Gert de Jager Voor het eerst in zijn huidige, pregnante betekenis gehoord uit de mond van een koopman in tapijten - van iemand die mijn kamers kwam opmeten ter wille van vaste vloerbedekking, om precies te zijn. Die moest gelegd voordat ik met vakantie ging. ‘U gaat genieten.’ … [Lees meer...] overEvenement
Nieuwe regels
Omdat dit nogal veel gelezen werd en misschien niet iedereen belendende websites bijhoudt: over de fotografe met haar rekening van 968 euro doen momenteel verschillende juridische argumentaties de ronde. Op de website van Boekblad gaat jurist Hans Bousie uit van het citaatrecht. Het plaatsen van een fotootje bij een bespreking is functioneel. Wanneer aan de eisen van een … [Lees meer...] overNieuwe regels
Taal
Marsmans 'Verzen', toetsing van een ergocentrisch interpretatiemodel: zo luidt de titel van een 510 pagina’s tellend proefschrift waarop de schrijfster die zich later Hannemieke Stamperius zou noemen, in 1977 cum laude promoveerde. Ik was tweedejaars student Nederlands; promoties kwamen toen zelden voor. Stamperius had alle mogelijke betekenisconstellaties van … [Lees meer...] overTaal
Regels
De foto’s komen van de promotionele pagina’s van een uitgeverij. Die pagina’s barsten van de recensentenquotes en ander juichend proza, ze bevatten You Tubefilmpjes, biografische informatie en steevast een minuscuul fotootje. Het laatste zonder vermelding van een fotograaf. De uitgeverij geeft onder meer debuten uit. Nooit is het uitgeversrisico zo groot als bij een debuut. … [Lees meer...] overRegels
Derde huwelijk
Een hoogliedje van de dood: het slot van Het derde huwelijk van Tom Lanoye doet aan Kellendonks Mystiek lichaam denken. Het is niet de enige overeenkomst. De hoofdpersoon is in beide gevallen een homo uit de culturele sector – succesvolle, welvarende mannen die hun succes en welvaart danken aan uiterlijke schijn. Het topsegment van de beeldende kunst, de filmindustrie. … [Lees meer...] overDerde huwelijk
Laatste gedicht (5)
De liefhebbers van mijn werk zijn gering in aantal. Ik denk niet dat het er ooit veel meer zullen worden. De dichter Faverey op 1 maart 1975 in Vrij Nederland. Op dat moment had hij Gedichten en Gedichten 2 gepubliceerd. Zijn relatieve doorbraak zou twee jaar later komen met Chrysanten, roeiers. Net als … [Lees meer...] overLaatste gedicht (5)
Laatste gedicht (4)
De dichter over het kale van zijn gedichten: Ik probeer zo te schrijven dat mijn gedichten lezen als een krantenartikel, het is goed te volgen, maar je kunt er ook diepere lagen van betekenissen en emoties in vinden. De interviewer: Uw gedichten worden ‘moeilijk’ en ‘ontoegankelijk’ genoemd. Zelf noemt u ze juist ‘hitgevoelig’. De dichter: Leg mijn gedichten maar naast … [Lees meer...] overLaatste gedicht (4)
Laatste gedicht (3)
Exemplarische of existentiële anekdoten die soms aan chassidische vertellingen deden denken, het objectiverende van Chinese landschapspoëzie, de inwisselbaarheid van levens in Het leven van, het personage Ghalib in Wijnbergs voorlaatste bundel Divan van Ghalib – na alle onpersoonlijkheid was niet alleen het persoonlijk voornaamwoord in Als ik als eerste aankom een verrassing. … [Lees meer...] overLaatste gedicht (3)
Laatste gedicht (2)
