Leraren, het is tijd om u te verdiepen in de vakvernieuwing! Kom naar de bijeenkomsten van Levende Talen Nederlands over de actualisering van het examenprogramma en de kerndoelen
Start vakvernieuwing vmbo, havo, vwo
Bijna een jaar geleden deed de SLO een oproep aan leraren en lerarenopleiders om deel te nemen aan de vakvernieuwingscommissie voor de actualisering van de examenprogramma’s van Nederlands en MVT. (zie https://neerlandistiek.nl/2021/12/werving-leden-vakvernieuwingscommissie-nederlands/)
De commissie voor het schoolvak Nederlands is inmiddels benoemd en startte in juni 2022 met ‘de vakvernieuwing’. Inmiddels zijn de commissieleden begonnen een antwoord te vinden op de vraag ‘wat moeten leerlingen kennen en kunnen op het gebied van Nederlands in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs?’ Over twee jaar ligt er dan een conceptexamenprogramma, dat leerlingen beter moet toerusten op hun vervolgopleiding en hun deelname aan onze maatschappij en dat beter aansluit bij actuele inzichten uit de praktijk en uit onderzoek. Dat concept wordt beproefd in de schoolpraktijk en daarna vastgesteld.
In de startnotitie Nederlands is helder uiteengezet welke ontwikkelingen op maatschappelijk en onderwijskundig gebied aan de vakvernieuwing ten grondslag liggen.
Actualisering kerndoelen
Tegelijkertijd start in oktober de actualisering van de kerndoelen. Ook hier wordt in vijf stappen naar een eindproduct gewerkt. SLO ontving van het ministerie van OCW een werkopdracht, waarin criteria zijn beschreven voor de inhoud en het proces voor het ontwerpen van de kerndoelen. In oktober is de vernieuwingscommissie geïnstalleerd en start het vernieuwingsproces. Voor de actualisatie van de kerndoelen is eveneens een startnotitie het uitgangspunt. Die is hier: Startnotitie kerndoelen te downloaden.
Waarom?
Het huidige examenprogramma stamt uit 1998. Met dit programma werken we nog altijd, maar het voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd en velen missen aansluiting bij (vernieuwde) inzichten uit onderzoek.
Bovendien is het de wens van vele leraren en lerarenopleiders dat het (examen-)programma meer samenhang vertoont (bijvoorbeeld meer geïntegreerd schrijf- lees,- fictieonderwijs) en minder gefixeerd is op vaardigheidsonderwijs, maar meer inhoud heeft.
Hoe?
Er zijn twee vakvernieuwingscommissies samengesteld: een voor het examenprogramma en een voor de kerndoelen. Ze bestaan uit een procesregisseur, leraren, vakinhoudelijke experts en curriculumexperts. Deze commissie schrijft een concept-examenprogramma. Levende Talen Nederlands is nauw betrokken geweest bij de samenstelling van beide commissies.
Op deze pagina https://www.actualisatiene.nl/vakvernieuwingscommissie kun je lezen en zien wie de leden zijn van de commissie voor de actualisatie van het examenprogramma. Op https://www.actualisatiekerndoelen.nl/nederlands/team/ vind je de leden van de commissie voor de kerndoelen.
De leden van de vakvernieuwingscommissies werken samen met een advieskring (verdeeld in verschillende ‘compartimenten’), die bestaat uit vakexperts, vakinhoudelijke experts en toetsexperts. Ook Levende Talen Nederlands is als vakvereniging vertegenwoordigd in deze advieskring. Daarnaast heeft LTN in overleg met de leden van het Afstemmingsoverleg Schoolvak Nederlands namen voorgedragen van wetenschappers die de commissie zeker zal moeten raadplegen. Levende Talen Nederlands wordt in de advieskring actualisering examenprogramma vertegenwoordigd door Liselore van Ockenburg en Twan Robben.
