Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (10) Dat hij al een paar dagen te voet naar zijn werk gaat omdat hij geen zin had om zijn lekke band te plakken ziet Frits als ‘menselijke onmacht’, wat Jürgen Hillner met ‘menschliches Versagen’ vertaalt. … [Lees meer...] over‘Menschliches Versagen’
20e eeuw
‘Eine Seele mit gestutzten Flügeln’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (8) Adelaar, de schoonvader van Frits' broer Joop, beschikt over alle wijsheid die de ether binnenkomt. De man komt de deur bijna niet uit, maar is van bijna alles op de hoogte. Dat vertelt Frits vol … [Lees meer...] over‘Eine Seele mit gestutzten Flügeln’
‘This, that or the other thing’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (7) Jaap wil graag zuinig stoken. Dat lukt alleen als alle deuren dicht blijven. Zijn paternalisme bekrachtigt hij met een trap tegen de deur, gevolgd door een bevoogdende bejegening van zijn vrouw die hij met … [Lees meer...] over‘This, that or the other thing’
‘Wat niet deugt, kan beter opgeruimd’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (6) De dag na kerst prakt de vader van Frits de veldsla door de aardappelen en ‘moeste’ daarna ‘alles met de uien samen’. Zijn zoon ziet het met afgrijzen aan. 'Moezen' is volgens het Woordenboek der … [Lees meer...] over‘Wat niet deugt, kan beter opgeruimd’
‘This isn’t cooking eggs’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (5) Het ontbijt bij de familie Van Egters op de ochtend van tweede kerstdag is niet bepaald gezellig te noemen. ‘Dit is geen eieren koken’, werpt Frits’ moeder haar man voor de voeten als ze in een roze … [Lees meer...] over‘This isn’t cooking eggs’
‘Tiretschupptschuppfalderi, tiretschupptschuppfaldera’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (4) Het vierde hoofdstuk, dat zich afspeelt op eerste kerstdag, vind ik een van de mooiste hoofdstukken van De avonden. Er gebeurt veel: Frits krijgt twee keer bezoek en gaat op bezoek, hij gaat twee keer de … [Lees meer...] over‘Tiretschupptschuppfalderi, tiretschupptschuppfaldera’
‘Een stuk jam’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (3) Het derde hoofdstuk van De avonden is met stijve jam, kabouters die het licht aansteken, het verschil tussen een gasmuntje en een lichtpenning, de ironie van Frits’ moeder, een Salamanderkachel en een oudere … [Lees meer...] over‘Een stuk jam’
‘The failure’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (2) Op 23 december, in het tweede hoofdstuk van De avonden, moet Frits geen steen omhoog duwen door zijn luchtpijp voordat hij met zijn vader kan praten, maar heeft hij het gevoel ‘of hij een handvol droog meel … [Lees meer...] over‘The failure’
‘Immer langsam mit der Soße’
De avonden in vertaling (1) Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. Veertig exemplaren hoopte Gerard Reve van De avonden te slijten. Tien van zijn vrienden zouden een presentexemplaar accepteren, twintig mensen zouden het boek uit medelijden met de schrijver kopen en tien … [Lees meer...] over‘Immer langsam mit der Soße’
Een ander figuurgedicht van Wilfred Smit
Vorig jaar berichtte ik hier over een reeks visuele poëzie van Wilfred Smit in zijn bundel Verzamelde gedichten (1971). In elk gedicht van de reeks worden een of meer afbeeldingen gesuggereerd: een figuur, een letter of een lijn. De lijnen en figuren scheiden tekstgedeeltes van elkaar en er ontstaan nieuwe teksten. Bergzondag, het slotgedicht van Een harp op wielen (1959), kun … [Lees meer...] overEen ander figuurgedicht van Wilfred Smit
Nieuw in de DBNL: Antoon Coolen
Voor december is er weer een aantal titels toegevoegd aan de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL), waaronder dit keer drie toneelstukken en een sprookjesboek van de populaire Brabantse schrijver Antoon Coolen. Genoveva van Brabant is een toneelstuk in vier bedrijven uit 1954 over de legendarische middeleeuwse volksfiguur. Mars en Venus is … [Lees meer...] overNieuw in de DBNL: Antoon Coolen
De valbijl
Promovendus Jan de Ridder verraste mij met een exemplaar van de eerste aflevering van het tijdschrift De Valbijl, april 1924. Het papier verkruimelt in mijn vingers, het eens rode omslag is verbleekt - voltooid verleden tijd. Sinds de verdediging van mijn proefschrift, begin 2002, had ik het blad niet meer gezien. Een grandioos succes was het bepaald niet. Er verschenen in … [Lees meer...] overDe valbijl
Een niet te vergeten schrijfster
Mirjam van Hengel heeft een hekel aan de term 'vergeten schrijfster' – door wie zijn die schrijvers dan precies vergeten? Een schrijver is er toch nog altijd – zeker als het werk af en toe wordt heruitgegeven? Toch heeft ze tijdens het schrijven van haar boek Dola voortdurend aan iedereen moeten uitleggen wie Dola de Jong ook weer was. Verschillende keren is De Jong al … [Lees meer...] overEen niet te vergeten schrijfster
Met je gewoonte om niet te luisteren
In mijn middelbareschooltijd – eind jaren zeventig, begin jaren tachtig – was bij spreekbeurten voor het vak Nederlands het werk van Hannes Meinkema vaste prik: De groene weduwe, Het binnenste ei, Het wil nog maar niet zomeren,… En De maaneter, dat ons pubers liet kennismaken met het jij-perspectief, waarvoor hét voorbeeld in de literatuurgeschiedenis … [Lees meer...] overMet je gewoonte om niet te luisteren
