De openingszin van Luister van Sacha Bronwasser weet in één klap de kern van het boek te vatten: de roman, die een zorgvuldige opbouw bevat, draait voornamelijk om het te weten komen van nieuws. Indrukwekkende gebeurtenissen in Parijs, verteld vanuit verschillende perspectieven. Wie vertelt wat, en wie weet wat over wie? Alles hangt onherroepelijk met elkaar samen. Dankzij deze … [Lees meer...] overHet nieuws reisde snel, zoals dat soort nieuws doet.
Openingszin van de week
Deze kennismaking zal kort zijn.
Deze kennismaking zal kort zijn. Kort, maar noodzakelijk, zoals dat gaat met waarschuwingen. In dit hoofdstuk gaat al iemand dood. Deze openingszin van de week komt uit het boek Geen vaarwel vandaag (2023) van Daan Heerma van Voss. De eerste zin is kort en spreekt de lezer aan op een zeer directe manier, waardoor je meteen het verhaal in wordt getrokken. De opening zet de … [Lees meer...] overDeze kennismaking zal kort zijn.
“De dag begint. Niets aan te doen. Niets, door niets en niemand niet.”
De openingszinnen van het boek Max, Mischa & het Tet-offensief van Johan Harstad. Een prachtig en verslavend boek van meer dan 1200 bladzijden met ritmische, zangerige zinnen, vertaald uit het Noors. Het verhaal gaat over toneelregisseur Max Hansen, die in zijn tienerjaren met zijn familie vanuit Noorwegen naar Amerika emigreert. Het boek omspant vele decennia en … [Lees meer...] over“De dag begint. Niets aan te doen. Niets, door niets en niemand niet.”
“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel”
“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel” (Wanneer de namen vervagen, René Swartenbroekx) Het boek dat zo geopend werd, is Wanneer de namen vervagen. Het zijn de herinneringen van Jean Vanlaer aan de Tweede Wereldoorlog. De verschrikkingen van de oorlog worden daarin geïllustreerd, maar ook de diepe invloed die ze op levens kunnen hebben. Het verhaal betreft verder een … [Lees meer...] over“Het wordt de hoogste tijd dat ik het vertel”
Nar den buuet goan
“Nar den buuet goan” (naar de boot gaan) betekent in het Wichels “bevallen”. In Wichelen, het dorp waar de inzender van deze zin opgroeide, werd aan kinderen verteld dat baby’s werden afgehaald (ook “kuuepen” (kopen) genoemd) bij een van de vrachtschepen op de Schelde. Het Wichels is een overgangsdialect met opvallend veel dubbelvormen en diftongen. Wichelen is het meest … [Lees meer...] overNar den buuet goan
Noe he’j ’t schoap an’t driet’n
Heb je ooit een gezegde gehoord dat je eerst deed fronsen en toen hard liet lachen? In Salland, een streek in Overijssel, zeggen ze: "Noe he'j 't schoap an't driet'n." Letterlijk: "Nu heb je het schaap aan het schijten." Huh? Ja, echt! Het betekent zoiets als "Nu heb je de poppen aan het dansen!" Dit gezegde komt uit het Sallands, een Nedersaksisch dialect. Interessant is … [Lees meer...] overNoe he’j ’t schoap an’t driet’n
Dao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Oftewel: "Daar heb ik mijn neus te hoog voor staan." Een uitdrukking uit het Belfelds dialect, onderdeel van de noordelijke Oost-Limburgse dialecten. Dit dialect wordt begrensd door de Urdinger en Panninger Linie. Wist je dat er ook liedjes in het Belfelds dialect worden gezongen. Arno Adams zingt, ook wel “de treurwilg van Belfeld” genoemd, melancholische liedjes in dit … [Lees meer...] overDao heb ich mien naas te hoêg vur sjtaôn
Er hangt een schoer in de lucht
Loop je door de straten van het Noord-Brabantse Cuijk en hoor je iemand zeggen: "Er hangt een schoer in de lucht," dan is het tijd om een stapje bij te zetten. Deze uitdrukking betekent namelijk dat er een donkere, dreigende onweerslucht op komst is. De zin komt uit het Kleverlands dialect, dat in Cuijk en omgeving wordt gesproken. Het dialect kent ook bijzondere woorden, … [Lees meer...] overEr hangt een schoer in de lucht
Ge makt mien de pis niet lauw!
