Op 27 maart 2015 vindt in Gent het tweede congres van de Sociolinguistics Circle plaats. Zowel jonge doctoraatsstudenten als meer ervaren onderzoekers presenteren er uiteenlopende onderwerpen in de sociolinguïstiek.Meer informatie over het programma en registratie vind je op www.SC2015.ugent.be. Iedereen welkom! … [Lees meer...] over27 maart 2015: Tweede Sociolinguistics Circle
TLiV: Teksteditie Literatuur in Vlaanderen (Universiteit Gent)
Door Yves T'SjoenAchtergrondMet betrekking tot het filologische onderzoek naar én het beschikbaar stellen van literair erfgoed in Vlaanderen beschikt de afdeling Nederlands van de vakgroep Letterkunde (Universiteit Gent) over aanzienlijke wetenschappelijke expertise. De afgelopen jaren zijn aan de Universiteit Gent niet alleen proefschriften voorgelegd die zich situeren binnen … [Lees meer...] overTLiV: Teksteditie Literatuur in Vlaanderen (Universiteit Gent)
Lezing: Excellentie! De militaire brieven van gouveneur-generaal J.B. van Heutsz
Excellentie! De militaire brieven van gouveneur-generaal J.B. van HeutszOp vrijdagmiddag 27 februari 2015 geeft dr Vilan van de Loo een lezing over J.B. van Heutsz (1851-1924), topmilitair en landvoogd van Nederlands-Indië. Titel: "Excellentie! De militaire brieven van gouveneur-generaal J.B. van Heutsz". Locatie: Universiteit Leiden, 15.45-1700 uur. Met medewerking van het … [Lees meer...] overLezing: Excellentie! De militaire brieven van gouveneur-generaal J.B. van Heutsz
Call for Papers. Nederlandse literatuur in Zuid-Afrika
In samenwerking met de Vereniging voor Internationale Neerlandistiek wordt een vakspecialistisch boek voorbereid in de reeks Lage Landen Studies (Y. T’Sjoen & R. Foster (eds.), Academia Press, Gent 2015). Het boek presenteert gevalstudies met aandacht voor vertalingen, beschouwingen over en de kritische receptie van moderne Nederlandstalige literatuur in Zuid-Afrika. De … [Lees meer...] overCall for Papers. Nederlandse literatuur in Zuid-Afrika
Addenda EWN: z(w)oel
Door Michiel de Vaanzwoel bn. ‘benauwd’ en zoel bn. ‘aangenaam warm’Mnl. verzwoelen ‘verzengen’ (1440–1460; Jan Praet, Speghel der wijsheit; verzwoelen staat zo in de uitgave van Bormans uit 1872, het hs. zal wel een andere spelling hebben). Vnnl. swoel, zwoel ‘aangenaam warm; onaangenaam warm, broeierig’ (ca. 1615), swoelen ‘gloeien, drogen’ (1608). Zonder w: Vnnl. soel, zoel … [Lees meer...] overAddenda EWN: z(w)oel
Te verschijnen: ‘Dat ben ik toevallig’ van Kees Fens
Dat ben ik toevalligStukjes uit de tijdAuteur: Kees FensOp 27 juni 1977 schreef Willem Frederik Hermans aan een vriend: ‘Er stond een ontroerend verhaaltje van ene A.L. Boom in dat nummer van De Tijd. Heeft Nederland al eerder vernomen van die schrijver? Zo niet, dan hoop ik dat er nog meer van hem vernomen zal worden, in elk geval als hij even goed blijft.’ Hermans wist niet … [Lees meer...] overTe verschijnen: ‘Dat ben ik toevallig’ van Kees Fens
Uit de Europese mal. Europese hypes in de Nederlanden
Call for papers Congres Werkgroep De Zeventiende EeuwZaterdag 29 augustus 2015, Radboud Universiteit NijmegenIn een tijd waarin (de betekenis van) Europa druk bediscussieerd wordt, vraagt het jaarcongres van de Werkgroep Zeventiende Eeuw aandacht voor vroege Europese hypes, modes en trends. In zeventiende-eeuws Europa volgden deze elkaar in rap tempo op. Petrarkistische … [Lees meer...] overUit de Europese mal. Europese hypes in de Nederlanden
Waar komt kaas vandaan?
Door Peter Alexander Kerkhof Waar komt kaas vandaan? “Uit de kaasfabriek![1]” roept de één. “Nee joh, van de koe!” roept de ander. Natuurlijk hebben beiden gelijk. Kaas wordt, in fabrieken, van gestremde melk van grazende zoogdieren gemaakt. In Nederland gaat het dan vooral om kaas van koemelk. Rond de Middellandse Zee wordt dan weer veel geiten- en schapenkaas gegeten. De … [Lees meer...] overWaar komt kaas vandaan?
