Een eigenaardigheid van menselijke taal – niet alleen van het Nederlands, maar van allerlei talen – is dat we dezelfde vorm gebruiken voor bevelen en adviezen: de gebiedende wijs. In sommige talen, zoals het Retoromaans, de kleinste taal van Zwitserland, wordt er wel verschil gemaakt., maar in het Nederlands of bijvoorbeeld het Engels is er qua vorm geen verschil tussen 'Doe … [Lees meer...] overDoe wat ik zeg maar doe het nu
Uitgelicht
Samenvatting Hersenschimmen (De Alphaman)
Maarten woont met zijn vrouw Vera in Amerika. Als hij ouder wordt, ziet hij het allemaal minder scherp. Hij begint te dementeren... … [Lees meer...] overSamenvatting Hersenschimmen (De Alphaman)
Kijken, kijken en de rest erbij denken
Gedachten over Hannah Bervoets’ Boekenweekgeschenk Vrijwel iedereen in het boekenvak zal zeggen dat een boek dat na zo’n twee, drie maanden niets ‘doet’ in pers en publiciteit het kan vergeten (uitzonderingen daargelaten in de vorm van nominaties of bekroningen). Voor een Boekenweekgeschenk geldt dit nog eens extra, want dat is natuurlijk helemáál gebonden aan de week ter … [Lees meer...] overKijken, kijken en de rest erbij denken
8 oktober 2021: Workshop wetenschapscommunicatie voor studenten Nederlands
Op 8 oktober vindt aan de Radboud Universiteit de Workshop wetenschapscommunicatie voor studenten Nederlands plaats. Deze workshop vindt plaats in het kader van het KNAW-programma Gewaardeerd!. Ben jij student, en ben je geïnteresseerd in vertellen over alles wat Nederlands zo leuk maakt? Meld je dan aan! Weet je nog niet zo zeker of wetenschapscommunicatie iets voor jou is? … [Lees meer...] over8 oktober 2021: Workshop wetenschapscommunicatie voor studenten Nederlands
Vlogboek – Ewoud Kieft / Chris Polanen / Hubert Lampo
In deze video bespreekt Jörgen de volgende drie boeken: Ewoud Kieft - De Onvolmaakten Chris Polanen - Waterjager Hubert Lampo - De komst van Joachim Stiller … [Lees meer...] overVlogboek – Ewoud Kieft / Chris Polanen / Hubert Lampo
Zandvoort werd ‘Jodenaquarium’ genoemd
Nu zoveel ogen op Zandvoort zijn gericht, hier de geschiedenis van een onfrisse bijnaam voor deze badplaats. Lang was Zandvoort een tamelijk onbeduidend vissersdorp met een enkel badhotel. Dat veranderde in 1881, toen er een spoorlijn naar Zandvoort werd aangelegd. Opeens dromden de badgasten toe, met name uit Haarlem en Amsterdam. Veel investeringen waren gedaan door … [Lees meer...] overZandvoort werd ‘Jodenaquarium’ genoemd
Sinds anderhalf jaar weer uit eten?
Toen de coronamaatregelen werden versoepeld, wist ik zeker dat ik ze in het wild tegen zou komen. De omstandigheden waren perfect, ik hoefde alleen maar rustig af te wachten. En ja hoor, daar had je ze al: Armin van Buuren mag eindelijk sinds een jaar weer optreden voor publiek.De koffie-corner is sinds maanden weer geopend.Vanavond sinds maanden live concert, met twee keer … [Lees meer...] overSinds anderhalf jaar weer uit eten?
