• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Mondiaal
  • Contact
  • Homepage
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

 In memoriam Prof. em. Dr Brigitte Schludermann

11 juli 2025 door Jos A.A.M. Biemans 5 Reacties

Brigitte schludermann in The chained library of Hereford Cathedral, 2024

Brigitte Schludermann werd op 17 december 1939 in Wenen geboren uit een Nederlandse moeder en een Oostenrijkse vader. Zij ging naar school in haar geboorteland, in Nederland en in Canada. In Montreal en Winnipeg studeerde zij Duits en Frans, waarna zij een tiental jaren Duits doceerde, het langst aan haar alma mater, de University of Manitoba te Winnipeg. Behalve in studie blonk Brigitte ook uit in sport. Net als haar vader kon zij voortreffelijk skiën en won zij op hoog niveau diverse prijzen, vooral in de slalom.

Net als velen in haar familie werd zij ertoe aangetrokken om door wetenschappelijk onderzoek de graad van doctor te verwerven. In Cambridge, Gent en Utrecht studeerde zij verder, nu ook op het terrein van computergestuurd kwantitatief onderzoek van data. Haar onderzoek betrof gedichten en liederen in een drietal middeleeuwse handschriften waarvan de taal in verschillende mate een mengeling vertoonde van Middelhoogduits en Middelnederlands. In 1980 promoveerde zij aan de Cambridge University op een studie, getiteld: A Comparison of German/Dutch Language Mixtures in Texts from the Gruuthuse MS, the Hague MS 128 E 2, and the Berlin MS mgf 922: A Quantitative Analysis. Promotor was de Utrechtse hoogleraar Wim Gerritsen. Een driedelige handelseditie van meer dan 1200 bladzijden verscheen pas in 1996 in de reeks Göppinger Arbeiten zur Germanistik als Nr. 338, I-III: A quantitative analysis of German / Dutch language mixture in the Berlin Songs mgf 922, The Gruuthuse-Songs, and The Hague ms 128 E 2. Tussentijds waren al wel enkele publicaties verschenen over het gebruik van de computer bij onderzoek van oude teksten, bijvoorbeeld bij het maken van bijzondere concordanties.

Zelfstudie

De handelseditie van haar dissertatie liet vooral op zich wachten omdat Dr Schludermann vrijwel direct na haar promotie benoemd was tot ‘Lektorin für Niederländisch’ in het Germanistisches Institut van de Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule te Aken. Vanaf dat moment kwamen haar studenten op de eerste plaats te staan in haar werkzame leven. Haar onderwijs betrof niet alleen de verwerving van de Nederlandse taal, ook de letterkunde van de middeleeuwen tot de moderne tijd passeerde de revue. Vanuit het perspectief van de Euregio liet zij haar studenten via excursies tevens kennismaken met de beide aspecten van het begrip cultuurgeschiedenis van vooral Nederland en België, onder meer via excursies. Met name in het Euregiogebied met steden als Aken, Maastricht en Luik (of een ruimere kring) verdiepte zij de samenwerking met collegae en verrijkte zij haar onderwijs.

Bijzonder is dat zij nooit een studie in de Nederlandse taal- en letterkunde heeft gevolgd. Als Germaniste had zij een voor haar vanzelfsprekende belangstelling voor de taal en cultuur die zij behalve via haar moeder vooral in de paar jaren dat zij in Nederland de middelbare school bezocht, had leren kennen. In Gent bereikte ook het Vlaams haar oren. Voor haar gold dat wie goed onderwijs kan geven daartoe ook in staat is in andere vakken dan die van de eerdere opleiding. Dr Schludermann haalde eenvoudigweg de benodigde kennis in huis en breidde die door zelfstudie gaandeweg in haar onderwijspraktijk uit. En met succes, haar studenten boekten mooie resultaten en droegen haar op handen.

Humor

In 1988 maakte zij de overstap naar het Verenigd Koninkrijk, naar het Centre for Modern Dutch Studies van de University of Hull, waarvan zij directeur werd. Tevens bekleedde zij de  leerstoel in Modern Dutch Studies, die de Nederlandse taal en letterkunde omvatten plus de Nederlandstalige cultuur. Ook in Hull werd haar dienstbaarheid aan het onderwijs en aan haar studenten karakteristiek voor haar activiteiten. Jarenlang bleef zowel het aantal studenten van de opleiding als de kwaliteit van het onderwijs op niveau. Toen professor Schludermann in 2005 met emeritaat ging, bleef zij nog op haar post om in 2006 de laatste studenten naar hun afstuderen te begeleiden. Omdat bij andere opleidingen in de vreemde talen de studentenaantallen sterk terugliepen, niet alleen in Hull maar ook nationaal, moest zij met lede ogen zien gebeuren dat tegelijk met die andere opleidingen ook Modern Dutch Studies aan haar universiteit werd afgeschaft. Strijdbaar als zij was had professor Schludermann met de feiten op tafel zich daartegen verzet. Haar rustig ingebrachte argumenten om Neerlandistiek in Hull te behouden bleken aan dovemansoren gericht.

Gelukkig zouden nog twintig mooie jaren volgen. Daarin openbaarde zich weliswaar enkele malen een ernstige ziekte, maar Brigitte onderging de behandelingen stoïcijns en kwam steeds als winnaar uit de strijd. Toen de ziekte zich in 2024 opnieuw manifesteerde, behandelingen minder goed hun werk deden en uiteindelijk niet meer hielpen, ging haar fysieke gezondheid snel achteruit. Tot het laatst behield zij haar geestelijke vermogens en haar humor. Zij overleed op 25 juni 2025.