Ik noem u graag een zin in het Kleverlands én merk tegelijkertijd op dat dit feitelijk niet kan. HetKleverlands is net als bijvoorbeeld het Twents een dialectgebied dat - in twee landen - uit een aantalsubregio’s bestaat: het gebied rondom Nijmegen en de Duitse Nederrijn. Bewoners stellen steevast datze héél anders praten dan de buren. In Dick Bruna’s “Opa en oma pluus (in … [Lees meer...] overGe makt mien de pis niet lauw!
Wè schuifde ammel?
Deze uitdrukking is uit het Tilburgs. Het Tilburgs is een Brabants dialect en wordt in de stad Tilburg in Nederland gesproken. Volgens het Woordenboek van de Brabantse dialecten hoort het Tilburgs tot groep 21 van de Brabantse dialecten. Hier wordt het Tilburgs als Midden-Noord-Brabants dialect benoemd. Volgens deze indeling maken dus ook dialecten van omliggende dorpen … [Lees meer...] overWè schuifde ammel?
Jouw dialect in de spotlight!
Spreek jij dialect of ken je van die typische uitspraken uit je regio? Dan zoeken we jou! Voor onze rubriek ‘Dialect van de Week’ zijn we op zoek naar grappige, verrassende of mooie dialectzinnen uit heel Nederland en België. Wat moet je doen?-Stuur een zin in uit jouw dialect-Leg uit wat het betekent-Vertel kort iets over het dialect: waar komt het vandaan, wat maakt het … [Lees meer...] overJouw dialect in de spotlight!
“In ’t achtergat gestompt worden”
Deze zin komt uit het Leuvens dialect dat in de provincie Vlaams-Brabant wordt gesproken. Die betekent verder “verwaarloosd worden”, wat een voorbeeld van de uitdrukkingen in het Leuvens dialect is. Er wordt er inderdaad meer voorgesteld op de DaDDI. Deze zin zou in de volgende context gebruikt kunnen worden: ouders die geen aandacht aan hun kind zouden besteden. In dit geval … [Lees meer...] over“In ’t achtergat gestompt worden”
Hij prót as een wors zonder vel
Deze uitspraak komt uit het Noord-Veluwse dialect, dat voorkomt in onder andere de gemeenten Oldebroek, Nunspeet en Harderwijk. De Veluwse streektaal neigt te verdwijnen, omdat jongere generaties het steeds minder spreken. Des te belangrijker is het dus om er wat aandacht aan te besteden. De zin 'hij prót as een wors zonder vel' (hij praat als een worst zonder vel) betekent … [Lees meer...] overHij prót as een wors zonder vel
Bi’j slot van zaeke
‘Bi'j slot van zaeke’ komt uit het Stellingwerfs, en betekent ongeveer hetzelfde als ‘per slot van rekening’, of 'uiteindelijk'. Het dialect wordt steeds minder gesproken, maar in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf en hun grensgebieden heb je nog steeds de kans om iemand op deze manier een verhaal te horen afronden. Een van de meest kenmerkende verschijnselen in het … [Lees meer...] overBi’j slot van zaeke
Van stokers hond gebeten zijn
Stel je voor: je wandelt door de schilderachtige straatjes van Brugge, omringd door eeuwenoude gevels en middeleeuwse charme. Plots hoor je iemand zeggen: "Ik ben van stokers hond gebeten." Geen paniek! Dit betekent niet dat er een agressieve hond op vrije voeten is. Dit betekent dat deze persoon simpelweg teveel heeft gedronken. Deze zin komt uit het Brugs dialect. Dus, … [Lees meer...] overVan stokers hond gebeten zijn
Een pikketanussie gaat er altijd in
Een pikketanussie maakt je blij van zin... Johnny Jordaan was een volkszanger die over de Jordaan zingt, een typisch Amsterdamse volksbuurt. Zo wijdde hij een liedje aan een pikketanussie, wat plat Amsterdams is voor een glaasje jenever. Andere liedjes van hem zijn 'Bij ons in de Jordaan', 'Geef mij maar Amsterdam' en 'Droomland'. Het Amsterdams is het stadsdialect dat van … [Lees meer...] overEen pikketanussie gaat er altijd in
Het is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
Deze zin is uit het Roermonds. Het Roermonds is een Noordelijk-Oost-Limburgs dialect en wordt in de stad Roermond gesproken. Een bekend kenmerk van dit dialect is het woord ‘det’ in plaats van ‘dat’. De klinker ‘a’ wordt hier door een 'e' vervangen. Dat gebeurt ook in de worden ‘hart’ en ‘kar’ (Roermonds: ‘hert’ en ‘ker’). Bovendien verandert ‘sch’ in het Roermonds naar ‘sj’. … [Lees meer...] overHet is weer van ’t zelfde laake ’n bòks
“Ik stap van den delper oever den boigank van de bolje in de zep nor n’ontvanger.”