Veertien dichtbundels, een VSB-prijs, de belangrijkste dichter van zijn generatie volgens Piet Gerbrandy – ik kom regelmatig neerlandici tegen die zelfs de naam van Nachoem Wijnberg niet kennen. Dat zijn geen luie neerlandici: geen uitgebluste leraren of in communicatie opgaande taalbeheersers. Het zijn mannen en vrouwen die toegewijd zijn aan hun beroep, de literaire … [Lees meer...] overLaatste gedicht (2)
Van inspecties en uitvaarten
Erachter gekomen wat me ergert aan de Eenzame Uitvaart. ‘Ergert’ is misschien te drastisch uitgedrukt; ‘irriteert’ - is dat zwakker? Een licht hinderlijk malaisegevoel. Een steentje in de schoen dat net niet vervelend genoeg is om en plein publicdie schoen uit te doen. Zaterdagmiddag in de Kalverstraat. Aan de dichters ligt het niet. Goede dichters soms. En/of sympathieke. … [Lees meer...] overVan inspecties en uitvaarten
Laatste gedicht (1)
Een nacht Ik kwam door de voordeur naar binnen, sliep een nacht in een goed bed, ’s ochtends door de achterdeur naar buiten, … [Lees meer...] overLaatste gedicht (1)
Sociaal
Steek ik mijn neus buiten de deur dan begint iedereen, echt waar, over de biografie van Reve. De vanzelfsprekendheid waarmee het particuliere publiek bezit wordt. Het soortelijk gewicht van Gerard en Joop. Gefragmenteerde intellectuele wereld creëert zijn gesprek bij de koffieautomaat. Het angstaanjagende geroddel bij de dorpskapper dat ik me, echt waar, herinner als de … [Lees meer...] overSociaal
Dode sleutel
‘(…) waar je zoekt naar een muziek die zoals Bach / De hartklop van je hersenfuncties kan verklaren’‘blijvend vertrek’‘We leefden er berustend in een hel van puur geluk’‘Laat je vervelingsworm maar los op het drukke verkeer.’ … [Lees meer...] overDode sleutel
Laatste gedicht (4)
Nogmaalsgrassère, het laatste gedicht in Van de maltentige losbol: grassère dwars door mistroostige mistblijft hij van herfst naar lente ons vervoerendeze lachende alchemistmet zijn picturale partiturenVan de roerloze woelgeesthad Lucebert afgeslotenmet het beeld van een wereld ‘zonder morgenrood zonder jaargetijden zonder taal’ – een wereld die uit niets meer bestond … [Lees meer...] overLaatste gedicht (4)
Laatste gedicht (3)
Bij de late Lucebert, heb ik ooit beweerd, ging de poëzie minder ‘zingen’. Het was al te zien aan de manier waarop hij zijn versregels noteerde. Niet zelden gebeurde dat in grote, homogene tekstblokken waarin de verdeling van de versregels tamelijk willekeurig leek te zijn. Wie het gedicht alleen maar zou horen, zou – vooral in de langere gedichten - de presentatie op de pagina … [Lees meer...] overLaatste gedicht (3)
Laatste gedicht (2)
alleen bij het ernstig en radeloos rondwaren in dit lege land zonder reddingkust men plots – doodgoed – zijn eigen kwade honden zo – uit zelfrespekt – houdt men zijn mondDe laatste strofe van een goed woord vindt steeds een goede plaats, het laatste gedicht in De moerasruiter uit het paradijs. Zelden zullen vijf strofen een titel zo hebben tegengesproken. ‘Zwarte ironie’ is … [Lees meer...] overLaatste gedicht (2)
Streekroman
Een patriarch van rags to riches. Een beeldschone dochter die haar vader veel verdriet doet. Criminele zoon. Onechte kinderen. Een dubbele herkenningsscène zet alles in gang. Hoofdstuk één, hoofdstuk twee. Beeldschone dochter in de boze buitenwereld die natuurlijke waarden perverteert. De eigen, veilige omgeving wordt bedreigd door donder en bliksem – heette dat niet … [Lees meer...] overStreekroman