Addenda EWN: vuig
Door Michiel de Vaanvuigbn. ‘gemeen’Mnl. vudighe (mv.; Holland, ca. 1450), vuydich (1479) ‘lui, vadsig’, Nnl. vuyegh ‘lui’ (Anna Bijns, ca. 1540), vuygh (1618–23). De pejoratieve betekenissen ‘laf, minderwaardig, verachtelijk’ kunnen vanuit ‘lui’ en ‘ledig’ worden verklaard. De wegval van d heeft vuidig regelmatig in vuig veranderd. Tot 1700, zeer sporadisch daarna tot 1820, … [Lees meer...] overAddenda EWN: vuig
Het Schoolvak Nederlands: Een Google Drive-map
Een aantal enthousiaste leraren van de Facebookgroep Leraar Nederlands heeft een Google Drive-map gemaakt vol materiaal dat gebruikt kan worden in lessen Nederlands.Hier is de introductievideo: De map is hier te vinden. … [Lees meer...] overHet Schoolvak Nederlands: Een Google Drive-map
Addenda EWN: verleppen
Door Michiel de Vaanverleppen ww. ‘verwelken’Voor het eerst in 1602, waneer Jan van Hout in zijn vertaling van Petrarca’s sonnet Fontana di dolore de uitdrukking putta sfacciata met verlepte hoer vertaalt. Kort daarna wordt verleppen een gangbaar woord, bijv. in een schoon’ ontloocken Roos wiens bladers zijn terstondt verlept (Pers, Bellerophon, 1612) en Ay ziet het schoon … [Lees meer...] overAddenda EWN: verleppen
Appelsien en djoeken
Door Leonie CornipsOver het woord appelsien (Venloos appelesien, Maastrichts appeleseen) heb ik me altijd verbaasd omdat het zo intrigerend ‘andersom’ is vergeleken met sinaasappel. De appel in het woord is prima te begrijpen. Maar sinas of sinaas, wat is de oorsprong van dat woord en waarom kan het voor of na ‘appel’ staan? Volgens het recent verschenen boekje Waar komt … [Lees meer...] overAppelsien en djoeken
Verschenen: TS #36
Het nieuwe nummer van TS is nu te lezen op www.tijdschriftstudies.nl. Het bevat onder meer een artikel van Ivo Nieuwenhuis over humor als retorisch wapen in de 18e eeuw en een bijdrage van drie Gentse onderzoekers over een bijzonder handgeschreven tijdschrift uit de Eerste Wereldoorlog. TS Tools gaat over de mogelijkheden en beperkingen van historisch … [Lees meer...] overVerschenen: TS #36
DBNL ngram viewer nu beschikbaar
Afgelopen maanden heeft de historisch letterkundige prof. dr. Els Stronks (Universiteit Utrecht) op uitnodiging van de KB en het NIAS onderzoek gedaan naar denkbeelden over jongeren in Nederlandstalige teksten. Op woensdagavond 14 januari presenteerde ze in een lezing in de Koninklijke Bibliotheek de resultaten van haar onderzoek. Voor dit onderzoek … [Lees meer...] overDBNL ngram viewer nu beschikbaar
Addenda EWN: tja
Door Michiel de Vaantja tw. uiting van weifelende toestemming, berusting, echovraagNnl. tja (1901), tja-tja (1901), sja (1903), tsja-tsja (1903), tsja (1908). De eerste attestaties komen uit Heijermans’ Op hoop van zegen. Naar alle waarschijnlijk is tja ontstaan door nadrukkelijke of bedachtzame uitspraak van de j-, waarbij extra frictie ontstaat (jjja) en de beginklank … [Lees meer...] overAddenda EWN: tja
In memoriam Wam de Moor (1936 – 2015)
Door Hans EsterOp 12 januari 2015 overleed de Nijmeegse literatuurdidacticus Wam de Moor. Weinig middelbare scholieren zullen spontaan weten wie Wam de Moor is, maar in Nederland hebben al deze leerlingen indirect met hem te maken. Wam de Moor introduceerde namelijk het leesdossier waarin de leerlingen hun leeservaringen vastleggen en op deze manier hun groei als lezers … [Lees meer...] overIn memoriam Wam de Moor (1936 – 2015)
Wat is een vraag?
Door Lucas SeurenIn maart vorig jaar begon ik aan mijn promotieonderzoek naar declaratieve vragen in het Nederlands. Dit zijn vragen waarvan we zouden kunnen zeggen dat ze niet grammaticaal gemarkeerd zijn als vraag; de persoonsvorm staat niet vooraan de zin – een dergelijke constructie heet een interrogatief – en de zin heeft evenmin een vraagwoord zoals wie of wat. Na de … [Lees meer...] overWat is een vraag?