Deze zin komt uit het Aalsters en wordt graag gebruikt door de inwoners van Aalst (de Oilsjteneers) om typische woorden uit hun dialect te tonen. Dat dialect wordt in de Denderstreek (Oost-Vlaanderen, België) gesproken. Een mogelijke vertaling in het Standaardnederlands is de volgende: “Ik stap van de drempel af, over het trottoir heen, van de stoeprand af, in de goot, naar de … [Lees meer...] over“Ik stap van den delper oever den boigank van de bolje in de zep nor n’ontvanger.”
Trille as een lammeresteertje
Deze zin komt uit het Zaans dialect, dat gesproken wordt in de Noord-Hollandse Zaanstreek. ‘Trille as een lammeresteertje’ betekent dat iemand heel erg aan het beven is. De term lammeresteertje (de staart van een lammetje) komt vaker voor in typisch Zaanse uitspraken, zoals de zin ‘z’n hart slaat as ’n lammeresteertje’. Hiermee wordt dus bedoeld dat z’n hart heel snel klopt … [Lees meer...] overTrille as een lammeresteertje
Ast wilst drieve, gaast maar in ut Sneekermeer leggen
De directe vertaling van deze zin is: ‘Als je wil drijven, ga je maar in het Sneekermeer liggen.’ Dit zul je tegen iemand zeggen wanneer diegene je aan het opjagen (opdrijven) is. Gezien de inhoud van de zin is er natuurlijk geen twijfel over mogelijk: dit is afkomstig uit het Sneker dialect, een variant van het Stadsfries. Evenals de andere dialecten die behoren tot het … [Lees meer...] overAst wilst drieve, gaast maar in ut Sneekermeer leggen
Vör een oortjen in hus liggen
De regionale taal Nedersaksisch kent een rijke verscheidenheid aan dialecten, waaronder het Sallands, Twents en Kollumerlands. Binnen het Sallands bestaan verschillende varianten, waarvan het Deventers deze week wordt uitgelicht. Een uitdrukking uit dit dialect luidt: Vör een oortjen in hus liggen. Een letterlijke vertaling zal de wenkbrauwen doen fronsen, maar semantisch … [Lees meer...] overVör een oortjen in hus liggen
‘Oeit ’n duske komme’
Dit is een zin uit het Brussels. Het Brussels behoort tot de Brabantse dialecten, het is een Zuid-Brabants dialect. Vroeger werd het Brussels door velen in Brussel gesproken, maar het dialect is geleidelijk aan verstoten door het Frans en het Standaardnederlands. Op dit moment spreekt slechts een klein deel van de Brusselse bevolking nog het traditionele Brusselse … [Lees meer...] over‘Oeit ’n duske komme’
‘k krij er kiekenvliês van
Deze zin is uit het Zottegems. Het Zottegems wordt in en rond de Belgische stad Zottegem gesproken. Het hoort tot de Oost-Vlaamse groep. Typisch voor het Zottegems is daarom bijvoorbeeld dat de meeste werkwoorden in de verleden tijd zwak worden vervoegd. Zij hebben dan een uitgang op -dege/-tege (in het Zottegems wordt dus ‘baktege’ in plaats van ‘bakte’ … [Lees meer...] over‘k krij er kiekenvliês van
‘Ik was aant klappen mee ons bomma terwijl ze in hare pinoar naar den televies aant zien was’
Deze zin komt uit het Kempens, dialect dat in de Kempen wordt gesproken. De Kempen “bestrijken niet alleen de oostelijke drie vierden van Antwerpen, maar ze lopen ook door in Noord-Brabant, Limburg en Vlaams-Brabant” zoals geschreven in Atlas van het dialect in Vlaanderen. Hoewel deze zin met het Kempens wordt verbonden, moet het ook worden vermeld dat dit dialect veel variatie … [Lees meer...] over‘Ik was aant klappen mee ons bomma terwijl ze in hare pinoar naar den televies aant zien was’
Gaat fietsen stelen
Deze uitspraak komt uit het Rotterdams, één van de dialecten uit Zuid-Holland. Het stadsdialect komt uiteraard uit Rotterdam, maar wordt bijvoorbeeld ook gesproken in de omliggende regio (zoals Spijkenisse en Hellevoetsluis). Bepaalde uitspraken hebben zich misschien zelfs wel verder door Nederland verspreid. ‘Gaat fietsen stelen’ is een wat bottere manier om te zeggen dat … [Lees meer...] overGaat fietsen stelen