Laatste gedicht (1)
grassèredwars door mistroostige mistblijft hij van herfst naar lente ons vervoerendeze lachende alchemistmet zijn picturale partiturenLucebert, Van de maltentige losbol, Amsterdam 1994Het laatste gedicht in Van de maltentige losbol, de bundel die een paar maanden na Luceberts dood verscheen in een fraaie, tweedelige cassette. Eén deel bevatte de eigenlijke bundel: in een groot … [Lees meer...] overLaatste gedicht (1)
Biografie (2)
Honderdvijfentwintig auteurs uit de negentiende en twintigste eeuw van wie het werk op de leestafel kan liggen. Romans die vragen om een esthetische, emotionele en intellectuele respons. Die die respons willen. Die daartoe uitnodigen. Gedichten en gedichtenbundels. De lezer onder de leeslamp, op de sofa, in de trein, achter zijn bureau. Achter zijn computer desnoods – … [Lees meer...] overBiografie (2)
Klassiek
Een gedicht dat voor je ogen klassiek wordt. Ik kwam het tegen op de poëziekalender van Meulenhoff en kocht meteen het recente nummer van Het Liegend Konijn dat als bron werd vermeld. Het bevatte tien gedichten van een dichter die – blijkbaar - in 2003 zijn laatste bundel had gepubliceerd. Op zijn naam was ik wel eens gestuit in bloemlezingen, maar die paar losse gedichten … [Lees meer...] overKlassiek
Laatste gedicht (4)
Iets oproepen, ‘aanwezig stellen’, wat er niet is. Een gebergte bijvoorbeeld, of iets anders waarover niet te spreken valt. Het is, sinds Mallarmé, meer dan een topos in de moderne poëzie. Voor nogal wat lezers en dichters is het de bestaansreden voor de moderne poëzie zelf. We hebben het afgeleerd om te spreken over door God of de Natuur gegeven essenties, maar de moderne … [Lees meer...] overLaatste gedicht (4)
Biografie (1)
Bertus Aafjes, Gerrit Achterberg, Hans Andreus, Jan Arends, Armando (i.v.), Anton Bergmann, J.C. Bloem (2x), Godfried Bomans (i.v.), Louis-Paul Boon (i.v.), F. Bordewijk, P.C. Boutens (i.v.), Menno ter Braak, Willem Brakman (i.v.), Raymond Brulez, Victor J. Brunclair (i.v.), Boudewijn Büch (i.v), Andreas Burnier (i.v.), Conrad Busken Huet, Cyriel Buysse, Jan Campert, J.B. … [Lees meer...] overBiografie (1)
Laatste gedicht (3)
Het oeuvre van Peter Ghyssaert, de bundel Ezelskaakbeen waarvan Inleiding tot het gebergte het slotgedicht is, slotgedichten in het algemeen – verwachtingen genoeg toen ik een gedicht ging lezen en 950 woorden nodig had toen het close werd. Te veel woorden voor wie sommige associatieve verbanden in één keer zag, te weinig voor wie vindt dat mij, stom genoeg, toch het een en … [Lees meer...] overLaatste gedicht (3)
Laatste gedicht (2)
Dat de lezer van Inleiding tot het gebergte (zie hierof hieronder) geen gebergte tegen zal komen, ontdekt hij pas in de laatste regel. In de tweeëntwintig regels die het gedicht daarvóór telt, leest hij vanuit een wondermooie verwachting waarvan hij pas aan het eind merkt dat er niet aan zal worden voldaan. De hoofletter van ‘Kon’ – dat is het eerste wat de lezer ziet in het … [Lees meer...] overLaatste gedicht (2)
Laatste gedicht (1)
Inleiding tot het gebergteKon je, voor één keer maar, de ogen hebbenvan de oude godenbeeldenen de dorst voelen die achter hun gelaat ligtals een veld zonder beweging,elke richting, elke passaatin hen verzadigd. … [Lees meer...] overLaatste gedicht (1)