• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Nacht, trottoir – als ollekebolleke

7 mei 2024 door Robbert-Jan Henkes 9 Reacties

De ollekebolleke is geen uitvinding van Drs. P, maar wel door hem zo in het Nederlands genoemd, beoefend en gepopulariseerd. Het is een van oorsprong Amerikaanse vinding, die de jiggery-pokery, de double dactyl of de higgledy-piggledy heet en de volgende vormkenmerken kent (ik citeer Jaap Bakkers Rijmwijzer want beter kan ik het zelf niet zeggen, al blijft de uitleg, als alle uitleg van spelregels, tamelijk ingewikkeld):

Het bestaat uit twee coupletten van vier regels. Elke regel bestaat uit twee dactylen, maar in de vierde en achtste regel ontbreken twee dalingen. Die regels zijn ook de enige die rijmen. De eerste regel is een citaat, uitroep of motto en de zesde regel bestaat uit één zeslettergrepig woord met de hoofdklemtoon op de vierde lettergreep.

Vanwege dat eenlettergrepige, dubbeldactylische woord in de tweenalaatste regel heet de versvorm ollekebolleke. Makkelijk te onthouden. Ook Wikipedia pronkt met een pagina over het vormvaste versfenomeen, hier.

Aldus gedaanteveranderd biedt Nacht, trottoir ons in kort bestek de filosofische onderlaag van het oorspronkelijke gedicht, met zoveel woorden (één) gepresenteerd, – want, om met Hamlet te spreken, ‘wat ga je dromen in die slaap des doods’?

‘Beter om dood te zijn!’
Klaagde hij uitzichtloos,
Diep in de nacht
Voor de Nevski-drogist.

IJdele hoop! Want de
Metempsychotische
Leer gunt een mens
Zelfs geen rust in zijn kist.

Dit stuk verscheen eerder op VandaagsVertaalProbleem

Delen:

  • Klik om af te drukken (Opent in een nieuw venster) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Opent in een nieuw venster) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Opent in een nieuw venster) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Opent in een nieuw venster) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Opent in een nieuw venster) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Opent in een nieuw venster) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: letterkunde, nacht trottoir, vertalen

Lees Interacties

Reacties

  1. Robert Kruzdlo zegt

    7 mei 2024 om 16:17

    Als de ziel verhuisd @ blijf ik thuis.

    Beantwoorden
    • Peter Smit zegt

      27 oktober 2025 om 20:35

      Gedicht voor Willem Duys:
      Als mijn ziel verhuist/blijf ik Duys.

      Beantwoorden
  2. Inge Boulonois zegt

    8 mei 2024 om 09:05

    Altijd leuk, ollekebollekes!
    Een heldere omschrijving van deze versvorm is te vinden op hét platform van light verse
    https://www.hetvrijevers.nl/index.php/versvormen/korte-vormen/89-ollekebolleke-nederlands
    Ik vraag me af waarom je ‘de’ ollekebolleke gebruikt, Drs. P gebruikte altijd het onzijdig lidwoord.
    Je weet, Robert-Jan, dat Coenraedt van Meerenburgh de sonnetten van Shakespeare in ollekebollekes heeft omgezet?

    Beantwoorden
    • Robbert-Jan Henkes zegt

      9 mei 2024 om 05:43

      O jee, heb ik zomaar een scheuring in de gelederen veroorzaakt. Ja, ik ben ferm van de “de”-ollekebollekeschool, waarom kan ik niet uitleggen, het is of goddelijke inblazing of domheid (en waarschijnlijk allebei). Shakespeare, de Odyssee (van de Drs.), nu het nieuwe en oude testament nog!

      Beantwoorden
      • Robert Kruzdlo zegt

        9 mei 2024 om 09:03

        En daarna het binnenbrein of hersenholtens.

        Beantwoorden
      • Inge Boulonois zegt

        9 mei 2024 om 09:12

        Haha! Er is al een begin gemaakt. Ook door mij, maar ja…

        Lijvige pennenvrucht
        Wel een gesamtboekwerk
        Maar in je uppie
        Was dit nooit volbracht

        Eerlijkheidshalve, het
        Dubbeldactylische
        Metrum heeft God
        Niet bedacht

        Beantwoorden
        • Robert Kruzdlo zegt

          9 mei 2024 om 10:21

          Wie dan wel buiten je om!

          Beantwoorden
          • Inge Boulonois zegt

            9 mei 2024 om 12:27

            Ah, dat weet ik, dacht ik meteen: de Heilige Geest! Maar verdorie, 10 dagen te vroeg…

            Beantwoorden
            • Robert Kruzdlo zegt

              9 mei 2024 om 13:48

              Die wacht niet op een mens die kan dichten, open u.

              Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Frans Budé • Parkscènes

Hij begroet de bomen, zwaait naar de eenden
in de vijver, de blinkende kiezels op de bodem.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

De koeien schemeren door de heg,
het paard is uit taaitaai gesneden,
in ieder duindal ligt dun sneeuw.

De branding vlecht een veren zee
waar zon over omhoog stijgt, licht waarin
geen plaats om uit te vliegen is.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

3 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Proefcollege Nederlands

11 december 2025: Proefcollege Nederlands

2 december 2025

➔ Lees meer
5 december 2025: Intreerede Jolyn Philips

5 december 2025: Intreerede Jolyn Philips

28 november 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1946 Dick Wortel
➔ Neerlandicikalender

Media

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

2 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

30 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

29 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d