In Nijmegen houden we mekaar lekker bezig. Maar de discussie die ik hier met mijn goede collega Jos Joosten voer – in zijn stukje van gisteren haalt hij ook nog onze voormalige collega Anja de Feijter bij – lijkt me de moeite waard om in het openbaar gevoerd te worden, bijvoorbeeld omdat hij aan het licht brengt hoe verschillend er door taal- en letterkundigen inmiddels over … [Lees meer...] overLiteratuur en standaardtaal
Zoekresultaten voor: standaardtaal
Standaardtaal in het onderwijs: een advies van de Taalunie
In maart 2020 legde het Algemeen Secretariaat van de Taalunie een advies neer over het gebruik van de standaardtaal in het onderwijs. De adviescommissie bestond uit Vlaamse en Nederlandse taalwetenschappers. Hun advies lag sterk in het verlengde van Iedereen Taalcompetent, de eerder verschenen visietekst van de Taalunie over duurzaam onderwijs van het Nederlands in de 21ste … [Lees meer...] overStandaardtaal in het onderwijs: een advies van de Taalunie
Waar is de standaardtaal?
Het interessantst zijn de discussies waarbij jij het evenzeer bij het verkeerde eind hebt als je tegenstander. Iedereen kan dan eindeloos de problemen in de argumentatie van de ander aanwijzen zonder dat er ooit verheldering komt. Twitter is een uitstekend medium voor zulke discussies. Ik had er onlangs één met taalprof Peter-Arno Coppen, die ging over taalnormen en de … [Lees meer...] overWaar is de standaardtaal?
Zelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken
Ja, maar als je professioneel wil overkomen, moet je toch zeker wel netjes praten: Algemeen Beschaafd Nederlands, zoals dat vroeger heette, de taalvorm die sommigen als 'neutraal' beschouwen, beheerst, zorgvuldig, respectvol, en wat al niet. Het zal misschien het laatste bastion van die standaardtaal zijn, als mensen zich in hun persoonlijk leven allang niets meer aantrekken … [Lees meer...] overZelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken
De geordende kijk op aardrijkskunde van de standaardtaalspreker
Door Henk Wolf Wie geen streektalen kent, vindt soms andere dingen normaal dan wie er wel een spreekt. De standaardtaalspreker heeft bijvoorbeeld een veel overzichtelijker visie op aardrijkskunde dan de streektaalspreker. Een paar dagen geleden schreef ik een stukje over het gebruik van lidwoorden in aardrijkskundige namen. In het Standaardnederlands bestaan wel namen van … [Lees meer...] overDe geordende kijk op aardrijkskunde van de standaardtaalspreker
De zegen van de standaardtaal
Door Peter Debrabandere Het Vlaamse denken over standaardtaal moet ‘genezen’ en ‘gedeïdeologiseerd’ worden. Er moet een ‘grote schoonmaak’ gehouden worden. Vlamingen hebben ‘verlammende ideeën’ over taal. En het wordt tijd dat die ideeën ‘uit de voegen loskomen’. Zo valt te lezen in een opiniestuk van Stefan Grondelaers: De kwaal van de standaardtaal (De Standaard, … [Lees meer...] overDe zegen van de standaardtaal
De standaardtaal als vorm van arrogantie?
Door Peter Nieuwenhuijsen In U als scheldwoord (het artikel in de gelijknamige bundel) schetst Marc van Oostendorp de situatie dat iemand een beetje boos wordt omdat Marc haar met ‘u’ aanspreekt. Ik word vaker geconfronteerd met iets wat je het omgekeerde zou kunnen noemen. De verwarring – ook Van Oostendorp gebruikt dit woord – is groot. Misschien helpt het als ik het kader … [Lees meer...] overDe standaardtaal als vorm van arrogantie?
