• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De Grote ABC-reeks is groter en tegelijk toch ook best wel kleiner dan ik dacht

28 april 2024 door Fabian Stolk 7 Reacties

Van Aya Zikkens ’s Morgens en ’s avonds niet bellen verscheen de eerste en, voor zover ik kan nagaan, enige druk in 1969 bij De Arbeiderspers, en wel als nr. 147 van de reeks Grote ABC. Achter in het boek is een lijst van Grote ABC-pockets opgenomen van nr. 1 tot en met 155. Ik neem aan dat het gaat om alle tot dan toe verschenen nummers, plus, na het boek van Zikken, nog negen andere die om en nabij hetzelfde jaar zijn verschenen of zouden verschijnen.

De eerste Grote ABC was de vijfde druk van Simon Vestdijks De nadagen van Pilatus, verschenen in 1964. De eerste druk van die roman dateert van 1938 en werd uitgegeven door Nijgh en Van Ditmar; de tweede druk was in 1957 bij De Arbeiderspers verschenen als nr. 96 in de reeks ABC-boeken (net als de derde druk in 1959).

De serie ABC-boeken is, let op, iets anders dan de reeks Grote ABC-pockets, waarin, als gezegd, de vijfde druk van De nadagen van Pilatus als eerste werd opgenomen in 1964, en vervolgens de zesde druk in 1966 en zo voort tot en met de twaalfde druk in 1987, afgaand op de nogal uitgebreide lijst (687 items) van grote ABC-pockets op de website Last Dodo.

Best wel een gekke naam, ‘Grote […] pockets’. De lol van pockets was toch dat ze in je jaszak pasten? Probeer Vestdijks Pilatus er maar eens in te proppen… Dankt die reeks zijn naam aan het feit het woord paperback in Nederland nog niet gangbaar was en de Grote Literatuur tot dan vooral in gebonden boeken met harde kaften en rechte ruggen de markt op werd geslingerd?

Nr. 148 van de Grote ABC is Louis Paul Boons Niets gaat ten onder. Via de catalogus van de KB verneem ik dat die roman voor het eerst in 1956 was verschenen bij De Arbeiderspers en dat de tweede druk ervan in de Grote ABC-reeks verscheen in 1970. Last Dodo vertelt een heel ander verhaal over het boek uit 1956 met een plaatje erbij van het omslag waarop met grote letters ‘Grote ABC’ staat. Ik weet niet wie we nu moeten geloven. Misschien maar eens de grote definitieve verzameld-werkuitgave van LPB raadplegen.

Nr. 149 van de reeks Grote ABC, zo gaat uw verkenner onverstoord door, is Hermann Hesse, Narziss en Goldmund, de derde druk, verschenen in 1972; gegevens over een eerdere Nederlandstalige uitgave ontbreken, ook in de KB-catalogus.

Nr. 150, Ulrich Stöwe, Geliefde Antinous! kan ik vooralsnog überhaupt niet vinden, in de KB, op Last Dodo of elders op het internet. Het oorspronkelijke boek verscheen in 1967 bij Paul List Verlag onder de titel Antinous, Geliebter. Ein Schicksalsjahr für Kaiser Hadrian.

Nr. 151 is Boris Vian, Herfst in Peking  en verscheen in 1970; andere KB-gegevens ontbreken.

Nr. 15[2]  is Stendal, Italiaanse kronieken, verschenen in 1969 (in de Grote ABC-lijst in het boek van Zikken staat abusievelijk ook hierbij nr. ‘151’).

Nr. 153, Marianne Sinclair, De man in het park, verscheen in 1969.

Nr. 154, Magdalen King-Hall, Dagboek van een meisje van stand uit de 18e eeuw, verscheen in 1970.

Nr. 155, Alexander I. Koeprin, De kuil, verscheen eveneens in 1970.

De staart van de lijst in Zikkens boek bevat dus inderdaad uitgaven die de lezer in het nabije vooruitzicht werden gesteld, waarvan er een echter kennelijk niet gerealiseerd is.

Overigens is de lijst in Zikkens boek verre van volledig: de nummers 4, 14, 15, 16, 18, 20, 22, 23, 25, 26, 28, 29, 31, 32, 33, , 42, 43, 48-51, 53-56, 58-61, 65, 80 en 96 ontbreken.

Nr. 4 heeft wel bestaan; het was De autocraten (1963) van Rutger van Zeijst, waarvan de tweede druk pas verscheen in 2017 bij uitgeverij Brooklyn volgens Last Dodo en de KB.

