Eerder – inmiddels een jaar of vier geleden – schreef ik een serietje blogposts onder de titel Giga, mega en flut. Hoe zit het in de nieuwe Tweede Kamer met het gebruik van mega als zelfstandig woord of mega– als voorvoegsel? Ik keek in de eerste maanden van dit jaar tot aan deze week, de laatste week voor het reces.

Die laatste week is in dit geval voorlopig ook de laatste periode aan het Binnenhof in verband met de aanstaande renovatie daar. Hoe de sfeer op het langdurig-tijdelijke onderkomen ook zal zijn, we zullen kunnen aannemen dat de positionering van de leden in de plenaire zaal gedurende deze zitting niet zal veranderen (behalve bij scheuringen in fracties).

ProDemos heeft een tool waarmee de toedeling van de zitplaatsen kan worden bekeken. Dat komt in veel opzichten overeen met hoe partijen en fracties als meer links of als meer rechts worden gezien. Vooral bij (erg) kleine fracties is het evenwel niet zo simpel om te bepalen waar ze zich op die schaal van rechts naar links of van links naar rechts bevinden. Dat hangt daar (en elders) natuurlijk mede af van het onderwerp waarover het gaat.

Hoe plezierig is het om zonder enige verplichting of verantwoordelijkheid een lijstje op te kunnen stellen van links naar rechts, mede op basis van die tool van ProDemos. Het is een heel gepuzzel met zo veel fracties!

Hoe zit het met het gebruik van mega of mega– in de eerste maanden van de huidige Tweede Kamer? Ik laat technisch gebruik in woorden als megaton, megawatt e.d. buiten beschouwing. Dit is wat er resteert:

• Zeker drie jaar lang was daarmee onze controle op die megabezuiniging uitgeschakeld. Immers, als wij daarop even vol aan de bak gingen, dan waren we kijvende wijven en daar hoef je toch niet naar te luisteren? (Leijten, SP)
• In totaal zijn daar al 600 megalomane torens uit de grond gestampt. Om een heel actueel voorbeeld te geven, noem ik het beschermde natuurgebied aan de Oude Maas in Zuid-Holland, waar ik zelf ook Statenlid ben. Daar worden 1.014 bomen gekapt om vijf megawindturbines neer te zetten. (….) In het grootste beschermde natuurgebied in Nederland, onze Noordzee, wil GroenLinks 6.000 megawindturbines neerzetten. (Van Meijeren, FvD)
• (….) er moet toch een grotere megafoon zijn om duidelijk te maken dat mensen online die afspraak kunnen maken. (Paternotte, D66)
• Ik wil er toch ook inderdaad wat over zeggen, want we hebben ons de afgelopen jaren hélemaal gek laten maken met deze windmolens en megazonneparken. (Van der Plas, BBB)
• Je ziet dat er megaveel geld gaat naar grote bedrijven voor zogenaamde innovatie, waarvan we weten dat het in de zakken van de aandeelhouders verdwijnt. (Leijten, SP)
• Een hartelijk dank aan de minister van OCW dat zij vandaag bij ons was voor dit megadebat. (Voorzitter Bosma)
• (….) de massale aanwezigheid van megawindturbines, zonneweides en het aardgasvrij maken van de volledige gebouwde omgeving (Eerdmans, JA21 in motie)
• (….) omdat gekozen gemeenteraadsleden nauwelijks grip hebben op dit soort mega-uitgaven (….) als D66 het voor het zeggen krijgt, we naar dergelijke megagemeentes of miniprovincies, of hoe u ze ook noemt, toe gaan (Bosma, PVV)
• (….) deze steunpakketten waren oprecht een megaoperatie, voor heel veel uitvoeringsorganisaties, (….) het gaat uiteindelijk natuurlijk om een megaoperatie met een extreem complexe uitvoeringsorganisatie. (Aartsen, VVD)
• Voor elke maatregel die wij nemen om onze landbouw te vergroenen, wordt er in China een ongereguleerde megastal bijgebouwd. (….) dat het vlees wordt geproduceerd in extreem vervuilende Chinese megastallen waar het met het dierenwelzijn verschrikkelijk is gesteld (Van der Plas, BBB)
• (….) dat ons hele land vol wordt gezet met windturbines — megawindturbines, wel te verstaan — (Eerdmans, JA21)
• (….) een Europese sociale pijler, megaschulden en nieuwe Europese belastingen (Ruissen EP/SGP)
• (….) om onze vruchtbare landbouwgronden vol te plempen met megazonneparken en windmolens, terwijl ze onze Noordzee en ons IJsselmeer vol aan het zetten zijn met natuurverstorende megawindparken, (Van der Plas, BBB)
• (….) nu blijkt dat de economie ook zonder dit megafonds boven verwachting herstelt? (Bisschop, SGP)
• (….) Dat is in ieder geval landbouwgrond niet gelijk opofferen voor woningbouw en volplempen met megazonneparken, de windmolens op het IJsselmeer en de Noordzee daarmee volplempen. Daar zijn hele simpele oplossingen voor, alleen wil D66 graag woningen op landbouwgrond en megazonneparken hebben. (Van der Plas, BBB)