Diepe indruk

Brigitte Schludermann was door haar jeugd, haar studie en loopbaan uitgegroeid tot een kosmopoliet. Met familieleden en talloze vrienden in Canada, de Verenigde Staten en Europa onderhield zij nauwe en langdurige banden. Behalve mensen lagen ook dieren en de natuur haar na aan het hart. Haar leven lang maakte zij reizen naar verwanten en vrienden, sinds ongeveer 1990 vanuit haar woonplaats Hornsea, een kustplaats ten noorden van Hull. In verschillende landen bezat zij een pied-à-terre en overal was zij welkom op logeeradressen. Oprechte belangstelling voor het diepste wezen van vele mensen die zij ontmoette, resulteerde vaak in zeer persoonlijke en wederzijdse vriendschappen. Verre onderlinge afstanden of de veelal zeer onregelmatige ontmoetingen verhinderden niet dat over en weer met wel en wee werd meegeleefd. Velen hebben haar wijsheid, bescheidenheid en humor mogen ervaren. Zij was een prachtig en bijzonder mens. De wijze waarop zij met tegenslagen en teleurstellingen omging, of het nu ging om haar gezondheid, haar werk en soms vriendschappen, maakte diepe indruk op wie haar heeft meegemaakt. Wij zullen haar niet vergeten.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Opent in een nieuw venster) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Opent in een nieuw venster) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Opent in een nieuw venster) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Opent in een nieuw venster) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Opent in een nieuw venster) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Opent in een nieuw venster) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Mondiaal Tags: In Memoriam

Lees Interacties

Reacties

  1. Frits van Oostrom zegt

    11 juli 2025 om 15:52

    Mooie, treffende herdenking.

    Beantwoorden
  2. Ralf Grüttemeier zegt

    12 juli 2025 om 12:51

    Bedankt voor dit mooie in memoriam, Jos.

    Beantwoorden
  3. Avrum Rosner zegt

    12 juli 2025 om 18:21

    A very young Dr. Schludermann taught me German at the University of Manitoba in Winnipeg, Canada (1966-67). We re-connected via email many years later (1999). And I was thrilled when she registered for the same Yiddish course that I joined in 2021 (via Zoom). Thank you for the beautiful tribute. Brigitte will always be warmly remembered by all who knew her.

    Beantwoorden
  4. Jolanda Sinha-Rasser zegt

    23 juli 2025 om 20:17

    Een treffend In memoriam. In 1990 mocht ik als eerste ERASMUS uitwisselingsstudent bij prof Schludermann in Hull werken aan mijn afstudeerscriptie. Ze was enorm behulpzaam bij het vinden van een kamer, en het introduceren van de juiste mensen voor mijn onderzoek (over een taalverandering in het Middelengels van SOV- naar SVO taal onder invloed van tweedetaalverwervingsstrategieen). Warme herinneringen aan diners en haar huis in Hornsea. Helaas had ik het contact met haar verloren, maar ze heeft een blijvende indruk en impact op mij en mijn verdere ontwikkeling gemaakt.

    Beantwoorden
  5. Désirée Florie zegt

    15 oktober 2025 om 09:57

    Brigitte Schludermann heeft mij geholpen om in begin jaren tachtig mijn Germanistik Studium aan de RWTH Aachen af te ronden. Ik heb meegedaan aan haar excursies in de euregio. Het lesgeven aan Duitsers die in Nederland wilden gaan studeren was een inspirerende ervaring. Ik kom nog regelmatig in Aken en dan denk ik terug aan Brigitte en haar tomeloze energie om studenten verder te helpen.

    Beantwoorden

Laat een reactie achter bij Avrum RosnerReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Ja, ook hier kun je Nederlands studeren:

Salamanca, Spanje

Salamanca, Spanje

➔ Lees meer

Meer plaatsen waar je Nederlands kunt studeren

  • Facebook
  • YouTube

Agenda

18 april 2025: Lezing Nederlandstalige literatuur in het Frans

18 april 2025: Lezing Nederlandstalige literatuur in het Frans

25 februari 2025

➔ Lees meer
15 november 2024: Conference The Art of Asking

15 november 2024: Conference The Art of Asking

26 september 2024

➔ Lees meer

Nieuws

Internationale Neerlandistiek 2025-3 verschenen

n dit nummer nemen we emigratie onder de loep en analyseren we de oorzaken en gevolgen ervan.

➔ Lees meer

Vacature assistent professor Nederlandse taalkunde in Wrocław

De Universiteit van Wrocław zoekt een gemotiveerde en gekwalificeerde kandidaat voor de functie van Assistant Professor aan de Afdeling Nederlandse Taalkunde, Erasmus-leerstoel voor Nederlandse Filologie.

➔ Lees meer

Rapport Taalunie over het Nederlands in Indonesië

De Taalunie heeft in samenwerking met partners in Indonesië een nieuw rapport gepubliceerd: Het Nederlands internationaal. De rol van het Nederlands en de neerlandistiek in Indonesië.

➔ Lees meer

Oproep tot bijdragen voor conferentie Children’s Literature and Translation Studies

Het thema van de conferentie zal zijn “Beyond New Voices: Futures of Children’s Literature in Translation”. De conferentie vindt plaats van 26 – 28 augustus 2026 aan de Palacký Universiteit Olomouc.

➔ Lees meer

Nieuw themanummer van Internationale Neerlandistiek (2025/2)

Eind september is het nieuwe nummer van Internationale Neerlandistiek (2025/2) verschenen. Dit themanummer verscheen naar aanleiding van het afscheid van Lut Missinne als hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de Universität Münster en is een eerbetoon aan haar academische werk en betekenis voor de internationale neerlandistiek. Het nummer zoomt in op aspecten van cultuurcontact op de […]

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle nieuwsartikelen

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d