Wat zou jij doen als de leugens je boven het hoofd stijgen?
Cobi van Baars kwam met haar boek De onbedoelden in 2024 op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs te staan. Ondanks die nominatie kreeg ze destijds wisselende recensies. Ook haar nieuwe roman Vacht! roept verschillende reacties op bij lezers. Het taalgebruik kan bijvoorbeeld worden omschreven als beeldend, maar ik zou liever kiezen voor wollig. Dit past wel goed bij het thema schapen, wat een veel besproken onderwerp is in dit verhaal.
Het boek Vacht! gaat over Eline. Ze is een vrouw van eind dertig die werkt als archivaris in een oud klooster. Dit wordt gebruikt als opslag voor een groot archief. Op haar werk ligt ze niet lekker in de groep; achter haar rug om wordt ze onder andere knotje en droogrekje genoemd. Het helpt niet mee dat Eline nogal een grijze muis is, zowel figuurlijk als letterlijk: ze draagt alleen maar grijze kleren. Om zich niet te veel aan te trekken van de opmerkingen van haar collega’s, roept ze in haar hoofd een kudde schapen op. Deze lopen continu met haar mee. Af en toe zegt ze dan hardop kom tegen haar denkbeeldige schapen, wat weer voor nieuwe bijnamen zorgt.
Het verhaal begint vlak nadat ze tussen neus en lippen door een collega heeft verteld dat ze een relatie heeft met haar buurman Jaap. Dit is echter helemaal niet het geval. Door het continue geroddel op de gangen en vragen tijdens het gezamenlijke koffiemoment, breidt ze haar leugen almaar uit. Uiteindelijk zouden ze het vrijstaande huis, dat nu door een enkelsteens muur in tweeën is gesplitst, verbouwen tot één huis. Ook gaan ze, volgens haar leugen, samen wandelen op de Veluwe waar ze zelfs een wolf hebben gezien. De overdrijvingen binnen haar leugen staan sterk in contrast met haar schuwe houding, wat een humoristisch effect heeft. Zoals elke leugen komt ook deze een keer uit. Dit leidt tot een spannende ontrafeling aan het einde van het boek.
De leugen die het verhaal in beweging heeft gebracht, is een gegeven. Er wordt verder niet toegelicht hoe deze situatie is ontstaan, enkel hoe die zich verder ontwikkelt. De email waardoor Eline erachter komt hoe haar collega’s haar achter haar rug om noemen, is eveneens al verzonden voordat het verhaal begint. Doordat deze kerngebeurtenissen buiten het verhaal plaatsvinden, lees je alleen over de nasleep en de gevolgen ervan. Eline blijft hierin erg passief; alles om haar heen overkomt haar. Door het gebrek aan actie blijft er volop ruimte over voor het schetsen van Elines binnenwereld. Hierin staat haar verlangen centraal: naar een partner, naar genegenheid en bovenal naar vriendschap. Het verhaal is niet erg geloofwaardig maar voor de lezer die zich over de praktische onmogelijkheden van de situatie heen kan zetten, is het een goed geschreven boek met als hoofdvraag: ‘wat zou jij doen in deze situatie?’
Laat een reactie achter