Journal of Dutch Literature
Sinds december 2014 staat de vernieuwde website van het Journal of Dutch Literature online. Dit Engelstalige peer reviewed tijdschrift publiceert onderzoek naar de Nederlandstalige literatuur en cultuur van de middeleeuwen tot heden vanuit een internationaal perspectief. Het staat open voor bijdragen van algemene, historische, theoretische, interdisciplinaire en interculturele … [Lees meer...] overJournal of Dutch Literature
Addenda EWN: spreeuw en spraaien
Door Michiel de Vaanspreeuw zn. ‘zangvogel’ (sturnus vulgaris)Middelnederlands sprewe (1287), Nnl. spreeuwe (1562), spreeu (1608). In de zeventiende eeuw komt daarnaast het ww. spreeuwen ‘bespotten’ voor, dat naar het geschetter van spreeuwen verwijst. Als spreeuw of een variant daarvan komt de vogelnaam voor in West- en Zuidnederlandse dialecten. Daarentegen vertonen het … [Lees meer...] overAddenda EWN: spreeuw en spraaien
Tweetalige kinderen
Door Leonie CornipsHet Europees Handvest voor Minderheidstalen heeft Fries, Nedersaksisch en Limburgs als drie regionale/streektalen erkend. In Nederland spreekt men het Nedersaksisch in (delen van) Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland. Het Fries heeft het hoogste niveau van erkenning (III) waardoor inwoners van Friesland tussen het Fries en Nederlands als officiële … [Lees meer...] overTweetalige kinderen
Oude non-fictieteksten #4: De eerste journalist was een houthandelaar
Door Berthold van MarisOp 7 oktober 1682 dook er een walvis op voor de kust van Zeeland. Een jongen die met zijn vader aan het vissen was, zag hem:"Toen de Iongen hem eerst in 't gesigt kreeg, schoot hij so hoog uijt 'et water, dat de Iongen (na sijn oordeel) meer als 't halve lijf sag. En straks we'er onder, en dan we'er boven komende, blies hij t' elkens een straal water; wel … [Lees meer...] overOude non-fictieteksten #4: De eerste journalist was een houthandelaar
Publiekslezing historisch letterkundige Els Stronks in de KB
‘Jeugdige overmoed. Digitaal duiden van denkbeelden over jongeren’Historisch letterkundige prof. dr. Els Stronks deed als fellow Digital Humanities in de Koninklijke Bibliotheek onderzoek naar denkbeelden over jongeren in Nederlandse teksten (1500-1800). We kennen een aantal opvattingen uit die periode. Maar waren er ook andere? Dit onderzocht ze in gedigitaliseerde … [Lees meer...] overPubliekslezing historisch letterkundige Els Stronks in de KB
Addenda EWN: proesten ww. ‘niezen, lachen’
Door Michiel de VaanMiddelnederlands pruysten ‘niezen; uitspuiten’ (1477), Vroegnieuwnederlands proessen of proesten ‘niezen’ (1573), pruysten ‘niezen’ (1599). Pas vanaf 1746 treffen we proesten ‘niezen, schuimbekken’ in literaire teksten aan, het eerst in Holland, en meermaals in combinatie met het rijmwoord hoesten. Na 1800 komt ook de uitdrukking proesten van het lachen … [Lees meer...] overAddenda EWN: proesten ww. ‘niezen, lachen’
Addenda EWN: nochtans
Door Michiel de Vaan nochtans bw. ‘evenwel’ Een samentrekking van nog en dan. Dat is nog duidelijk te zien aan de spelling en de betekenis van noghthanne ‘toen nog’ en nohthanne ‘nog steeds’ in de Leidse Willeramvertaling (ca. 1100). In de dertiende eeuw kan nochdan(ne), nochtan(ne) nog steeds ‘dan nog, verder nog, bovendien’ betekenen, maar krijgt het daarnaast de … [Lees meer...] overAddenda EWN: nochtans
Tentoonstelling over Arnon Grunberg verlengd tot 15 maart 2015
Grunberg onder de loep tijdens publiek toegankelijke lezingenreeksWegens succes wordt de overzichtstentoonstelling over Arnon Grunberg bij de Bijzondere Collecties van de UvA verlengd tot 15 maart 2015. Bij de tentoonstelling vindt een lezingenreeks plaats, genaamd Geesteswetenschappers over Grunberg. Deze reeks is publiekelijk toegankelijk en wordt georganiseerd in het … [Lees meer...] overTentoonstelling over Arnon Grunberg verlengd tot 15 maart 2015