Van standaardtaal naar harmonie
Door Marc van Oostendorp Verdwijnt het Standaardnederlands? Over die belangrijke vraag buigen drie van de belangrijkste experts op dit gebied, Stefan Grondelaers, Roeland van Hout en Paul van Gent, zich samen in een artikel in het nieuwste nummer van het vakblad Taal en Tongval. Er zijn mensen die denken dat de standaardtaal er onherroepelijk aan gaat. Mensen geloven niet meer … [Lees meer...] overVan standaardtaal naar harmonie
Liever tussentaal dan standaardtaal
Door Marc van Oostendorp Je zou maar leraar in Vlaanderen zijn. Hoe moet je dan ooit je mond open doen? Er worden allerlei eisen gesteld aan de taal van de gemiddelde docent: eisen die deels tegenstrijdig zijn en alleen al daardoor niet uitvoerbaar. In Vlaanderen is taal nog altijd een zwaar gepolitiiseerd onderwerp. Er zijn nog tal van politici die zich graag … [Lees meer...] overLiever tussentaal dan standaardtaal
De nieuwe VRT-beheersovereenkomst: over ‘Vlaamse identiteit’ en ‘fictie in standaardtaal’
Door Steven DelarueIk zat er sinds dit weekend met ongeduld op te wachten, maar nu staat de tekst van de nieuwe beheersovereenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de VRT integraal online. De verantwoordelijke voor dat ongeduld is N-VA-parlementslid Wilfried Vandaele, die ik vooral goed ken als de voorzitter van de Interparlementaire Commissie van de Nederlandse Taalkunde. Dit … [Lees meer...] overDe nieuwe VRT-beheersovereenkomst: over ‘Vlaamse identiteit’ en ‘fictie in standaardtaal’
Het dialect als kweekkas, de standaardtaal als gletsjer
Door Marc van OostendorpDialecten worden wel gezien als de ijskappen van de taal: het bederf verloopt er trager en fossielen die in de standaardtaal blijven daardoor bewaard.In het West-Vlaams, bijvoorbeeld, zou het ontkennende woordje en zijn blijven staan dat in de middeleeuwen overal gebruikt werd in combinatie met niet of geen. In dat dialect kun je … [Lees meer...] overHet dialect als kweekkas, de standaardtaal als gletsjer
NWO-subsidie voor onderzoek naar trends in jongerentaal
(Persbericht Meertens Instituut) Taalonderzoeker Kristel Doreleijers ontvangt een NWO Veni-subsidie voor onderzoek naar taalgebruik onder jongeren. Centrale vraag: in hoeverre maken jongeren bewust grammaticale ‘fouten’ bij het vormen van hun eigen jongerentaal? De resultaten van het onderzoek worden vertaald naar een nieuw lespakket over taalvariatie voor het vak … [Lees meer...] overNWO-subsidie voor onderzoek naar trends in jongerentaal
Kitaab-Hollands
Wat het recent verschenen boek Afrikaans Linguistics heel duidelijk maakt: hoe rijk het Afrikaans is, hoeveel variatie het kent, hoeveel verschillende taalvormen er onder vallen. Er is zelfs een vorm van Afrikaans waarvan sommige geleerden beweren dat het een aparte taal is: het Kaaps, dat (natuurlijk) gesproken wordt in en rondom Kaapstad en dat soms ook wel Afrikaaps wordt … [Lees meer...] overKitaab-Hollands
Inschrijving cultureel programma Colloquium Neerlandicum geopend
Tijdens het 22ste Colloquium Neerlandicum zijn er niet alleen interessante lezingen en panelgesprekken, maar ook een boeind cultureel programma in de avonden, aangeboden door onze partners. Dit programma is gratis toegankelijk voor deelnemers aan het Colloquium, maar aanmelden is vereist om een plekje te verzekeren. Bekijk hieronder alle informatie. © Foto Fred Ernst Dinsdag … [Lees meer...] overInschrijving cultureel programma Colloquium Neerlandicum geopend
De Randstad versus de regio
Geografische namen en stereotypen in satirische nieuwsshows Watermeloenen, tomaten en zonnebloemen zijn het symbool van het verzet in Cherson omdat het lokaal geteeld wordt. Hopen dat er in Brabant nooit een oorlog uitbreekt, dan bestaan de symbolen van het verzet uit worstenbroodjes, XTC en racisme. (Harm Edens, Dit Was Het Nieuws) Vaak wordt gesproken over een kloof … [Lees meer...] overDe Randstad versus de regio
Een fijn taalboek voor op taalreis
In de inleiding schrijft Marjolijn Voogel dat haar boek Met andere woorden. Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt een ‘zoektocht’ is en een ‘reis langs verschillende (taal)werelden’. Als je aan het boek begint, vraag je je wel even af of het boek niet iets te algemeen ‘taal’, ‘taalgebruik’ en ‘taalgedrag’ als onderwerpen heeft (en daardoor misschien ook iets te ambitieus van … [Lees meer...] overEen fijn taalboek voor op taalreis
