Wat iedereen moet weten over taal (9) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. Taal en dialect zijn in wezen geen taalwetenschappelijke begrippen, maar … [Lees meer...] overWat is het verschil tussen een taal en een dialect?
Beïnvloedt taal het denken?
Wat iedereen moet weten over taal (8) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. 'Beïnvloedt taal het denken?' is een grote vraag, misschien wel te groot voor … [Lees meer...] overBeïnvloedt taal het denken?
Wat is het verschil tussen gesproken en geschreven taal?
Wat iedereen moet weten over taal (7) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. Veel mensen denken als ze aan taal denken onwillekeurig aan geschreven taal. Het vak … [Lees meer...] overWat is het verschil tussen gesproken en geschreven taal?
Wat zijn de functies van taal?
Wat iedereen moet weten over taal (6) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. Heeft taal een functie? Als het een natuurlijk fenomeen is, is dat misschien niet … [Lees meer...] overWat zijn de functies van taal?
Een uitzonderlijk talent dat steeds vergeten wordt
De Franstalige Belgische schrijfster Évelyne Wilwerth heeft het zich in 1992 niet gemakkelijk gemaakt door de biografie van Neel Doff te schrijven. In ieder geval niet voor de eerste helft van die biografie: de jaren waarin Doff in Amsterdam opgroeide in bittere armoe, en de jaren waarin ze als jong volwassen vrouw in razend tempo uit die armoede opklom en een dame werd, in … [Lees meer...] overEen uitzonderlijk talent dat steeds vergeten wordt
Waarom Italiaans?
Ik weet niet of het voor een chemicus interessant is om te weten wat een schilder te vertellen heeft over verf, maar voor de taalkundige is het, vind ik, zeker interessant om je te verdiepen in wat schrijvers zeggen over taal. Het hoeft niet altijd meteen de wetenschap te veranderen, maar het biedt minstens een andere blik. Een speciaal geval vormen hierbij de schrijvers die … [Lees meer...] overWaarom Italiaans?
Wat is taal?
Wat iedereen moet weten over taal (5) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. De meeste mensen hebben natuurlijk een idee van wat taal is – dat ze een tafel, of … [Lees meer...] overWat is taal?
Wat zijn de voordelen van het leren van vreemde talen?
Wat iedereen moet weten over taal (4) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. De verwoording van de vraag ‘Wat zijn de voordelen van het leren van vreemde talen?' … [Lees meer...] overWat zijn de voordelen van het leren van vreemde talen?
Hoeveel talen zijn er op de wereld?
Wat iedereen moet weten over taal (3) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. Hoeveel talen zijn er op de wereld? Een kwantitatieve vraag! Dan zijn we, zou je … [Lees meer...] overHoeveel talen zijn er op de wereld?
Hoe leren kinderen taal?
Wat iedereen moet weten over taal (2) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. Er is in de afgelopen decennia bittere strijd gevoerd over de vraag in hoeverre het … [Lees meer...] overHoe leren kinderen taal?
Hoe en waarom veranderen talen?
Wat iedereen moet weten over taal (1) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier de komende weken op een rijtje. Alle talen zijn aan verandering onderhevig. Er is geen enkele taal die aantoonbaar … [Lees meer...] overHoe en waarom veranderen talen?
Wat iedereen moet weten over taal
Ik verklap geen geheim als ik vertel dat wetenschappers graag mogen klagen over 'de leek'. Want wat weet die toch weinig over het specialisme van de klagende wetenschappers, en wat onnozel is die zelfs in het inschatten van de eigen onnozelheid. Hoe kan iemand nu niet weten wat een brain microbiome is en desalniettemin rustig voortleven? Taalkundigen zijn daarin niet anders … [Lees meer...] overWat iedereen moet weten over taal
Over de Vijftigers zijn we nooit compleet
Omdat het 75 jaar geleden is dat het 1950 was, schreef Graa Boomsma een dik boek, Breken is bouwen. Het is een verzameling van zes uitvoerige studies over een aantal aspecten van de groep die we de Vijftigers noemen: hun relatie met de oorlog, met de historische (dat wil vooral zeggen: vooroorlogse) avantgarde, over vrouwelijke en over Vlaamse vijftigers, over de manier waarop … [Lees meer...] overOver de Vijftigers zijn we nooit compleet
Er zijn belangrijker dingen dan dialecten
Een paar maanden geleden kreeg ik van iemand die kleiner ging wonen een stapeltje boeken van A.A. Weijnen (1909-2008) – tot aan zijn pensioen hoogleraar in Nijmegen en dus in zekere zin mijn voorganger. Daarnaast was hij een van de belangrijkste dialectonderzoekers die Nederland heeft gekend, en over zijn vakgebied gaat bijvoorbeeld het boekje Wezen en waarde van het dialect … [Lees meer...] overEr zijn belangrijker dingen dan dialecten
Hoe AI de wetenschap slechter maakt. Of beter
