Nimma: Neerlandistiek nieuws uit Nijmegen (3) Adriaan Duiveman, promovendus bij de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur in Nijmegen, doet historisch onderzoek naar de drinkcultuur. Hij ziet met zorg aan dat de kroegen gesloten zijn. Nimma! is een serie korte video's met neerlandici van de Radboud Universiteit. Meer info. … [Lees meer...] overHet belang van de kroeg
Veel soorten vleermuis
Een vraag van een eindredacteur van een krant in het noordwesten des lands! In een artikel was er sprake van 'veel soorten vleermuis'. Een lezer had daarover geklaagd: moet dat niet zijn 'veel soorten vleermuizen'? En inderdaad klinkt dat beter. Maar waarom? Je zegt toch ook 'veel soorten vlees'? … [Lees meer...] overVeel soorten vleermuis
‘ben jij ook, heeft hij jou ook’
Pronomina in de hedendaagse Nederlandse lyriek (6: K. Michel, & rol door) Als ik de lezerspost mag geloven, raak ik met deze reeks iets aan dat reëel is, terwijl het nauwelijks besproken wordt. De keuze van persoonlijk voornaamwoorden in gedichten – voor geen van de bundels die ik tot nu toe besprak heb ik recensies gevonden die er iets over zeiden –, maar ik heb van … [Lees meer...] over‘ben jij ook, heeft hij jou ook’
Wie schreef de Cours de linguistique générale van Saussure?
Ferdinand de Saussure (1857-1913) is vooral beroemd vanwege een boek dat hij zelf niet schreef. Zonder zijn Cours de linguistique générale (1916) zou zijn naam inmiddels waarschijnlijk vrijwel verdwenen zijn – terwijl die nu in ieder geval nog in ieder geval in iedere inleiding in de taalwetenschap figureert. Maar dat boek verscheen postuum en hoewel het werd gepresenteerd … [Lees meer...] overWie schreef de Cours de linguistique générale van Saussure?
De lieve poes die niet kan praten
Taalbeschouwing voor groep 4 (3) Figaro is de liefste poes ter wereld. En de slimste. Maar ze snapt niet veel. Als ik 'Figaro!' roep, begrijpt ze het wel, en bij 'eten!' komt ze eraan. … [Lees meer...] overDe lieve poes die niet kan praten
Hoe begin je een Tinderchat?
Nimma: Neerlandistiek nieuws uit Nijmegen (2) Voor haar Bachelorscriptie keek Lynn de Rijk naar Tinder-gesprekken. Hoe beginnen mensen een chat? Wat is het verschil met het begin van een telefoongesprek? En wat werkt op Tinder? Nimma! is een serie korte video's met neerlandici van de Radboud Universiteit. Meer info. (Bekijk deze video op Instagram) … [Lees meer...] overHoe begin je een Tinderchat?
Hebben we al veertig miljoen jaar syntaxis?
In menselijke taal kunnen woorden zich op afstand aan elkaar aanpassen. In de bijzin "dat de mensen nu al dagenlang geen water gedronken hebben" is hebben in het meervoud omdat mensen dat is. De woorden passen zich aan elkaar aan, en dat op afstand, omdat er allerlei woorden tussen staan, zelfs – zoals in dit geval – woorden in het enkelvoud zoals geen water. … [Lees meer...] overHebben we al veertig miljoen jaar syntaxis?
‘ik hangt als een kwaal over de trap’
Pronomina in de hedendaagse Nederlandse lyriek (4: Anne Vegter, Big data) Liefdesverdriet nadat iemand bij je weggaat is een alles vervagende emotie: er wordt een wond geslagen en degene naar wie je toeging om die wond te stelpen, blijkt zelf de wond te zijn, en trouwens ook afwezig. Je weet niet meer wie die ander is, wie je zelf bent. … [Lees meer...] over‘ik hangt als een kwaal over de trap’
Blaast hun de aftocht?