Planning
Actualisering examenprogramma’s
In vijf stappen wordt gewerkt naar een conceptexamenprogramma, zie hier: https://www.actualisatiene.nl/proces/examenprogramma. Het eerste tussenproduct, waarin het raamwerk en de karakteristiek van Nederlands is beschreven, is klaar en ligt bij de advieskring. Tijdens het congres van Levende Talen afgelopen 14 oktober en tijdens regionale bijeenkomsten konden leraren deelnemen aan gespreksrondes over dit tussenproduct. De opmerkingen van de leraren zijn aan de advieskring meegegeven.
Actualisering kerndoelen
Ook hier worden vijf stappen gezet https://actualisatiekerndoelen.nl/nederlands/proces/actualiseren. Elke stap levert een tussenproduct op dat wordt aangeboden aan de advieskring. Samen met de vertegenwoordigers van LTN bespreken leraren deze tussenproducten.
De rol van de vakvereniging en haar leden
De rol van LTN is enerzijds leraren informeren over de inhoud en het verloop van de vakvernieuwing, zowel voor wat betreft de herziening van de kerndoelen als de actualisatie van het examenprogramma, anderzijds kritisch meedenken en adviseren. En hiervoor hebben we onze leden heel hard nodig.
In juli 2022 organiseerden we een bijeenkomst voor leraren waarin we de startnotitie bespraken. Een verslag van deze bespreking is verstuurd naar de leden van de vakvernieuwingscommissie en de advieskringen en is hier na te lezen.
Regionale bijeenkomsten
Gedurende de twee jaar die het proces in beslag neemt, organiseren we regionale bijeenkomsten zodat elke leraar mee kan praten en denken over de tussenproducten van de vakvernieuwingscommissie. Op onze website en via nieuwsbrieven informeren we daarover.
Ook is het mogelijk om bestuursleden van Levende Talen Nederlands uit te nodigen om uw sectie bij te praten over alle veranderingen die eraan staan te komen. Stuur daarvoor een mail naar secretaris@lerarennederlands.nl
Het is nog mogelijk de regionale bijeenkomsten op 1 november (Eindhoven) en 3 november (Zwolle) bij te wonen. We bespreken tussenproduct 1 en 2: raamwerk en karakteristiek. Aanmelden via klik hier om aan te melden
Is het belangrijk om deel te nemen aan de bijeenkomsten van LTN?
JA! De tussenproducten zijn niet openbaar, ze zijn niet achteraf te raadplegen, omdat men niet wil dat ze een eigen leven gaan leiden voor ze definitief zijn. Daarom krijg je inzage en inspraak tijdens de bijeenkomsten van de vakvereniging. Alle opmerkingen en overwegingen worden aan de advieskring gegeven. Leden van de advieskring zullen regelmatig aanwezig zijn bij de bijeenkomsten.
Meer achtergrondinformatie over de vakvernieuwing?
Op 16, 23 en 30 november zijn er online en live informatiebijeenkomsten over de actualisering van het examenprogramma en de actualisering van de kerndoelen. Je kunt je hier aanmelden voor deze bijeenkomsten
Lees de websites van LTN en SLO, KOM naar de informatiebijeenkomsten voor meer informatie en naar bijeenkomsten waar de tussenproducten worden besproken EN DOE MEE!
Nog geen lid van LTN?
Het is belangrijk dat leraren hun stem laten horen. Uiteindelijk zijn zij het die met de nieuwe kerndoelen en het vernieuwde examenprogramma moeten gaan werken. Zorg dus dat je lid wordt van de vakvereniging (dat kan hier). Als lid kun je direct meedenken en meedoen. Bovendien kunnen we met een sterke verenigde beroepsgroep meer invloed uitoefenen op het proces, de uiteindelijke kerndoelen en het definitieve examenprogramma.
Meer lezen?
https://www.actualisatiekerndoelen.nl/nederlands
https://www.vo-raad.nl/nieuws/slob-schetst-beoogd-vervolgproces-curriculumherziening
https://lerarennederlands.nl/actualisatie-examenprogramma/
Gebruikte bronnen:
https://www.actualisatiene.nl/, geraadpleegd op 19 oktober 2022
https://www.actualisatiekerndoelen.nl/nederlands, geraadpleegd op 19 oktober 2022
Laat een reactie achter