Brieven die in de richting gaan van poëzie, pelgrimsliederen volgens Gerbrandy, en uiteindelijk in poëzie overgaan: blijkbaar heeft poëzie kwaliteiten die in gewoon proza niet direct te vinden zijn. In een interview met Jessurun d’Oliveira uit 1964, toen Op weg naar het einde net was verschenen, heeft Reve zich het meest duidelijk uitgelaten over wat hem tot het … [Lees meer...] overDie eigenaardige, hortende bezwerende vorm
Uitgelicht
Germaanse woorden voor torens
Dankzij de Romeinen is in alle Germaanse talen een vorm van toren gangbaar, maar dat zegt niet dat men in onze streken eerder geen weet van rijzig bouwen had. We bekijken wat noordelijke woorden voor torens, waarvan een zeer oud lijkt: Oudhoogduits urrea. Tweeduizend jaar geleden Een van de eerste getuigenissen van een toren gebouwd door Germanen is te vinden in … [Lees meer...] overGermaanse woorden voor torens
Creatief Schrijven Nederlands
Hoogleraar Jacqueline Bel legt in deze video uit waarom verhalen en schrijven zo relevant zijn en ze geeft een voorbeeld van wat je bij de bachelortrack Creatief Schrijven Nederlands aan de Vrije Universiteit Amsterdam kunt leren. … [Lees meer...] overCreatief Schrijven Nederlands
Ras en taal
Een intrigerende discussie, in het nieuwe nummer van het Journal of Sociolinguistics: moet er een raciolinguïstiek komen, een discipline die het verband tussen ras en taal bestudeert? De discussie is aangezwengeld door een artikel van de Amerikaanse geleerden Jonathan Rosa en Nelson Flores en verschillende andere geleerden reageren erop. Rosa en Flores hebben de laatste … [Lees meer...] overRas en taal
Waarom Vlaanderen? De volkstaal in evolutie
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (3.1) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze aan de hand van enkele voorbeelden de rol van globalisering in de … [Lees meer...] overWaarom Vlaanderen? De volkstaal in evolutie
Dat rare, bijna ongeloofwaardige Gronings van Engeland
De eerste brief in Op weg naar het einde is Brief uit Edinburgh. Na het gedicht boven de brief – Wat zegt u daarvan? Een mens hoort er van op - en de dagtekening lezen we het verslag van een reis en dat in een stijl die daar goed bij lijkt te passen: Enige uren geleden heb ik mij uit Amsterdam op reis begeven;Aldus bevind ik mij in de eersteklas lounge van een nachtboot. Met … [Lees meer...] overDat rare, bijna ongeloofwaardige Gronings van Engeland
Eén wildejageriade
Dit verhaal kent ook slechts één imitatie, maar hier is de reden vermoedelijk dat het hoffmannse verhaal een vreemde eend in de bijt is: het gaat immers niet over kinderen die iets misdoen maar over een volwassene die lik op stuk krijgt van zijn beoogde prooi. Waardoor het verhaal zich minder goed laat inpassen in de opvoedkundige bundels die de nabootsers en bewerkers … [Lees meer...] overEén wildejageriade
Early Career Award voor Jeroen Dera
De KNAW heeft een Early Career Award toegekend aan Jeroen Dera, universitair docent Nederlands letterkunde aan de Radboud Universiteit. Dera bestudeert de manier waarop literatuuronderwijs in Nederland wordt vormgegeven, met aandacht voor zowel het perspectief van docenten als leerlingen. Zijn interdisciplinaire aanpak combineert literatuurwetenschappelijke en … [Lees meer...] overEarly Career Award voor Jeroen Dera
Alles uit de kast
