Een voetbaltrainer hoorde ik ooit voor het eerst bewust zeggen dat hij zijn stinkende best zou doen in zijn nieuwe baan. Ik denk dat het Hans Westerhof was bij zijn promotie naar PSV en ik vermoed dat die manier van zeggen aanvankelijk vooral sporttaal is geweest. Wanneer? Eind jaren ‘80, begin jaren ‘90? Westerhof werd in 1992 in Eindhoven de opvolger van Bobby Robson. Via … [Lees meer...] overDoe je stinkende best
Uitgelicht
uit poelen worden lelies opgedregd
Zou er een reden zijn waarom iemand met twee talenten met allebei die talenten hetzelfde nastreeft? Verwacht je bijvoorbeeld eenheid in een oeuvre van iemand die zowel tekent als schrijft? Niet per se, zou je zeggen, maar in haar recente proefschrift De taal van het beeld laat Marleen Slooff zien dat je het werk van de beeldend kunstenaar Lucebert als dat van de dichter … [Lees meer...] overuit poelen worden lelies opgedregd
Uit: Stijn Streuvels, Het leven en de dood in den ast (1926)
In zijn weergaloze novelle "Het leven en de dood in den ast" uit 1926 beschrijft Stijn Streuvels het harde leven van drie dagloners in een ast of eest, een droogoven voor cichoreiwortels. In een nacht, waarin een storm om de ast giert, worden de drie geconfronteerd met vragen over de zin van hun leven, over de dood, over hun dromen en wensen, en de zinloosheid ervan. Zoals in … [Lees meer...] overUit: Stijn Streuvels, Het leven en de dood in den ast (1926)
Poëzie in de rechtbank? Foei!
Poëzie is overal: in boeken, in kranten, op straat, op televisie, op social media etc. En de meeste mensen waarderen het ook als zij poëzie op die plekken tegenkomen. Desondanks zijn er ook domeinen waar poëzie minder wordt gewaardeerd. Zo kwam een rechter van de Klimop-zaak in 2011 flink in de problemen toen hij een gedicht van Hieronymus van Alphen citeerde. … [Lees meer...] overPoëzie in de rechtbank? Foei!
Waarom is het bestuderen van taal zo leuk?
Marjo van Koppen, hoogleraar Variatielinguïstiek van het Nederlands, en promovenda Kristel Doreleijers vertellen wat er zo interessant is aan het bestuderen van verschillende vormen van taal(gebruik). En passant krijgt u er een goed beeld van welke variaties binnen taal je kunt bestuderen, en ook hoe het 'wetenschappelijk bedrijf' werkt. Waarom hebben hoogleraren en … [Lees meer...] overWaarom is het bestuderen van taal zo leuk?
Vestdijk en de Nobelprijs – had Amy van Marken schuld aan zijn niet-toekenning?
Met de vijftigste sterfdag van Simon Vestdijk verscheen in de Vestdijkkroniek de vertaling van het rapport van Amy van Marken dat ze in 1967 in opdracht van de Zweedse Academie over Vestdijk opstelde. De reacties op dit rapport beginnen op te lopen – en zijn voornamelijk erg negatief. Het gaat zo ver dat haar de schuld wordt gegeven dat Vestdijk de Nobelprijs voor Literatuur … [Lees meer...] overVestdijk en de Nobelprijs – had Amy van Marken schuld aan zijn niet-toekenning?