Ontdekking: we weten niet wat overtuigt
Er worden op dit moment waarschijnlijk over de hele wereld dezelfde grapjes gemaakt over het onderzoek dat de Utrechtse hoogleraar Hans Hoeken publiceerde met zijn Amerikaanse collega Daniel O'Keefe in het tijdschrift Frontiers in Psychology. "Nu kunnen we wel ophouden met college geven", zal iedereen hebben gezegd die een cursus aanbood over hoe je met taal kunt overtuigen. … [Lees meer...] overOntdekking: we weten niet wat overtuigt
Willem Frederik Hermans 100 jaar
Vandaag is het honderd jaar geleden dat Willem Frederik Hermans in Amsterdam geboren werd. Dit jaar publiceert Neerlandistiek iedere dag in de rechterkolom een citaat van de schrijver. Iedere week zal een schrijver, een letterkundige, of een liefhebber zo zeven citaten presenteren. Samen geven ze een beeld van het werk van deze twintigste-eeuwse auteur. Een archief van alle … [Lees meer...] overWillem Frederik Hermans 100 jaar
(Academische) kennis van (academische) zaken
Daar gaan we weer, dacht ik, toen ik de kop boven een column in Trouw zag: ‘De studie Nederlands lijkt een knekelhuis’. Het nieuwe academiejaar begint en de journalisten en spraakmakers moeten ook wat. Wat tegenviel was dat de tekst dit keer was van de normaal altijd zeer betrokken, positieve Abdelkader Benali. Maar ook hij schaart zich nu in het rijtje van de Elma Drayers en … [Lees meer...] over(Academische) kennis van (academische) zaken
Zeven kenmerken van een dialoog
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 40) - Laten we deze serie besluiten met een verkenning van het woord dialoog. Ik heb zeven mogelijke kenmerken verzameld. - Dus jij gaat tot slot een monoloog houden over een dialoog? - Onderbreek me, of zie het als toegift. Ik begin met … [Lees meer...] overZeven kenmerken van een dialoog
Het nutteloze van lezen
Het lezen van boeken is een vrij nutteloze en asociale bezigheid. Daarom lijkt het er soms op dat leesbevorderaars die schermen met het nut van het lezen vooral last hebben van latente leeshaat. Voor meer informatie over de onderzoeken naar o.a. leesvaardigheid verwijs ik naar de website van Stichting Lezen. … [Lees meer...] overHet nutteloze van lezen
Woordenaars: een nieuwe aanpak in het voortgezet onderwijs
Een jaar of tien geleden ontdekte ik het Amerikaanse taalprogramma Word Generation: leerlingen lezen, schrijven en spreken elke lesweek weer over een prikkelend thema. Bij dat thema leren ze vijf nieuwe begrippen actief gebruiken. Het thema komt niet alleen bij Engels terug, maar ook bij wiskunde en natuurkunde. Zo kan het bij ons ook werken, dacht ik, en ik paste het principe … [Lees meer...] overWoordenaars: een nieuwe aanpak in het voortgezet onderwijs
De geesteswetenschappen hebben over zich heen laten lopen
Dit is de tekst van de Ere-lezing die Nelleke Noordervliet uitsprak op de Avond van de Wetenschap en de Maatschappij in 2019 Het decor heeft veel weg van een circus. Publiek zit op tribunes rond de ring, waarin het spektakel zal plaatsvinden. Er staan wat attributen klaar. De gezichten glunderen: straks gaat het gebeuren. De spreekstalmeester komt op onder klaterend applaus. … [Lees meer...] overDe geesteswetenschappen hebben over zich heen laten lopen
Eén gen is geen geen
Waarom heeft het woord gen als meervoud niet ‘gennen’ maar genen? Het komt wel vaker voor dat een korte /e/ in het meervoud een lange /ee/ wordt: weg-wegen, bevel-bevelen, enzovoort. Maar zulke gevallen zijn allemaal te herleiden tot het Oudnederlands (zoals hier mooi wordt uitgelegd). Met gen moet iets anders aan de hand … [Lees meer...] overEén gen is geen geen
Neerlandistiek en politiek – een moeizame relatie
Augustusoverwegingen over ons vak (17) Er wringt van alles tussen de neerlandicus en het taalbeleid. Ik noem tweede wringsels. Ten eerste is er de in deze reeks al besproken overtuiging dat de taal een natuurlijk verschijnsel is, en als zodanig nauwelijks te sturen. Ten tweede is er de overtuiging dat wetenschappers zich eigenlijk niet met politiek moeten bezighouden, en … [Lees meer...] overNeerlandistiek en politiek – een moeizame relatie
Begrijpen
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 37) - Eindelijk een concreet woord, begrijpen, met ook veel synoniemen. - Denk jij dan dat je ‘grijpt’ naar data of informatie? Dat er zo’n proces in je hoofd plaatsvindt? - Dat kan ik niet achterhalen. Maar er zijn ook synoniemen, zoals … [Lees meer...] overBegrijpen
Dichter bij Van Merken
Op zaterdag 21 augustus 2021 was het 300 jaar geleden dat Lucretia van Merken werd geboren. Volgens fijnproevers is zij de grootste dichter van de achttiende eeuw. Momenteel zijn in het Allard Pierson haar belangrijkste werken te zien. Op haar verjaardag lanceerden Neerlandica en gastconservator Lieke van Deinsen en Theatermaker Imre Besanger een mini-docu waarin zij op zoek … [Lees meer...] overDichter bij Van Merken
Ik heb genoeg van Europa waar men veel te weinig nnn…. ziet.
