Iedere maand plaatsen we de korte samenvattingen van nieuw verschenen artikelen in het Handboek Didactiek van Levende Talen Nederlands. Deze maand: Non-binaire voornaamwoorden in het Nederlands. Hielke VriesendorpHoe verwijzen we in het Nederlands naar non-binaire personen? Onderzoek laat zien welke voornaamwoorden gangbaar zijn, hoe ze worden verwerkt en gewaardeerd, en … [Lees meer...] overNieuw in het Handboek Vakdidactiek Nederlands
Zoekresultaten voor: waarom literatuur lezen
Reize door het Menschenland
Bachelor- en masterstudenten Nederlands uit Groningen schrijven in de blogserie Uit de collegebank geklapt over hun ervaringen met de studie Nederlands. Binnen de studie Nederlands leer je natuurlijk van alles over literatuur en taalwetenschap; de studie draait immers om taal. Je zou daardoor waarschijnlijk niet direct verwachten dat ik binnen de studie ook … [Lees meer...] overReize door het Menschenland
Zo ver weg van och-jeetje-achguttoch
Boeken over lezen zijn natuurlijk per definitie preken voor eigen parochie. Iemand die nooit een boek leest, leest ook geen boek over boeken lezen. Je hoeft als schrijver van zulke boeken ook niet bang te zijn dat de lezer je tegenspreekt: boeken lezen, saaaaai! Maar dat is voor de lezer ook wel fijn: we zijn weer onder elkaar. Een fijn subgenre daarbij is de … [Lees meer...] overZo ver weg van och-jeetje-achguttoch
De poëtische kracht en nuance
Buzz in neerlandistisch letterenland: de gratis pdf’s van de Bulkboeken zijn foetsie! Na een overname moeten scholieren die generatie na generatie literatuur uit alle tijden leerden kennen en van wie nu wordt verwacht dat ze daar ‘leesplezier’ aan ontlenen, de mastercard uit een ouderlijke portefeuille trekken. Blijkbaar hoeven we ons toch geen zorgen te maken. … [Lees meer...] overDe poëtische kracht en nuance
Joost Zwagerman en zijn biograaf
Hoe moet een biograaf van Joost Zwagerman (1963-2015), veelschrijver en man van zeven levens die op jonge leeftijd een eind aan zijn leven maakte, een biografie schrijven? Door keuzes te maken, een invalshoek te kiezen: de rode draad in een thematische, of chronologische compositie. Het levensverhaal van een veelzijdig talent, een egocentrische man zonder ‘kern’, die uitbundig … [Lees meer...] overJoost Zwagerman en zijn biograaf
Vaders die rouwen, van Carmien Michels in het Kroatisch
Samenwerking met de auteur Contact opnemen met een schrijver tijdens het vertalen van zijn of haar boek – het is een vraag waar vertalers zich vaak over buigen. Sommigen zoeken graag dat contact op, terwijl anderen er de voorkeur aan geven om alle twijfels zelf op te lossen, zonder de auteur lastig te vallen. Ik ben blij dat ik er in de laatste fase van mijn vertaling van de … [Lees meer...] overVaders die rouwen, van Carmien Michels in het Kroatisch
Een stevig gegroeid publieksbereik
In De bestsellermachine (2025) vertelt Erica van Boven dat er in de jaren dertig van de vorige eeuw voorzichtige pogingen werden gedaan een lijstjescultuur te stichten. De benaming ‘Meest Gevraagde Boeken’ schiep afdoende voorbehoud om niet te vervallen in ‘commercie’, die even vanzelfsprekend werd verafschuwd als dat Ter Braaks etiket ‘damesromans’ goed verkochte troep … [Lees meer...] overEen stevig gegroeid publieksbereik
De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer
In De postkoloniale podcast gaan Rick Honings en Coen van ’t Veer met gasten in gesprek over hun werk in relatie tot het koloniale verleden. In aflevering 26 van De postkoloniale podcast spreken zij met met Remco Raben over schrijver Pramoedya Ananta Toer. Pramoedya Ananta Toer geldt als een van de belangrijkste en invloedrijkste schrijvers uit de Indonesische … [Lees meer...] overDe postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer
Leren lezen en schrijven – zou dat helpen?