Nr. 14 ontbreekt niet alleen in de Zikken-lijst maar ook bij Last Dodo.

Nr. 15 is een bloemlezing uit het werk van Saki (ps. van H.H. Munro), Kwartelzaad & 37 andere verhalen. Verzameld en ingeleid door Graham Greene(1964; vert. van The Best of Saki).

Nr. 16 ontbreekt ook op Last Dodo, net als nr. 18, 20.

Nr. 22 is de eerste druk van De kwerulant (1964) van Pieter Reeuwijk; volgens de KB is er geen tweede druk van verschenen.

Nr. 23 ontbreekt op Last Dodo net alsnr. 25 en nr. 26.

Kortom, de rest is huiswerk voor de lezer; er valt nog genoeg uit te zoeken over de ware reeks Grote ABC-pockets van De Arbeiderspers.

Maar nu is het voor uw verslaggever tijd om een bezoekje te brengen aan ABC Libertas, het Arnhems boekencafé waar ze ook heerlijke taart en gemberthee verkopen.

Dit stuk verscheen eerder op In den vrolijken hermeneut

Delen:

  • Klik om af te drukken (Opent in een nieuw venster) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Opent in een nieuw venster) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Opent in een nieuw venster) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Opent in een nieuw venster) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Opent in een nieuw venster) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Opent in een nieuw venster) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 20e eeuw, letterkunde, uitgeverij

Lees Interacties

Reacties

  1. Rolf den Otter zegt

    28 april 2024 om 17:45

    Staan de ontbrekende niet hier bij? –> https://www.librarything.nl/nseries/256353/Grote-ABC
    Bij de vrijmarkt, als het even kan, vraag ik bij zo’n boek het verhaal er achter. Waarom is het gekocht, ooit? Wanneer werd het gelezen. Meestal weten mensen dat ook niet meer, of komt het uit een erfenis, maar soms hoor ik prachtige verhalen wat het boekje, al is het een pocket, voor mensen betekend heeft.

    Beantwoorden
    • indenvroolijkenhermeneut zegt

      29 april 2024 om 11:52

      Geweldig. Dank je wel voor de tip :))

      Beantwoorden
      • indenvroolijkenhermeneut zegt

        29 april 2024 om 13:36

        Maar, dat mag opmerkelijk heten: nr. 147 ontbreekt op de lijst van Librarything. Arme Aya, steeds weer de pineut.

        Beantwoorden
  2. Rolf den Otter zegt

    28 april 2024 om 17:49

    PS, een kleine rondgang in Boekwinkeltjes lijkt de lijst van Library Thing te bevestigen. Nr 14 is hier te koop, https://www.boekwinkeltjes.nl/b/187907724/4-Jakob-de-leugenaar/ De luistervink
    door Martin Beheim-Schwarzbach.

    Beantwoorden
  3. indenvroolijkenhermeneut zegt

    29 april 2024 om 11:54

    Ja, Boekwinkeltjes!! Ik was al aan begonnen om die uit te pluizen.

    Beantwoorden
    • Rolf den Otter zegt

      29 april 2024 om 21:03

      Delpher is ook een aardige helper. Ik lees nu het (hoe kan het ook anders) Vrije Volk van 14-09-1963, waar gewag gemaakt wordt van de populariteit van pockets. En dat naast de Grote ABC van de arbeiderspers ook de “grote Beer” serie van Bruna is begonnen. Grappig, twee uitgeverijen en tegelijk een pocket editie begonnen die “grote” heet.

      Beantwoorden
  4. Frank Norbert Rieter zegt

    13 mei 2025 om 20:01

    Op de lijst van Library Things (dank voor de tip) staat bij no 102 een andere titel dan een boek uit mijn kast vermeldt: 1958 – Boeboek, niet in het donker lezen, een bundel spookhistories en griezelverhalen verzameld en ingeleid door Ab Visser

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Sint Nicolaas

Zie eens, Mietje! wat al lekkers
U, Sint Nicolaas al bragt;
Omdat ge’ als gehoorzaam Meisje,
Uw verpligting hebt volbragt.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

De koeien schemeren door de heg,
het paard is uit taaitaai gesneden,
in ieder duindal ligt dun sneeuw.

De branding vlecht een veren zee
waar zon over omhoog stijgt, licht waarin
geen plaats om uit te vliegen is.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

2 januari 2026: Vlekflits

2 januari 2026: Vlekflits

5 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

3 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Proefcollege Nederlands

11 december 2025: Proefcollege Nederlands

2 december 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1946 Dick Wortel
➔ Neerlandicikalender

Media

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

2 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

30 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

29 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d