Amsterdamse hoogleraar uitgeroepen tot beste neerlandicus

De Amsterdamse hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Marita Mathijsen krijgt voor haar jarenlange inzet voor de studie van de Nederlandse Taal en Cultuur de Everwinus Wassenbergh Penning. Dit werd zojuist bekendgemaakt in het radioprogramma De Taalstaat. Deze prijs – de ‘Nobelprijs van de neerlandistiek’ – wordt een keer in de twee jaar uitgereikt aan iemand die volgens de jury tot de belangrijkste neerlandici kan worden gerekend. Mathijsen krijgt de penning op 15 april 2023 overhandigd tijdens de Neerlandistiek-dagen in Utrecht.

Marita Mathijsen (1944) is bekend als een groot pleitbezorger van de negentiende-eeuwse literatuur, met auteurs als De Schoolmeester en Jacob van Lennep, al heeft haar werk zich nooit tot alleen die periode beperkt. Zo schreef ze ook veel over de twintigste-eeuwse auteur Harry Mulisch en werkt ze momenteel aan een biografie over de achttiende-eeuwse Betje Wolff. Ze zet daarbij steeds een andere bril op en ontwaart nieuwe dingen die anderen nog niet zagen. Het beste voorbeeld daarvan is haar recente boek L, waarin ze een fictieve lezer aan het woord laat die een blik werpt op hoe de literaire 19de eeuw er nu écht uitzag voor een lezer.

De jury roemt ook Mathijsens schwung, zowel in haar geschreven teksten als in haar lezingen en colleges. Waar andere academici vaak een wat moeizame stijl hanteren, is het werk van Mathijsen altijd bewonderenswaardig helder en elegant geschreven, zonder ook maar iets aan wetenschappelijke kwaliteit in te boeten. Er is bij Mathijsen dan ook geen sprake van ‘popularisering’ – want zelfs haar geleerdste werk is vanzelf al toegankelijk. Daarbij is Mathijsen onvermoeibaar: niet alleen is ze ook na haar pensioen van de Universiteit van Amsterdam verder blijven werken aan een rijk oeuvre, om daarnaast in haar columns in NRC en tal van ingezonden stukken op de bres te blijven staan voor de studie van de Nederlandse taal en cultuur.

De Everwinus Wassenbergh Penning wordt sinds 2020 ieder jaar (met uitzondering van coronajaar 2021) uitgereikt tijdens de zogeheten Neerlandistiekdagen. De eerste penning ging naar de taalkundige Hans Bennis en de tweede naar de Antwerpse mediëvist Frank Willaert. De prijs is een initiatief van het tijdschrift Neerlandistiek en de jury bestaat uit de leden van de redactie en de redactieraad van dit tijdschrift. De prijs is vernoemd naar Everwinus Wassenbergh (1742-1826), de eerste hoogleraar Nederlands ter wereld, werkzaam aan de toenmalige Universiteit van Franeker.