Tweemaal is er sinds maart in de Handelingen iets vindbaar met het hier bedoelde woord of voorvoegsel mega(-) vanuit vak-K: Corona-minister De Jonge (VWS) sprak van een megaoperatie en Staatssecretaris Vijlbrief van Financiën had naar eigen zeggen een megabelastingplan ingediend. Dat was beide malen niet negatief bedoeld, mogen we aannemen.

Vanuit de Kamer scoorde Renske Leijten tweemaal mega en deze SP’er was daarmee de enige gebruiker m/v echt ter linkerzijde. Verder opschuivend naar rechts komen we alleen eenmaal Jan Paternotte (D66) tegen, en dan ook nog met het neutralere woord megafoon.
De andere keren dat we mega– horen is het uit de mond van iemand van de fractie van de VVD (2x), SGP (2x), JA21 (2x), Van der Plas is parlementair eenling namens de BBB maar gebruikte 7x een woord met mega-, de FvD (3x) en de PVV (3x). Uit de micro- of megafoons op het Malieveld moeten we dus vandaag mega– kunnen horen bij de aangekondigde boerenprotesten.

Mega is buiten de megafoon van Paternotte in al deze gevallen een voorvoegsel dat iets negatiefs uitdrukt en we horen het dus verreweg het meest van de rechterzijde (dat wint met 19-2). Gaat het momenteel bij uitstek over mega– in combinatie met alternatieve energie, een jaar of tien geleden waren het de megastallen waar de Kamer talloze malen over vergaderde. Staatssecretaris Bleker (toen CDA) wilde dat laten definiëren (wanneer is een stal mega; hij liet er maatschappelijk over discussiëren onder leiding van Hans Alders) en zei grappenderwijs een keer dat hij zich mega in zou zetten voor de uitvoering van een motie op dat gebied. Mega! Inderdaad sprekers van het Nederlands, een voorvoegsel kan mettertijd een bijwoord worden! Daarom valt er iets te zeggen voor de schrijfwijze van “mega veel” boven “megaveel”.

Mega had al een negatief imago want het onderstreepte de verwerpelijke inhoud in taal als megawaterbedeffect; een megamaas in de wet; megaschandaal; megatrawler en later ook megageklungel en een megapuinhoop. Het had voor links in megastallen in Grubbenvorst en Vlagtwedde dezelfde negatieve bijsmaak als op rechts tegenwoordig het geval is met parken waar via wind of zonne-energie CO2-neutraal elektriciteit wordt opgewekt (let onder meer op woorden als volplempen). Het voornaamste verschil is dat we mega– momenteel kennelijk vooral van één kant van het politieke spectrum horen. O ja, als het over megastallen gaat laat Caroline van der Plas van BBB zich negatief uit -, althans als ze in China staan; dat ligt nog wat verder weg dan Zuid-Limburg of Oost-Groningen.

Dit stuk verscheen eerder op het blog van Siemon Reker.