De opleidingen Nederlands in Nederland worden niet samengevoegd. Dat was het antwoord van minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen tijdens het Kamerdebat over Wetenschapsbeleid gisterenavond op vragen van CDA-Kamerlid René Peters. Het debat kan hier worden nagekeken (de bijdrage van Peters kan worden aangeklikt; het relevante deel van Dijkgraafs antwoorden … [Lees meer...] overMinister Dijkgraaf: Opleidingen Nederlands niet samengevoegd
Uitgelicht
Het dialectenbureau: Dialect en verzet
Het thema van de eerste aflevering is Verzet: van de Friezen die vechten voor een eigen taal, de jeugd in de Bijlmer die zich met straattaal afzet, tot Bennie Jolink die het woord 'boerenlul' heeft omarmd als geuzennaam en de kloof tussen stad en platteland al in 1981 constateerde. Maar wie goed luistert, ziet vooral veel overeenkomsten tussen deze dialectsprekers. De … [Lees meer...] overHet dialectenbureau: Dialect en verzet
Wil je dan ook docent worden?
Bachelor- en masterstudenten Nederlands uit Groningen schrijven in een nieuw opgezet blog over hun ervaringen met de studie Nederlands. Deze week is Nynke de Haan aan het woord. De op één na vervelendste vraag die gesteld wordt wanneer je aan de studie Nederlands begint is 'en wil je dan ook docent worden?'. De meest irritante vraag komt trouwens daar meestal vlak … [Lees meer...] overWil je dan ook docent worden?
Sectorplannen: Onthutst over de decanen
Afgelopen vrijdag, 14 april, was ik bij de Neerlandistiekdagen in Utrecht. Deze dagen worden georganiseerd door de Raad voor de Neerlandistiek, een organisatie van toonaangevende neerlandici van de verschillende universiteiten in Nederland, die als doel heeft om de neerlandistiek in brede zin te vertegenwoordigen en te versterken. Ik was betrokken bij de oprichting van deze … [Lees meer...] overSectorplannen: Onthutst over de decanen
Wie Nederlands gaat studeren, kiest voor iets exclusiefs
Dankwoord bij de toekenning van de Everwinus Wassenbergh Penning 2023 In Nederland worden dassen die spoorwegen ondergraven beschermd en er worden miljoenen uitgegeven om die hun gang te laten gaan. In Nederland worden wolven die lammetjes verslinden beschermd. In Nederland is er een nationale tuinvogeltelling om te weten of er nog genoeg puttertjes, boomklevers of … [Lees meer...] overWie Nederlands gaat studeren, kiest voor iets exclusiefs
Het dondert en het bliksemt: een herontdekte tekst van dichteres Anna van der Horst
Terwijl een recensent van het letterkundige tijdschrift Boekzaal der geleerde waerelt de dichteres Anna van der Horst (Enkhuizen, 16 oktober 1735 – Groningen, 11 juni 1785) in 1780 nog tot Groningse zanggodin uitriep, geniet zij tegenwoordig weinig bekendheid meer (1). Wie haar nog wel kent, doet dat waarschijnlijk vanwege haar vooruitstrevende visie op het vrouwelijk … [Lees meer...] overHet dondert en het bliksemt: een herontdekte tekst van dichteres Anna van der Horst
Schoolbord en vakdidactiek
Toen in september vorig jaar de Sallandse vertaling van de Heliand was verschenen, heb ik enkele malen in den lande een lezing mogen geven over dit beroemde Oudsaksische werk uit de negende eeuw. Telkens had ik de beschikking over geavanceerde apparatuur, die van tevoren was opgesteld en waarmee ik mijn PowerPoint-presentatie kon geven, die ik dan van tevoren mocht opsturen. Zo … [Lees meer...] overSchoolbord en vakdidactiek
Verloren tijd
Een avond in Amsterdam op uitnodiging van uitgeverij De Harmonie voor de presentatie van het bijzondere boek Het universum van Willem Frederik Hermans van Max Pam, Hans Renders en Piet Schreuders. Het rijk geïllustreerde boek laat de speelse, vrolijke kanten van Hermans zien en is vormgegeven in het formaat van diens Mandarijnen op zwavelzuur, dat al evenzeer van een grimlach … [Lees meer...] overVerloren tijd
Simpel genoeg om van te houden
Over Toon de stad van Lies Van Gasse en Laurens Ham (Foto van Shiva Shenoy/CC BY 2.0) De lezer van Toon de stad, het derde deel in de reeks ‘Woorden temmen’, dwaalt door een imaginaire stad. Op elk adres is een gedicht gevestigd. Samenstellers Lies Van Gasse en Laurens Ham, beiden zelf dichter en docent, hebben een plattegrond gemaakt waarop te zien is dat op … [Lees meer...] overSimpel genoeg om van te houden
Ooievaar
las ik het boek van Anjet Daanje uit. Na 655 bladzijden voelt deze lezer de behoefte om minimaal 655 woorden terug te schrijven. Ook vanwege Gemengde Gevoelens. Als ik ze nummer, kom ik misschien tot elf. 1. Daanje is een schrijver die niet te vergelijken is met wie dan ook in binnen- en, voor zover ik weet, buitenland. Met een ongelooflijke techniek jaagt ze je door elf … [Lees meer...] overOoievaar
Wat een leven, wat een boek!