De ideologie van het ouderlijk huis wordt helemaal verzwegen in De avonden en een paar andere zaken bijna helemaal. Het boek speelt zich af in de decembermaand van 1946. De Tweede Wereldoorlog komt een paar keer langs: op de schoolreünie is het lot van een leerling even het onderwerp van gesprek, in het vierde hoofdstuk stelt Frits een tactloze vraag en wordt een anekdote … [Lees meer...] overAlles uit de kast
Etymologica: wâld en woud
In de NRC van 15 november 2023 stond een artikel waarin het ‘woud’ centraal stond. Het woord woud roept bij mij altijd wat geheimzinnigs, onheilspellends op, zeker in de samenstelling oerwoud. Een ‘gewoon’ woud bestaat uit grote zware bomen, zogenaamde woudreuzen, is moeilijk doordringbaar en toen ik klein was huisden er bovendien rovers en mysterieuze kabouters. Later vertelde … [Lees meer...] overEtymologica: wâld en woud
Narratieve complexiteit bij Dutchtuber
Het natuurlijk kijkgedrag van jonge kinderen is een rijke bron van onderzoek. Althans, het is de vraag of officieel onderzoek door de ethische commissie zou komen – hoezo wilt u kinderen zomaar laten kijken naar wat ze maar willen? Maar het echte leven reikt ons dat soort experimenten aan. Favoriet onder tienjarige meisjes in de buurt van Zeist is Dutchtuber, een jongeman … [Lees meer...] overNarratieve complexiteit bij Dutchtuber
Door de jaren heen schrijven
Gisteren, op vrijdag 17 november nam de redactie van het Lexicon van Literaire Werken in Utrecht feestelijk afscheid van collega-redacteur Jaap Goedegebuure. Jaap stond in januari 1989 aan de wieg van het Lexicon, het naslagwerk waarin Nederlandstalige literaire teksten van na 1900 worden besproken voor een breed publiek. Het Lexicon doorstond vele stormen en wisselde … [Lees meer...] overDoor de jaren heen schrijven
Vlogboek – 100 dagen booktok
Hoe bepaal je de canon van booktok? Jörgen kon het niet laten en deed een poging door 100 dagen lang 100 boeken te tellen in de video's die het algoritme hem aanbood. Wat zeggen deze 10.000 boeken over het medium en het fenomeen booktok? Welke auteur en welke titel worden het meeste genoemd? Hoe divers is het aanbod? Komt de Nederlandse literatuur nog een beetje aan bod? … [Lees meer...] overVlogboek – 100 dagen booktok
Podcast: Leve(n) Lezen met Blanks (Simon de Wit)
Blanks (de artiestennaam van Simon de Wit) brak in 2018 door toen hij 'Better now' van Post Malone in een jaren 80-jasje stak. Sindsdien tourt hij niet alleen door Nederland, maar treedt hij ook geregeld op in Amerika en Europa en deed hij vorig jaar mee aan het programma 'Beste zangers'. Naast muziek, blijkt lezen ook een belangrijke rol in zijn leven in te nemen. We gaan in … [Lees meer...] overPodcast: Leve(n) Lezen met Blanks (Simon de Wit)
Ik hie myn paad fûn
Toespraak van prof. dr. Goffe Jensma bij de presentatie van Jij, laatste rebel! / Do, lêste rebel!, tweetalige bloemlezing uit het werk van H.H. ter Balkt door Abe de Vries, boekhandel Van der Velde, Sneek, 7 november 2023 It paad nei de poëzy rint oer it papier samar de wrâld yn, de riedselachtige wrâld mei al syn fragen, orakels, problemen en riedlings. Datselde kinst ek … [Lees meer...] overIk hie myn paad fûn
Geef ze nu eens terug, die portretjes!
U, bewonderaar van Betje Wolff en Aagje Deken, die in maart 1975 de twee miniatuurportretjes van Betje Wolff en Aagje Deken gestolen heeft uit het Betje Wolff Museum in Middenbeemster, kom er nu eens mee voor de dag! Ik begrijp u wel. Hoe vaak kom ikzelf niet in een museum waar de dingen niet zo heel keurig liggen, zo voor het grijpen, onbeschermd, waar ze misschien niet het … [Lees meer...] overGeef ze nu eens terug, die portretjes!