Waarheid staat pas weer op in iemand anders’ mond
Lieke Marsman voor de klas (4) Drie ei is een paasei, maar een easter egg is daarnaast ook een grapje dat verborgen zit in software, een film, een liedje of een boek. Als je in Google momenteel zoekt op Suez Canal, vaart boven de zoekresultaten een lange rij scheepjes. In haar nieuwste gedicht laat Dichter des Vaderlands Lieke Marsman zien dat je ze ook in een gedicht kunt … [Lees meer...] overWaarheid staat pas weer op in iemand anders’ mond
Cora van de Poppe leest Sara Maria van Zon (dag 184 van het verblijf)
Cora van de Poppe is promovendus bij de afdeling Nederlandse Taal en Cultuur van de Universiteit Utrecht. Sara Maria van Zon (1692-1755) was een productief dichteres van vooral religieuze poëzie. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. Wanneer bovenstaande … [Lees meer...] overCora van de Poppe leest Sara Maria van Zon (dag 184 van het verblijf)
Podcast: The Dutch Language in Japan
In The Dutch Language in Japan (1600-1900): A Cultural and Sociolinguistic Study of Dutch as a Contact Language in Tokugawa and Meiji Japan (Brill, 2020), Christopher Joby offers the first book-length account of the knowledge and use of the Dutch language in Tokugawa and Meiji Japan. For most of this period, the Dutch were the only Europeans permitted to … [Lees meer...] overPodcast: The Dutch Language in Japan
Hij zegt dat hij afgewassen heeft
Een van de raadselen van de Nederlandse zinsbouw is waarom je allebei de volgende zinnen kunt zeggen: Ze zegt dat ze het heeft gelezen.Ze zegt dat ze het gelezen heeft. Het komt zelden voor dat twee woorden of constructies in taal helemaal equivalent zijn. Er is uiteindelijk altijd wel een reden te verzinnen waarom je soms ik lust dat niet zegt en in anders dat vind ik … [Lees meer...] overHij zegt dat hij afgewassen heeft
‘Het meest vluchtige waar ik ondanks alles toch niet bij kan komen’
Wordingsgeschiedenis van een dichter Ter gelegenheid van Stefan Hertmans’ zeventigste verjaardag ‘een spoor voor wat zonder mij geen spoor zou zijn’ De schrijver Stefan Hertmans zegt op zijn zeventigste dat hij liever vooruit kijkt dan achterom. De literatuurhistoricus en onderzoeker van tekstgenetische processen kijkt naar het verleden: in het overgeleverde … [Lees meer...] over‘Het meest vluchtige waar ik ondanks alles toch niet bij kan komen’
Naar een goed gesprek tussen voortgezet onderwijs en wetenschap
Aan het stuk van Els Stronks, en de reactie van Rooijackers, Van Silfhout en Van den Bergh, is goed te zien dat verschillende disciplines uit de neerlandistiek in een academisch gesprek verwikkeld zijn over wat het schoolvak Nederlands is of zou moeten zijn. In het verleden zijn er talloze van dit soort stukken op dit weblog verschenen. Zo’n discussie is verstandig en wenselijk … [Lees meer...] overNaar een goed gesprek tussen voortgezet onderwijs en wetenschap
Kwetsende bijvoeglijk naamwoorden
Een van de eigenaardige aspecten van de taalzuiveringsvoorstellen in de brochure Waarden voor een nieuwe taal is de grote aandacht die erin wordt besteed aan het verschil tussen zelfstandig en bijvoeglijk naamwoorden, zonder dat de schrijver de moeite heeft genomen uit te zoeken hoe die termen op school ook weer werden uitgelegd. De ondertitel van de brochure is Een … [Lees meer...] overKwetsende bijvoeglijk naamwoorden
Beurs voor project Virgin Islands Dutch Creole
Taalkundige Cefas van Rossem, als gastonderzoeker Virgin Islands Dutch Creole verbonden aan het Meertens Instituut, heeft samen met een groep onderzoekers een beurs gekregen van de Community Foundation of the Virgin Islands om op de eilanden zelf de aandacht te vestigen op het Virgin Islands Dutch Creole.Het onderzoeksteam bestaat, naast Van Rossem, uit Gylchris Sprauve, … [Lees meer...] overBeurs voor project Virgin Islands Dutch Creole
Poëzie van gisteren
Over J.V. Neylen Van jongs af ben ik fan van The Beatles, die eigenlijk van voor mijn tijd zijn. Het is zo altijd een bewondering hors concours geweest, los van de ontwikkeling van mijn muzieksmaak. Desondanks (of misschien juist daarom) geef ik werkelijk geen bal om The Analogues, die er hun missie van maakten om het werk van de late Beatles zo dicht mogelijk te … [Lees meer...] overPoëzie van gisteren
Studenten over de DBNL
Hoe gebruiken (internationale) studenten de DBNL? … [Lees meer...] overStudenten over de DBNL
Hoe begrijpelijk is het Nederlands van tweetalige kinderen?
Je kunt je kinderen het best opvoeden in je eigen taal – daar zijn vrijwel alle deskundigen het over eens. Ook als je een andere taal spreekt dan de taal van het land en de school, het Nederlands, doe je daar nog verstandig aan. Het kind is meer gebaat bij een stevige basis, onafhankelijk van de taal, dan bij een moeizaam pogen je op allerlei manieren te assimileren. Ook het … [Lees meer...] overHoe begrijpelijk is het Nederlands van tweetalige kinderen?