Mijn collega, de Nijmeegse hoogleraar Taalwetenschap Helen de Hoop, is waarschijnlijk dé hunnoloog van Nederland. Niemand volgt de wederwaardigheden van dat persoonlijk voornaamwoord zozeer op de voet als zij. En nu komt ze met een nieuw idee over dat voornaamwoord! … [Lees meer...] overBlaast hun de aftocht?
Sorry dat mijn papa geen Nederlands spreekt
Taalbeschouwing voor de basisschool (2: groep 4) "Welkom, meisje", zegt de papa van mijn beste vriend Sem tegen mij. Hij knikt heel aardig, maar ook een beetje verlegen. Daarna weet hij niet meer wat hij moet zeggen. … [Lees meer...] overSorry dat mijn papa geen Nederlands spreekt
Dat is altijd beter dan thuis zitten, achter de geraniums
Iemand heeft een GEWELDIG idee in de verleden tijd van lijken "Jongens!" zei de enigszins saaie vakdidacticus Gerard, inmiddels gepromoveerd tot decaan van de Faculty of Dutch Studies van de Technische Universiteit, nadat de vorige decaan, professor Pieterse, minister van onderwijs was geworden. De alleswetende focalisator van deze geschiedenis hoopt dat u alle … [Lees meer...] overDat is altijd beter dan thuis zitten, achter de geraniums
Boeken voor Mark Rutte
Vandaag heb ik Reis naar het Aapenland van Gerrit Paape gestuurd aan de premier van Nederland, Mark Rutte, met bovenstaande brief erbij, en een brief van Lotte Jensen, die het boek uitkoos. Die laatste brief, verscheen met een brief die Lotte en ik samen schreven vandaag ook in NRC. … [Lees meer...] overBoeken voor Mark Rutte
Lezen? Op school??
Jeroen Dera, neerlandicus aan de Radboud Universiteit, kreeg van NWO een Veni-subsidie om onderzoek te doen naar mogelijkheden om het leesonderwijs te verbeteren. Nimma! is een serie korte video's met neerlandici van de Radboud Universiteit. Meer info: http://www.ru.nl/nederlands/ (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overLezen? Op school??
Iedereen zijn eigen Multatuli
Chris van de Ven is een van de interessantste landgenoten die ik het afgelopen jaar ontmoet heb. Een ouderwetse idealist, een man die zo'n beetje in zijn eentje het culturele leven van zijn woonplaats, de gemeente Duiven. op stand houdt en die de organisatie HOPE XXL heeft opgezet, dat zomaar onbeschaamd tot doel heeft om de wereld beter te maken. Een man die vanuit de … [Lees meer...] overIedereen zijn eigen Multatuli
Iemand zegt dat ze haar kind niet bij het vuilnis mocht smijten
Pronomina in de hedendaagse Nederlandse lyriek (3: Esther Jansma, rennen naar het einde van honger) Rennen naar het einde van honger is een voornaamwoordelijk feest. Bijna alle persoonlijk voornaamwoorden komen er in voor, en omgekeerd worden personen bijna allemaal aangeduid met voornaamwoorden en niet als Marietje of de dame met de gele hoed. … [Lees meer...] overIemand zegt dat ze haar kind niet bij het vuilnis mocht smijten
Koffit
Omdat al het veldwerk online gebeurt, keek ik naar een aflevering van het MDH Corona Journaal, een curieus 'programma' op YouTube, waarin Maurice de Hond (MDH) zich wekelijks laat interviewen over de 'vele artikelen en blogs' die hij die week heeft geschreven rondom de coronacrisis. Hoe mateloos dat MDH Corona Journaal ook in allerlei andere opzichten is, mij viel in eerste … [Lees meer...] overKoffit
Goeiemorgen, hoi!
Taalbeschouwing voor de basisschool (1: groep 4) We lopen elke ochtend naar school. Papa en ik. Als we naar buiten komen, staat de buurvrouw in de tuin. “Hoi”, zeg ik. “Goeiemorgen, buurvrouw” zegt mijn vader. … [Lees meer...] overGoeiemorgen, hoi!