Gaia van Bruggen schreef een prachtige biografie van Mimi Hamminck Schepel (1839-1930), de tweede echtgenote van Eduard Douwes Dekker, alias Multatuli. De titel van het boek roept het beeld op van deze bijzondere vrouw: 'Verheven ongemanierd'. Het verhaal wordt verteld in levend Nederlands. Ik heb het ademloos uitgelezen. De geschiedenis heeft niet mild geoordeeld over Mimi … [Lees meer...] overWat een leven, wat een boek!
Een manifest voor de humaniora
Een paar weken geleden hadden we in onze Nijmeegse afdeling Nederlandse Taal en Cultuur een discussie over de duurzaamheidsdoelstellingen. Dat komt zo: onze collega Edwin van Meerkerk heeft een subsidie gekregen om met alle opleidingen te praten over hoe we werk aan die doelstellingen in ons onderwijs kunnen verwerken. Er zijn redenen om dat niet te doen: een universitaire … [Lees meer...] overEen manifest voor de humaniora
De eerlijke vinderette
Achter het achtervoegsel 28 Onbevangen een boek lezen is er voor een etteloog niet bij. De sensor voor oude en nieuwe ette-woorden staat altijd aan, want op elke bladzijde kan zomaar een ette-woord opduiken. Dat ondervond ik een paar weken geleden tijdens het lezen van De eerlijke vinder van de Belgische schrijver Lize Spit. In dat boekenweekgeschenk kwamen maar liefst … [Lees meer...] overDe eerlijke vinderette
Slips of the hand: versprekingen in gebarentaal
In het tweede nummer van Onze Taal dit jaar staat een interessant artikel van Berthold van Maris en Max Kisman over een voor de psycholinguïstiek intrigerend fenomeen: versprekingen. Als je wilt weten hoe taal in het menselijk brein werkt, dan zouden die versprekingen het inzicht daarin kunnen vergroten als je begrijpt wat er precies in het brein verkeerd gaat als mensen een … [Lees meer...] overSlips of the hand: versprekingen in gebarentaal
Rebelse kinderen, burgerlijke ouders: Mary Dorna en Annie M.G. Schmidt
‘Ik wil echt goede boeken lezen, maar niet de boeken van mijn vader,’ schreef een leerling uit V4. Voor haar leeslijst Nederlands heeft ze de ambitie om de Nederlandse literatuur te leren kennen. Haar vader staat klaar met adviezen maar zij wil haar eigen keuzes maken; ze wil boeken lezen die canoniek zijn maar die haar ook iets te zeggen hebben. Boeken die ze zich kan … [Lees meer...] overRebelse kinderen, burgerlijke ouders: Mary Dorna en Annie M.G. Schmidt
Een wonderbaarlijke voorspelbaarheid
Voornamendrift 105 We hebben een naam om gekend te worden. Die naam moet ons onderscheiden van de ander. Daarom hebben we niet allemaal dezelfde voornaam. Maar als iedereen een eigen unieke naam zou hebben is dat ook niet werkbaar. Dat zijn precies de twee uitersten waartussen het aantal verschillende voornamen dat we hebben zal liggen: allemaal dezelfde voornaam, of … [Lees meer...] overEen wonderbaarlijke voorspelbaarheid
Mark van Tongele (1956-2023)
Op 23 maart is Mark van Tongele onverwacht overleden, ‘de componist met het ruimste klankregister onder de Vlaamse dichters’, zoals Paul Demets hem noemde. Als je het volgende gedicht uit Roeivlucht leest, kun je dit niet anders dan beamen: Uit het ongetemde wordt schoonheid geboren Daar waar de gedachten bruisen, de bodem van het bewustzijnrusteloos is, komen na het … [Lees meer...] overMark van Tongele (1956-2023)
Het toilet van Couperus
Op 16 juli 2023 is het precies 100 jaar geleden dat Louis Couperus (1863-1923) overleed. Deze Nederlandse schrijver schreef poëzie, romans, reisverslagen en columns. Hij was een van de eerste vertegenwoordigers van het literaire naturalisme. Tot zijn bekendste werken behoren Eline Vere (1889), De Stille Kracht (1900), De boeken der kleine zielen (1901) en Van oude menschen, de … [Lees meer...] overHet toilet van Couperus