Het nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld (4) 5. De introductie van een postkoloniale tekst in een reeks tekstuitgaven zou je evengoed kunnen aanmerken als een verschijnsel dat past binnen de context van actuele discussies, als zelf een factor in die context. Dat is dus direct al een groot verschil met andere tekstuitgaven. … [Lees meer...] overIk heb genoeg van Europa waar men veel te weinig nnn…. ziet.
Luidruchtig zwijgend, tegensprekelijk literair
Meer nog dan door commotie werden Astrid Roemers loftuitingen voor dictator Bouterse omgeven door stilte. De schrijfster heeft, zeker sinds ze in 2016 de P.C. Hooft-prijs kreeg, behoorlijk wat aanhang onder Nederlandse literaire smaakmakers. We leven dan ook in een tijd waarin de aandacht voor extra-Madurodamse fascinaties evident is. Ook mag Roemers vanzelfsprekende vermenging … [Lees meer...] overLuidruchtig zwijgend, tegensprekelijk literair
De Zassen met hun Zasse taal
Geworteld in Oost-Nederland en Noordwest-Duitsland zijn de nazaten van een volk en hun uiteengelopen taal die wij kennen als de Saksen en het Saksisch. Dat zijn echter naamvormen die betrekkelijk kort geleden van het Hoogduits zijn overgenomen. Zassen en Zas zijn de eigenlijke Nederlandse vormen. Afbakeningen Dit volk ontstaat in de … [Lees meer...] overDe Zassen met hun Zasse taal
Het nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld
Als literatuur altijd in beweging is, dan volgt daaruit dat literatuurgeschiedenis en literatuuronderwijs ook altijd meebewegen. Dat is ook altijd zo geweest. Het denken over literatuuronderwijs lijkt op dit moment hevig in beweging te zijn, maar dat is op zich niet zo uniek. Ook dat dat denken mede ingegeven wordt door de vrees voor ‘ontlezing’ is op zich niet zo uniek: … [Lees meer...] overHet nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld
Nederlands in het middelbaar onderwijs
Augustusoverwegingen over ons vak (12) Deze serie bestaat natuurlijk uit allerlei hooggestemde en onbereikbare idealen, dus nu ik ben beland op een punt waarop ik iets wil zeggen over het vak Nederlands in het voortgezet onderwijs moet ik meteen maar zeggen: het schoolvak moet meer uren krijgen, en dat moet uit de lengte én uit de breedte komen. Dit is wat ik bedoel met … [Lees meer...] overNederlands in het middelbaar onderwijs
Schelden met ziektes, hoe doe je dat nou eigenlijk?
We weten allemaal dat schelden met ziektes erg populair is in het Nederlands. Sommigen vinden dit de ‘ergste’ manier van schelden die er is en anderen raakt het niet. Hoe dan ook, op sociale media vliegen de ziektevloeken je om de oren. Het viel mij op dat deze ziektes bijna altijd voorkomen als deel van een grotere scheldconstructie. Hierdoor begon ik me af te vragen welke … [Lees meer...] overSchelden met ziektes, hoe doe je dat nou eigenlijk?
Roemer in redeloos redeneren
De schrijfster Astrid H Roemer staat vanwege twee opmerkelijke zaken in de aandacht. Door de Nederlandse Taalunie is ze voorgedragen voor de belangrijkste Prijs voor Nederlandstalige literatuur, die door een gecombineerde Nederlands-Belgische jury is toegekend. Jarenlang is geprobeerd een Surinaamse bijdrage op te nemen in de nominatie, maar dat is niet gelukt omdat de jury … [Lees meer...] overRoemer in redeloos redeneren