Bea Vianen: Sarnami hai
Deze tiende aflevering van de Fixdit-podcast gaat over de roman Sarnami hai, van auteur Bea Vianen. Dit boek verscheen in 1969 en was de eerste roman van een Surinaamse schrijfster bij een Nederlandse uitgeverij. In deze aflevering gaat Jannah Loontjens in gesprek met schrijver en gelauwerd dichter Radna Fabias, schrijver, mede Fixdit-lid en senior beleidsadviseur aanpak … [Lees meer...] overBea Vianen: Sarnami hai
Het hart van de mens is maar een zeer klein rijk
Op uitnodiging van de Haagse Kunstkring deed ik onderzoek naar de vertalingen van de dichter Martinus Nijhoff: van François Villon en Shakespeare tot aan Oscar Wilde en 'De geschiedenis van den soldaat'. Die geschiedenis werd tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog in Zwitserland geschreven door Charles-Ferdinand Ramuz en Igor Stravinsky. L'histoire du soldat is een … [Lees meer...] overHet hart van de mens is maar een zeer klein rijk
Rood Paleis
Een handvol herfstdagen in redelijke afzondering, ter voorbereiding op lezingen in de laatste maanden van dit jaar en op toekomstige boeken. In het gelukkige bezit van een eerste druk van de roman 'Rood paleis' van F. Bordewijk uit 1936. Ik las dit boek als eerstejaarsstudent Nederlands in Utrecht (1990) in een cursus verhaalanalyse. Wat ik mij herinner is dat ik betoverd … [Lees meer...] overRood Paleis
De biografische waarheid is niet te achterhalen
Over de biografie van schrijver Bernlef Vandaag is het tien jaar geleden dat de schrijver Bernlef – in het dagelijks leven Hendrik Jan (Henk) Marsman – overleed. Bij het grote publiek is Bernlef vooral bekend geworden als de auteur van de succesvolle roman Hersenschimmen (1984), een roman die ook vandaag de dag nog bovenaan de lijstjes van veelgelezen boeken … [Lees meer...] overDe biografische waarheid is niet te achterhalen
Maurice Gilliams: Een mislukt huwelijk en kalme wateren
Aflevering 3 en 4 van de Maurice Gilliams-podcast In het dorp Schilde, waar hij zich verlooft en huwt, schrijft Gilliams zijn beroemdste boek, ‘Elias of het gevecht met de nachtegalen’, dat dan nog uit twee delen bestaat en dat eindigt met Elias' zelfdood. Kort daarna stort de schrijver zelf helemaal in. Aan zijn ziekenhuisbed leert hij Maria kennen, de verpleegster die … [Lees meer...] overMaurice Gilliams: Een mislukt huwelijk en kalme wateren
Maurice Gilliams
Podcast over het raadselachtige leven van een schrijver uit Antwerpen Maurice Gilliams zag het leven vanuit een adelstand die hij nauwelijks nog met een stamboom kon achterhalen en die hij zich al helemaal niet kon permitteren. Toch verdient hij een plaats in onze herinnering als iemand die kon slaan met een bijtend vers en ontroeren met zijn sensuele beschrijving van de … [Lees meer...] overMaurice Gilliams
Late Gorter
Gert de Jager verzorgde een fraaie en boeiende editie van een weinig bekend gedicht van Herman Gorter, In memoriam; bij den dood eener communiste. De dichter van Mei, Verzen en Pan rouwt om de dood van zijn echtgenote, Wies Cnoop Koopmans, die op 19 november 1916 overleed. De bundel telt 52, veelal korte gedichten en verscheen eerst in 1925 of 1926 in een privé-uitgave van drie … [Lees meer...] overLate Gorter
Etty Hillesum en de buitenwereld
Etty Hillesum was een schrijfster van de binnenkant. Weinig schrijvers hebben zo indrukwekkend letterlijk van binnenuit beschreven hoe het was om in een concentratiekamp te zitten. Om haar heen gebeurde vreselijke dingen, maar zij wist de kracht op te brengen om zich regelmatig terug te brengen en te schrijven. Ze schreef ook nog van binnenuit – niet als de journalist Philip … [Lees meer...] overEtty Hillesum en de buitenwereld
‘Verbouwd komt het terug’
1. Vlak voor de vakantie publiceerde ik een opstel dat een testje wou doen. Hoe lagen de kansen voor Herman de Conincks neorealistische poëzie als je slechts kennis had tot het jaar 2000? Destijds leek ‘het postmodernisme’ veel betere papieren te hebben, zozeer zelfs dat een verklaard tegenstander als Hugo Brems geen kant meer op kon. Het liep anders. Volgens een comment … [Lees meer...] over‘Verbouwd komt het terug’
Elk boek is een gevaar: Een avond over Andreas Burnier
Catharina Irma Dessaur, Ronnie van Dijk, Atara, Reinier of Andreas Burnier. Ze had net zoveel namen als levens die ze leidde. Met een ongekende honger naar kennis werkte de Joodse Burnier als hoogleraar criminologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen en publiceerde ze als romancier, essayist en dichter. Ze schreef openhartig over homoseksualiteit en verdwaald zijn in een … [Lees meer...] overElk boek is een gevaar: Een avond over Andreas Burnier
Bijna een man zonder eigenschappen
Zelf maakte hij er geen geheim van. Vanaf zijn vroege schooljaren hield hij er een dagboek op na en die dagboeken leverden, naast brieven van vrienden en het eigen geheugen, de grondstof voor zijn literaire werk. In een gesprek met Jan Fontijn vertelde J.J. Voskuil (1926-2008) dat hij tijdens het schrijven van zijn roman Bij nader inzien (1963) geen publiek in gedachten had. … [Lees meer...] overBijna een man zonder eigenschappen