Pensioen is teruggaan naar het dialect
Je taal verandert in de loop van je leven. De eerste jaren is dat duidelijk: een pasgeboren baby kan nog niets zeggen, een kleuter kletst je de oren van je kop. Maar ook na de puberteit verandert er af en toe wel wat. Op zijn minst leren volwassenen er nog woorden bij (covid, dat kenden jullie zes jaar geleden niet) en ook in de uitspraak van klanken passen mensen zich in de … [Lees meer...] overPensioen is teruggaan naar het dialect
Red de rijkdom van onze dialecten
Hoeveel talen worden er gesproken in Nederland en Vlaanderen? Niemand die het weet. Zelfs als we talen als het Armeens, Berber, Catalaans, Deens, Ewe – en al die andere migratietalen van de afgelopen eeuw – buiten beschouwing laten, blijft het antwoord onbekend. Ook bij de autochtone talen is het aantal niet vast te stellen. Natuurlijk: er is het Limburgs, het West-Vlaams, het … [Lees meer...] overRed de rijkdom van onze dialecten
Jouw dialect leeft (nog even) in het nieuwe nummer van ‘de lage landen’
In zijn nieuwe nummer brengt de lage landen de verscheidenheid van het Nederlandse taallandschap in kaart met een uitgebreid themadossier over de vele lokale varianten van onze taal. Het blad ziet een hernieuwde belangstelling voor het dialect: overal vind je initiatieven die een streektaal promoten, ook jongeren omarmen zonder schaamte lokale woorden en uitdrukkingen. En … [Lees meer...] overJouw dialect leeft (nog even) in het nieuwe nummer van ‘de lage landen’
Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk
In het uiterste noorden van Frankrijk wordt her en der nog een dialectvariant van het Nederlands gesproken: het Vlaams of Frans-Vlaams. Hoe komt dat? Hoe verhouden de Nederlandse standaardtaal en de lokale dialectvariant zich vandaag tot elkaar? Wie zijn de mensen die Nederlands leren, onderwijzen en promoten? We gingen met de camera op pad en bezochten de mensen op het … [Lees meer...] overKruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk
Taalregels worden gevormd door een samenleving
Hoe belangrijk was de val van Antwerpen voor onze taalnormen? Zouden mensen zich vandaag de dag zonder die gebeurtenis in 1585 zo druk maken over werkwoordsspelling of het verschil tussen hen en hun? Die vraag kwam bij me op tijdens het lezen van het interessante proefschrift Setting the Standard, waarop Eline Lismont onlangs in Brussel én in Leiden promoveerde. In dat … [Lees meer...] overTaalregels worden gevormd door een samenleving
Een fijne collega met hart voor de zaak en oog voor mensen
In Memoriam Prof. Dr. Cor van Bree (1932 – 2025) Toen Cor van Bree op 25 september 1997 zijn afscheidscollege gaf, was hij vanaf zijn student-assistentschap in 1956 vier decennia aan de Leidse universiteit werkzaam geweest: eerst als (doctoraal)-assistent, vervolgens als wetenschappelijk (hoofd)medewerker en ten slotte vanaf 1982 als hoogleraar historische taalkunde … [Lees meer...] overEen fijne collega met hart voor de zaak en oog voor mensen
Etymologica: Plaintjes in het dictee
Onlangs gaf ik een dictee aan een groep die ik momenteel Nederlands als tweede taal onderwijs. Het was geen dictee van het bizarre type dat NPO2 vroeger uitzond, met praktisch ongebruikte woorden als przewalskipaard, crapaudtje en konterfeitsels, maar een dictee dat liet zien in hoeverre de cursisten de Nederlandse klank-teken-koppeling onder de knie hadden. … [Lees meer...] overEtymologica: Plaintjes in het dictee
Volhardend, nieuwsgierig, enthousiasmerend
Laudatio voor Nicoline van der Sijs bij de uitreiking van de Everwinus Wassenbergh Penning 2025 Het was nu de Everwinus Wassenbergh-penning vijf jaar bestaat onvermijdelijk geworden: de jury van wat in de volksmond wel heet de ‘Nobelprijs voor de neerlandistiek’, heeft unaniem besloten om de penning voor 2025 toe te kennen aan prof. dr. Nicoline van der Sijs. Haar naam is … [Lees meer...] overVolhardend, nieuwsgierig, enthousiasmerend
Ruzie maken in het Frans-Vlaams
Weinig Nederlanders weten hoe lang de Franse overheid er alles aan heeft gedaan om de Nederlandse streektaal te dwarsbomen. Dat komt om te beginnen doordat weinig Nederlanders lijken te beseffen dat de noordwesthoek van Frankrijk ooit, eeuwen geleden, bij Vlaanderen hoorde, en dat daar dus dialecten gesproken werden die zeer sterk verwant zijn aan het West-Vlaams, en daarbij … [Lees meer...] overRuzie maken in het Frans-Vlaams