Als we de PISA-cijfers mogen geloven, gaat de leesvaardigheid van Nederlandse vijftienjarigen hard achteruit. Nederland behoort niet langer tot de top van landen met goede lezers. Omdat leesvaardigheid het enige vak is dat via PISA in de gaten wordt gehouden, weten we niets over de andere taalvaardigheden, maar waarschijnlijk zijn die eveneens achteruit gegaan. Er moet wat … [Lees meer...] overLeren lezen en schrijven – zou dat helpen?
Groslijst: Anne Mieke Backer, Ik was dat meisje
Het mooie aan literatuur is: een schrijver kan over álles schrijven en als lezer kom je dus ook van alles tegen qua thematiek. In deze roman: een Frans meisje dat als tiener in de jaren zestig een verhouding heeft met een oudere Amerikaan en de seksualiteit met hem compleet anders beleeft dan hij. Eigenlijk gaat het verhaal in diepere zin misschien wel over het miskende … [Lees meer...] overGroslijst: Anne Mieke Backer, Ik was dat meisje
Zachtjez
Ben ik eens enthousiast over een bundel, dan blijkt iedereen het te zijn geweest. Nu ja, het handjevol dat ‘de’ poëziekritiek bemenst. Dan ben ik toch confuus. In dit literair klimaat is bijvoorbeeld Menno Wigman op het zadel der eeuwige klassiekerigheid gehesen, en stuiten critici reeds in het begin van Addertje op: ‘tegen de avond laten de gierzwaluwen in het … [Lees meer...] overZachtjez
La patro de Saidjah havis bubalon
De vertaling van Saïdjah en Adinda in het Esperanto (1927) Lejzer Ludwik Zamenhof (1859-1917) publiceerde zijn eerste boekje over de door hem ontworpen taal Esperanto in de zomer van 1887, enkele maanden na de dood van Eduard Douwes Dekker. Er zijn verschillende redenen waarom dit jammer is. We weten nu bijvoorbeeld niet wat Douwes Dekker van dit plan zou hebben gevonden, … [Lees meer...] overLa patro de Saidjah havis bubalon
Hier blijven de vrouwen
Lezing uitgesproken op 12 november 2025, ter verluistering van de presentatie van Wêr bliuwe de froulju door Janneke Spoelstra. Waar blijven de vrouwen, zo luidt in Nederlandse vertaling het boek dat hier vandaag zo feestelijk gepresenteerd wordt. Op die titel sla ik direct aan, want dat is precies wat ik ook altijd zeg: waar blijven ze? Waarom worden vrouwelijke economen … [Lees meer...] overHier blijven de vrouwen
Taalkundige bronnen in grammaticaonderwijs
Het stimuleren van reflectief denken over taal Een van de doelen van taalonderwijs op scholen is dat we leerlingen leren foutloos het Nederlands te gebruiken. Zo leren leerlingen hoe de werkwoordspelling voor het Nederlands in elkaar zit en dat in een zin als ‘ik denk dat het niet gebeurt’ het werkwoord ‘gebeuren’ een -t als uitgang krijgt en geen -d. In hogere klassen van … [Lees meer...] overTaalkundige bronnen in grammaticaonderwijs
De tijdloosheid van fictieverslaving
Bespreking van De Romanzieke Juffer (1685) van Pieter Bernagie door Theatergroep De Kale In het kader van een samenwerking met onderzoekers van een drietal Belgische universiteiten voert Theatergroep De Kale momenteel de klucht De Romanzieke Juffer (1685) op van Pieter Bernagie. In De Romanzieke Juffer is een jonge vrouw in de ban geraakt van romannetjes en weigert zij om … [Lees meer...] overDe tijdloosheid van fictieverslaving
Als schrijvers zichzelf voorlezen
Ontvangst en representatie in de recensies van Stemmen van schrijvers In 1959 besluit de uitgeverij Querido om iets nieuws te doen. Ze laat schrijvers hun eigen werk voordragen op grammofoonplaten en noemt deze platenreeks Stemmen van schrijvers. De eerste plaat van de reeks heet Singel 262, waarop de stemmen van zeven verschillende schrijvers te horen zijn. In totaal … [Lees meer...] overAls schrijvers zichzelf voorlezen
Het vinyl archief van de Nederlandse letteren
Literatuur op de plaat Een paar maanden geleden kwam ik door een gelukkig samenspel van speurzin en vindersgeluk in het bezit van twintig 45-toerenplaatjes die in de jaren 1959-1961 waren verschenen onder de reekstitel Stemmen van schrijvers. Die serie wekte mijn nieuwsgierigheid. Wie waren op het idee gekomen om de stemmen van schrijvers vast te leggen en op vinyl te … [Lees meer...] overHet vinyl archief van de Nederlandse letteren