Betekent de komst van AI dat de problemen voor de wetenschap alleen maar erger worden? Ja, zeggen Sayash Kapoor en Aravind Narayanan, auteurs van het weblog (en boek) AI Snake Oil, in een kraakhelder betoog. Hét probleem van de moderne wetenschap in de afgelopen decennia is misschien wel dat het zo gericht is op kennis. Daardoor raakt het inzicht, het begrip, gaandeweg … [Lees meer...] overHoe AI de wetenschap slechter maakt. Of beter
Een Gilles de la Tourette van de ogen
De novelle Letselschade (2022) gaat over thema's waar meer schrijvers over hebben geschreven: het belang van verhalen in ons leven, de manier waarop ons leven eigenlijk tot een verhaal gemaakt heeft. Vonne van der Meer weet er een draai aan te geven die heel reëel is, heel aards, maar tegelijkertijd heel origineel, nog maar weinig of misschien nog nooit op deze manier … [Lees meer...] overEen Gilles de la Tourette van de ogen
De neerlandicus en haar publiek
Een tijdje geleden schreef ik een kritisch stuk over een wetenschappelijk onderzoek, en in de discussie die daarop volgde opperden twee mensen dat het beter was geweest om de kritiek binnenskamers te houden, of althans eerst te publiceren in hetzelfde wetenschappelijke tijdschrift waarin het oorspronkelijke artikel verschenen was. Het zou beter zijn de verschillen van mening … [Lees meer...] overDe neerlandicus en haar publiek
Vampieren zingen, vampiers bezingen
Een van de eigenaardigheden van het Nederlands is dat het verschillende manieren heeft om een woord in het meervoud te zetten. De twee belangrijkste zijn -s en -en: je zegt kantons, maar japonnen. Daarnaast zijn er nog wat echt uitzonderlijke vormen zoals -eren in kinderen, maar -s en -en worden allebei ook wel voor geheel nieuwe woorden gebruikt. Die achtervoegsels zijn … [Lees meer...] overVampieren zingen, vampiers bezingen
Hoe ik Neel Doff ontdekte
Leeslogboek: juli Zomertijd is e-boektijd. Ik breng grote delen van de zomer door in een ander huis dan de rest van het jaar – in de bergen, bij mijn schoonmoeder. Daar heb ik inmiddels al een hele stapel boeken verzameld, maar dat zijn boeken die hier in de afgelopen 20 jaar zijn blijven hangen, een bibliotheek is dat niet. Bovendien herinner ik me nooit wat hier ook … [Lees meer...] overHoe ik Neel Doff ontdekte
Schrijvend je menselijke stem vinden
De zomer is voor wie aan de universiteit werkt de tijd om na te denken over je onderwijs. Doorheen het jaar is het college van volgende week, en het huiswerk voor dat college, en een update voor je dia's over het huiswerk altijd urgenter zodat het lastig is om na te denken over de grote lijnen. In de zomer valt dat allemaal weg – en kun je erover nadenken. Ik geef al vele … [Lees meer...] overSchrijvend je menselijke stem vinden
Poëtisch beter
Pronomina in de lyriek (20) Met haar debuutbundel De dansvloer is van iedereen won Maaike De Wolf (1978) niet alleen de Herman de Coninckprijs 2025, ze introduceerde ook de uitdrukking 'beter loop je' in de poëzie. Wat je hebt Op je beste momenten schrijf je een gedicht en bestel je pizzal’art pour l’art, staat op het bonnetje van de bezorgerde performance is – dat … [Lees meer...] overPoëtisch beter
Leer ze aantekeningen maken
Zo'n tien jaar geleden werd de aantekeningen makende mens opgeschrikt door het bericht dat uit onderzoek zou blijken dat leerlingen die op laptops notuleren het veel slechter doen dan leerlingen die dat met de hand doen. De kwestie is sindsdien blijven hangen: de oorspronkelijke resultaten konden niet worden gerepliceerd, en ander onderzoek liet wisselende resultaten … [Lees meer...] overLeer ze aantekeningen maken
Niet de mis maar de hostie
Aan de nagedachtenis van Cor van Bree Het is een wonderlijk deel van het oeuvre van Vonne van der Meer, het boekje Gesprekken op maandag (2021). Het is het enige boekje dat geen fictie is, het bestaat, de naam zegt het al uit gesprekken die Van der Meer in 2008 voerde met de priester Nico de Gooijer. En hoewel Van der Meers naam iets groter op de kaft staat, komt de inhoud … [Lees meer...] overNiet de mis maar de hostie
Taal uit de pressure cooker
In de afgelopen week heb ik een paar stukjes geschreven over het boek Afrikaans Linguistics: Contemporary Perspectives. Ik heb daarbij vooral aandacht besteed aan een aantal aspecten waarvan ik vermoed dat neerlandici er niet zo op de hoogte van zijn terwijl ze juist bijzonder zijn – zoals de manier waarop de taal gegroeid is en nog iedere dag groeit door contact met andere … [Lees meer...] overTaal uit de pressure cooker
De verkaramelzeezoutisering van het Nederlands
Het Nederlands groeit als schimmel op een brood: onstuitbaar, maar ook onvoorspelbaar. Ineens zit er op deze plek een kolonie, terwijl het brood elders nog onaangetast is. Die uitbreiding gebeurt vaak met voor- en achtervoegsels: van stom maak je keistom of stommeling. Maar ook die voor- en achtervoegsels zijn in sommige perioden actiever dan in andere. Dit weekeinde ging … [Lees meer...] overDe verkaramelzeezoutisering van het Nederlands