Wanneer uitsluiten (niet) uitgesloten wordt
In augustus was het groot nieuws: VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgöz stond open voor samenwerking met de PVV. Dit ging tegen de lijn van de VVD van de afgelopen jaren in, dus als ze hier vragen over kreeg gaf ze aan dat ze ‘vooruitkeek’ en ‘geen enkele kiezer uitsloot’. Anderhalve maand later nam ze met ferme bewoordingen meer afstand van de PVV. In het NOS-radiodebat verweet … [Lees meer...] overWanneer uitsluiten (niet) uitgesloten wordt
Jemig de podcast
Jemig de pemig, asjemenou, doemdenken, popie jopie, computer says no en een beter milieu begint bij jezelf. Uitspraken die we allemaal gebruiken, maar waarvan we misschien vergeten zijn dat ze uit reclames, liedjes en televisie- en radioprogramma’s komen. In de podcast Jemig de podcast bespreken De Dikke van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon en KRO-NCRV/NPO Radio … [Lees meer...] overJemig de podcast
De Bharatās: de stam die India zijn naam gaf
Duizenden jaren geleden stichtten de Bharatās hun koninkrijk in het noorden van het land dat India zou worden en naar hen ook Bhārat heet. Deze naam, heden steeds sterker uitgedragen, is geestelijk rijk en heeft verwanten in de Germaanse talen. Een keuze “India, dat is Bhārat, zal een Verbond van Staten zijn.” Zo begint de grondwet van het land dat zich in 1947 losmaakt … [Lees meer...] overDe Bharatās: de stam die India zijn naam gaf
‘Je wordt wat je weet’
Heitman’s Wormmaan laat zich lezen als een complexe ideeënroman. Eén van deze ideeën is de menselijke verwovenheid met de natuurlijke wereld en het daarbij deconstrueren van deze “scherp gedefinieerde dualiteit” om plaats te maken voor de oorspronkelijke hoofdrolspeler: “het oppermachtige grijze gebied ertussen […] de allesomvattende eenheid en grenzeloze verbondenheid van … [Lees meer...] over‘Je wordt wat je weet’
De laatste Kletsheads
In deze laatste – en dus extra lange – aflevering vertellen drie ouders die al eerder te gast waren op de podcast hoe de meertalige reis van hun gezin sindsdien is verlopen. Ik blik terug op afgelopen vier jaar, reflecteer op de toekomst en als afsluiter horen we een gedicht geschreven over en opgedragen aan meertalige kinderen, en geïnspireerd door de podcast. Onze eerste … [Lees meer...] overDe laatste Kletsheads
Wat we doen wanneer we denken
Taalkundigen veronderstellen het bestaan van wel drie verschillende Indo-Europese wortels met de vorm *men-. Een beduidde zoveel als ‘denken’, de andere ‘blijven’, de derde ‘uitsteken’. Het ware eerder een enkele wortel met een eenvoudige betekenis. Sla open de laatste uitgave van het grote Lexikon der indogermanischen Verben, het gezaghebbende woordenboek van … [Lees meer...] overWat we doen wanneer we denken
Het beste van Boekwinkeltjes: Homunculi van C.C. Krijgelmans
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen 1. “Man.Vrouw. 2. De man.De vrouw.Het kind.En rondom. 3. Kijken, de man.Glimlachen, de vrouw.Eten, het kind.En rondom zitten. Kijken met drie.Een: de man.Twee: de vrouw.Drie: het kind. 4. En kijken, eten, glimlachen.En praten, het kind. Ik heb honger, zeggen.De man, Eet, … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: Homunculi van C.C. Krijgelmans
Doorstart BNTL
De Bibliografie van de Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap kent sinds september een doorstart. Na het afscheid dit voorjaar van Bram Caers als coördinator en van Linda Fonteyne als medewerker, na 42 jaar trouwe dienst, zijn Eva De Cooman en Carl De Strycker de nieuwe drijvende krachten achter dit belangrijke hulpinstrument voor de neerlandistiek. Bedoeling is dat de BNTL … [Lees meer...] overDoorstart BNTL
Belcampo en de kunst van hersenonderhoud
Over het verhaal ‘De achtbaan’ ‘De achtbaan’ is een van de drie verhalen in Liefde’s verbijstering (1953). Het verhaal is origineel, geestig en visonair, gezien de recente ontwikkelingen in de hersenchirurgie, de behandeling van PTSS, de toepassing van EMDR en de ontwikkelingen rond AI. Belcampo laat het verhaal rond 1950 beginnen. De medisch-historische aanloop doet, … [Lees meer...] overBelcampo en de kunst van hersenonderhoud