Top 20 van Nederlandstalige Protestalbums: 8. The Scene, Avenue de la Scene (1993)
De jaren negentig hebben in Nederland de reputatie een apolitieke oase van rust te zijn geweest: Paars zou stevig op haar zetel hebben gezeten, politieke onrust zou er niet zijn geweest, en alle Nederlanders zouden voldaan in een riant koophuis hebben zitten wachten op het aangroeien van het eigen vermogen. De glans van de jaren negentig mag in de jaren daarna dan wel vrij snel … [Lees meer...] overTop 20 van Nederlandstalige Protestalbums: 8. The Scene, Avenue de la Scene (1993)
Diepteboringen? Diep lezen in LitLab
Wetenschappelijk verouderd leesonderwijs in Nederland Sinds het meest recente PISA onderzoek weten we dat Nederlandse leerlingen vooral leesvaardiger zouden worden als ze kunnen ‘diep lezen’. Daarin blijven ze achter, en in de twee afgelopen nummers van het tijdschrift Levende Talen Magazine gaven Patrick Rooijakkers, Gerdineke van Silfhout en Huub van den Berg aan dat ‘één … [Lees meer...] overDiepteboringen? Diep lezen in LitLab
Schreven prehistorische mensen gebarentaal?
Een fascinerende hypothese in de Philosophical Transactions of the Royal Society: de handen die prehistorische mensen schilderden in grotten waren misschien een vorm van gebarentaal. Als dat klopt, zijn dit misschien wel de oudste voorbeelden van overgeleverde menselijke taal! Mensen maakten handafdrukken door pigment aan te brengen rondom een hand die tegen de muur gehouden … [Lees meer...] overSchreven prehistorische mensen gebarentaal?
‘Joden’ (1860)
Jeugdverhalen over joden (135) Door Ewoud Sanders Auteur: Aart Cornelis de Zwart (1836-1885)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Het verhaaltje ‘Joden’ is te vinden in het tweede deeltje van Oom Thomas: een leesboekje voor de middelste klasse. Toen A.C. de Zwart dit schreef was hij onderwijzer op een christelijke school in Utrecht. Vervolgens … [Lees meer...] over‘Joden’ (1860)
Top 40 van de Gouden Eeuw – 8a
Om opnames en uitgave van de Top 40 mogelijk te maken, zijn wij een crowdfundingsactie gestart: steunleiden.nl/project/top-40-van-de-gouden-eeuw .Doneer nu en ontvang de cd en/of het liedboek als beloning! Schoonste nimf van het woud Uit de Liederenbank van het Meertens Instituut blijkt dat er twee verschillende melodieën onder de standaardnaam ‘Schoonste nimf van het … [Lees meer...] overTop 40 van de Gouden Eeuw – 8a
Een karikatuur van een karikatuur van Reve
"Als boeken kinderen zouden zijn, zou je de kinderbescherming op Joop afsturen om hem uit de ouderlijke macht te ontzetten." Dat tekende Nop Maas op 1 juli 2013 op uit de mond van iemand bij uitgeverij De Bezige Bij. Het is de laatste notitie in een een 251 pagina's tellend boek over Joop Schafthuizen, ooit de geliefde, daarna de verzorger en tot slot de erfgenaam van Gerard … [Lees meer...] overEen karikatuur van een karikatuur van Reve
Laat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen
Op de Facebookgroep Leraar Nederlands plaatste gisteren iemand het bovenstaande plaatje, afkomstig van de Facebookpagina van D66. Er staat een citaat op van Sigrid Kaag: "Laat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen." De collega die het in de groep plaatste, vond dat vreemd klinken en vroeg zich af of de zin wel goed geformuleerd was. Daarover kan natuurlijk alleen het … [Lees meer...] overLaat je nooit, nooit, nooit aan jezelf twijfelen
Taal voor communicatie of denken
Mensen hebben taal. We kunnen ons geen leven voorstellen zonder. We gebruiken het dag in dag uit en de meesten van ons denken en dromen zelfs in taal. Maar waarom eigenlijk? Voor zover we weten zijn we de enige diersoort op onze planeet die gebruik maken van een complex en sterk georganiseerd systeem van geluiden en lichaamsbewegingen, woorden en gebaren, om te communiceren met … [Lees meer...] overTaal voor communicatie of denken