Betje Wolff en Aagje Deken, de Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782)
Vijftig canonteksten in de klas (29) De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) van Betje Wolff en Aagje Deken is ‘niet alleen de oudste Nederlandse roman van betekenis, maar ook de meest leesbare in onze literatuur uit vroeger tijd’ (H. Postma-Stamperius). Het is een briefroman, dat wil zeggen dat de roman bestaat uit een verzameling brieven, afkomstig van een … [Lees meer...] overBetje Wolff en Aagje Deken, de Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782)
Etymologica: cyperse kat
In de buurtapp verscheen de noodkreet: ‘Onze kater Bob is vermist! Bob is een flinke cyperse kater die gek is op mensen en veel miauwt.’ Iedereen wist direct: we moeten uitkijken naar een zwartbruin-grijsgestreepte kater. Maar waarom noemen we zo’n kater eigenlijk cypers? En hoe lang doen we dat al? Cyprus De eerste vermelding komt uit een klucht van Everard Meyster uit … [Lees meer...] overEtymologica: cyperse kat
Twee vroege verhalen van Theo Thijssen herontdekt
Soms heb je gewoonweg geluk. Enkele maanden terug zat ik in een luimig avonduurtje te lezen in de biografie over Theo Thijssen (1879-1943) van Peter-Paul de Baar. Ik had me voorgenomen in mijn zomervakantie eens Kees de jongen te herlezen, samen met een paar andere romans van Thijssen, en ik dacht: laat ik eerst beginnen met zijn biografie. Ik las daarin onder andere over de … [Lees meer...] overTwee vroege verhalen van Theo Thijssen herontdekt
‘Toen begon de jeuk’
Ooit blogde ik over Als de dieren van Lieselot Mariën als product. Deze roman bestond slechts in een onnavolgbare catalogusindicatie van Dag Mag, maar werd in een lijstjesroffel van De Standaard al getipt wegens een aanprijzing door Lize Spit. Nadat het boek was verschenen, kreeg het een aubade van Peter Verhelst en lyrische recensies. Weinig later belandde het in een … [Lees meer...] over‘Toen begon de jeuk’
Een oefening in gemeenschap, in vertrouwen, in vrijgevigheid
Laudatio voor het tijdschrift Neerlandistiek Uitgesproken op zondag 19 oktober 2025 in Antwerpen Dames en heren,vrienden van het Nederlands,en bovenal: makers, lezers en dragers van de Neerlandistiek, Er zijn momenten waarop een gemeenschap even stil mag staan bij zichzelf. Vandaag is zo’n moment. Want vandaag vieren we een initiatief dat meer is dan een tijdschrift, … [Lees meer...] overEen oefening in gemeenschap, in vertrouwen, in vrijgevigheid
’n Voorspèlbare spèlling voor de e
“Alle mènsen worden vrij èn gelijk in waardegheid èn rèchten geboren. Zij zijn begiftegd mèt verstand èn geweeten, èn behoren zich jeegens èlkander in ‘n geest van broederschap te gedragen.” Zo luidt Artikel 1 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens als de spelling van de korte, lange en doffe e eenduidig wordt. Hierin worden dit de regels voor de spelling van … [Lees meer...] over’n Voorspèlbare spèlling voor de e
Verantwoordelijkheid voor de cultuur
Er is een tijd geweest – nog niet eens zo heel lang geleden – dat de twee belangrijkste dagbladen van Nederland, NRC Handelsblad en de Volkskrant, een wekelijkse culturele bijlage hadden, waarin ruimte was voor uitgebreide essays over kunst, literatuur, film enzovoorts. Op den duur waren daar ook nog eens aparte wekelijkse boekenbijlagen van afgesplitst. Misschien moet er … [Lees meer...] overVerantwoordelijkheid voor de cultuur
Vooys 43.3 ‘Op het internet’ is uit!
Al aan het begin van de jaren negentig schreef mediawetenschapper Henry Jenkins over de invloed van het internet op onze omgang met reeds bestaande media zoals film, muziek en literatuur. De focus legde hij daarbij op de consument: wie nemen deze media tot zich en hoe worden zij daardoor beïnvloed? Het internet heeft gezorgd voor een toename van wat Jenkins … [Lees meer...] overVooys 43.3 ‘Op het internet’ is uit!