Schaduwdansen met Nijhoffs Pierrot, tot de dood erop volgt
Aan de melancholieke clown Pierrot [2] heeft Martinus Nijhoff een gedicht gewijd in zijn debuutbundel De Wandelaar (1916), en in de ‘Clowneske Rapsodie’ Pierrot aan de lantaarn vinden we deze hypochonder nogmaals, nu in dialoog met zijn optimistische tegenhanger Harlekijn. Gedicht en Rapsodie zijn geschreven in 1916. Pierrot aan de lantaarn is niet in De Wandelaar opgenomen, … [Lees meer...] overSchaduwdansen met Nijhoffs Pierrot, tot de dood erop volgt
Marita Mathijsen ontvangt Wassenbergh Penning 2023
Amsterdamse hoogleraar uitgeroepen tot beste neerlandicus De Amsterdamse hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Marita Mathijsen krijgt voor haar jarenlange inzet voor de studie van de Nederlandse Taal en Cultuur de Everwinus Wassenbergh Penning. Dit werd zojuist bekendgemaakt in het radioprogramma De Taalstaat. Deze prijs – de 'Nobelprijs van de neerlandistiek' – … [Lees meer...] overMarita Mathijsen ontvangt Wassenbergh Penning 2023
Journalist bij RTV Drenthe: ‘Ik krijg heel vaak de vraag of ik niet naar Hilversum moet’
Jeanine Hofsteenge, journalist bij RTV Drenthe Wat kun je eigenlijk worden met zo’n studie Nederlands, en hoe? Daar willen we graag zoveel mogelijk antwoorden op, voor alle huidige studenten, studiekiezers, en andere nieuwsgierige meelezers. In de toekomstrubriek van Jong Neerlandistiek verzamelen we interviews met afgestudeerden die een interessante baan hebben … [Lees meer...] overJournalist bij RTV Drenthe: ‘Ik krijg heel vaak de vraag of ik niet naar Hilversum moet’
Literaire ontwikkeling toetsen
Mijn jongste dochter is bezig aan haar laatste schoolexamenperiode voordat op 11 mei 2023 het Centraal Schriftelijk Eindexamen begint. Dat er hard geleerd wordt, is ons wel duidelijk. Verspreid over woonkamer, studeerkamer en slaapkamer liggen er lesboeken, woordenboeken, aantekeningenschriften, samenvattingen en proefvertalingen. Duitse, Engelse en Nederlandstalige romans zijn … [Lees meer...] overLiteraire ontwikkeling toetsen
Het eerste bedrijf van Vondels ‘Lucifer’ – de wortels van het kwaad
Het toneelstuk Lucifer (1654) van de toen 67-jarige Joost van den Vondel (1587 -1679) is een schitterende uitbeelding van de verborgen, duistere wortels van de condition humaine: jaloersheid, begeerte en hebzucht. Een ietwat vreemde uitspraak misschien voor een toneelstuk dat zich afspeelt in … de hemel. Maar zoals in de betere … [Lees meer...] overHet eerste bedrijf van Vondels ‘Lucifer’ – de wortels van het kwaad
Opgeteld en voorspeld
Voornamendrift 104 Er zijn verschillende manieren om de machtswet van voornamen te laten zien, maar die hierboven lijkt me grafisch de mooiste. Voor vier landen/gewest (Vlaanderen, Nederland, Frankrijk, USA) die spreiden in het aantal jaarlijkse geboortes van 40.000 tot 2 miljoen, en voor vijf jaren die een eeuw omspannen. In elke figuur wordt voor jongens cumulatief (het … [Lees meer...] overOpgeteld en voorspeld
‘Anders ben ik met jou’ in vele talen
Het Boekenweekgedicht van dit jaar, van Tsead Bruinja, wás al tweetalig: de dichter zorgde zelf voor een Friese en een Nederlandse versie: Maar de dichter riep mensen op het gedicht ook in hun eigen taal te vertalen. Inmiddels stromen die vertalingen binnen. Bas Visscher in het Urkers: Suze Sanders in het Drents: Japans door Fumiko Miura: Koerdisch door … [Lees meer...] over‘Anders ben ik met jou’ in vele talen
