Ik vond maar één bewerking van dit verstervingsverhaal, deze politiek geëngageerde hongerstaking, deze kreet om gehoord te worden, deze eerste beschrijving in de literatuur van de eetstoornis boulimie. In De Struwelpetertjes van Daan Hoeksema uit 1927, heet de hoofdpersoon ook Soep-Hein.

Heintje zei, ik eet niet meer
En gooit stout z’n lepel neer,
Maar zijn Pappie zegt, het moet
Eten is voor kinders goed.

Het woord stout, de mededeling dat eten voor kinders goed is – ziedaar alle opvoedkunde in een notedop die bij Hoffmann afwezig is. En dan loopt het ook nog eens goed af. Door zwakte zakt de jongen in elkaar en Pappie moet de dokter halen.

Die komt alras en praat met Hein
Zegt dat hij voortaan braaf moet zijn.
Dat kuurtjes dom zijn, flink eten verstandig
En flauwvallen eigenlijk geweldig onhandig.

Je ziet hier de tekstdichter wringen in zijn keurslijf. Eigenlijk wil hij eens flink uitpakken, maar de uitgever heeft hem gewaarschuwd: pas op, het is voor kinderen met een IQ van 1 tot 4!

Hein wordt snel weer beter, alleen gaat hij van de weeromstuit wel plotseling Hans heten:

Hans wordt gauw weer beter
En laat nu voortaan
Van soep of van pap
Geen hapje meer staan.

 Flauwer kan bijna niet. Waarom maar één bewerking? Misschien ook om de tere kinderziel te ontzien? Verhalen over snoepers met wie het slecht afloopt zijn er talloze. Ze vallen in de zoetigheid, krijgen die over zich heen of ze eten tot ze dik worden en net niet of net wel knappen. Maar asceten zijn dun gezaaid.

Ik zou het graag op den hollandschen volksaard gooien maar zou zo gauw niet weten hoe. De hartgrondige culinaire kinderuitroep ‘Dit wil ik niet!’ moet natuurlijk overal voorgekomen zijn, maar misschien werd het door opvoeders niet als een sluipend gevaar gezien omdat de ouders het er toch meteen uitramden? Welke ouders waren er nou zou gek om zoiets toe te staan? En als de onwillige eter dan onder dwang en in tranen in elk geval nog een paar hapjes soep moest nemen, was dát zijn straf, en hoefde hij niet nog eens gestraft te worden. Ik denk dat de hoffmannse uitgangssituatie wel realistisch werd bevonden, net als de andere (met vuur spelen, duimzuigen, pesten etc.) maar de reactie van de ouders onwaarschijnlijk, ja absurd. Terwijl het natuurlijk voor kinderen, als je het zo uitlegt, een prachtig stichtelijk verhaal is, dat effectiever is dan de dwang waar het in huiselijke kring altijd op uitdraait.

_____

   Dit stuk verscheen eerder op VandaagsVertaalProbleem.
Een doorlopend bijgewerkt cumulatief register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 241, hier.