Niemand wist het antwoord
Laat ik, om te voorkomen dat er over dit stukje allerlei rellen en rechtszaken ontstaan, beginnen te verklaren dat het laatste boek van Nico Keuning, Met scherpe pen, geboren is als een rubriek op Neerlandistiek. Uiteindelijk vond Keuning een uitgever die de reeks, met een groot aantal aanvullingen wilde plaatsen. Alles wat ik schrijf moet in dat licht worden gezien! In … [Lees meer...] overNiemand wist het antwoord
Taalnerds
Ik weet niet wie Walt en Claire zijn, maar ik heb deze week drie uur lang gefascineerd naar ze geluisterd. Walt is een journalist, Claire heeft taalwetenschap gestudeerd (ze zegt niet waar), en ze lijken me allebei twintigers, want ze gebruiken zinnen als 'ik ga daar heel slecht op' als ze het hebben over woorden waar ze zich aan ergeren en Claire heeft een heel naturelle vocal … [Lees meer...] overTaalnerds
‘ik kom u redden met uw welnemen’
Pronomina in de hedendaagse Nederlandse lyriek (2: Alfred Schaffer, Wie was ik) De tweede persoon haalt in de klassieke poëzie de dode of het levenloze dichterbij. Omdat we alleen iets of iemand aanspreken als we een reactie verwachten, wordt ineens de mogelijkheid geopend dat de pijnboom of de kleine moeder reageert en, dus, leeft: … [Lees meer...] over‘ik kom u redden met uw welnemen’
Genderneutrale kiesmannen
Twitter ontplofte! Of nou ja, er was een expat in Nederland die zich eraan stoorde dat Nu.nl in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen waagde te schrijven over kiesmannen. Kon dat niet anders? Het Nederlands heeft toch het volkomen neutrale woord kiezer? … [Lees meer...] overGenderneutrale kiesmannen
Max Havelaar: keurig ingekleurd, alles binnen de lijntjes
Max Havelaar: het was al onder meer een roman, een film, een banaan en een musical, en sinds deze week is het ook een graphic novel. In 82 pagina's maakte Eric Heuvel samen met Jos van de Waterschoot een samenvatting van het boek in stripvorm. Nooit heb ik geweten dat Multatuli zo saai kon zijn. Zowel het script als de tekeningen stralen vooral plichtmatigheid uit. De tekst … [Lees meer...] overMax Havelaar: keurig ingekleurd, alles binnen de lijntjes
De fos en sijn streke
Als medewerker van het Meertens Instituut mag je tussendoor soms leuke dingen doen: je bemoeien met de reeks vertalingen van De gruffalo die Lemniscaat deze maand uitbracht, bijvoorbeeld. In het bijzonder mocht ik meelezen met de Amsterdamse versie, gemaakt door Huub van der Lubbe. Althans: mijn opdracht was te kijken of het allemaal wel 'correct Amsterdams' was. Daarmee … [Lees meer...] overDe fos en sijn streke
Framing met lef
Tegenwoordig schijnt vaker voor te komen dat ouders van studenten naar de universiteit bellen, maar in 1987 was het nog iets dat de ronde deed onder de Leidse neerlandici. Ton Anbeek, de hoogleraar Nederlandse Letterkunde had net een roman gepubliceerd met de dubbelzinnige titel Gemeenschap, en die dubbelzinnigheid werd in het boek waargemaakt. Was het wel veilig om je dochter … [Lees meer...] overFraming met lef
Als ik nu met jou spreek, wanneer moet ik dan met een ander spreken?
Pronomina in de hedendaagse Nederlandse lyriek (1: Nachoem Wijnberg, Joodse gedichten) Van de drie klassieke hoofdgenres – lyriek, epiek, dramatiek – spelen persoonlijk voornaamwoorden de intrigerendste rol in het eerste genre. In toneel is vrijwel altijd volkomen duidelijk wie er met ik of jij bedoeld wordt: degene die nu aan het woord is, degene tot wie de spreker … [Lees meer...] overAls ik nu met jou spreek, wanneer moet ik dan met een ander spreken?
