeelt onder meer:
De jury durft onomwonden te zeggen dat er nog nooit iemand is geweest die deze geheimtaal zo uitgebreid bestudeerd en beschreven heeft als Van Hauwermeiren. In zijn studie wijst de onderzoeker er trouwens op dat de term ‘taal’ de lading niet helemaal dekt, want het Bargoens is eerder een lexicon met een beperkt bereik dan een volledige taal. Als we Bargoens toch een taal willen noemen, dan is het volgens Van Hauwermeiren een bijna dode taal.
Waar Van Hauwermeiren ondanks zijn jarenlange naspeuringen geen uitsluitsel over kan geven is de oorsprong van het woord ‘Bargoens’. Maar dat is dan ook bijna het enige dat na 20 jaar archief- en bibliotheekonderzoek, en het daaruit voortkomende ordenen en beschrijven, bij hem geheim blijft. Hij geeft in zijn studie een uitgebreid, systematisch en kritisch overzicht van zijn ongeveer 250 bronnen, die meestal uit de negentiende en twintigste eeuw stammen maar soms nóg ouder zijn.
De Commissie van voordracht bestond uit Roland de Bonth, Anne Dykstra en Tanja Simons.
Eerdere laureaten van de Kruyskampprijs (lexicografie en lexicologie) zijn Heidi Aalbrecht, Pyter Wagenaar, Frans Debrabandere, Marc De Coster, Frans Claes
Het juryrapport is binnenkort integraal beschikbaar op https://www.mdnl.nl/ waar ook een overzicht is te vinden van alle prijzen die de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde sinds 1921 heeft toegekend.
De prijs wordt uitgereikt tijdens de Laureatenmiddag van de MdNL op zaterdag 30 oktober 2021 te Leiden.
