Door Jan Bethlehem Onder vergasten als onovergankelijk werkwoord, geeft Van Dale (editie 1898 t/m 2015) het voorbeeld het tij vergast en verklaart dat met: ’het tij komt te laat’. Vergasten in verbintenis met tij in het tij vergast, lijkt alleen maar in woordenboeken voor te komen, te beginnen met Nicolaes Witsen’s woordenlijst in zijn Aeloude en hedendaegsche … [Lees meer...] overHet tij komt te laat!
Gastcolumns
Jan Campert literatuurprijzen 2016: ‘whites only’?
Door Claire Schut Afgelopen zondag was in het Haagse Spuitheater het Schrijversfeest, de jaarlijkse bezegeling van het Writers Unlimited Winternachten literatuurfestival en een feestelijk programma rond de uitreiking van de Jan Campert-prijzen. Het was geweldig, genieten. Volgend jaar ga ik weer. Waarom dan toch dat knagende gevoel van teleurstelling? Aan het entertainment … [Lees meer...] overJan Campert literatuurprijzen 2016: ‘whites only’?
Was für ein faszinierende Konstruktionen!
Door Philipp Krämer Wat een mooie landschappen vind je toch in Nederland! (D.J.Bergsma, CC-BY-SA 4.0) Bescheidenheit ist eine Zier, weiter kommt man ohne ihr. So sagt es der Volksmund, ohne Rücksicht auf Verluste im Kasussystem. Ganz unbescheiden darf ich ein Kompliment zitieren, das meine Blog-Kolleg/inn/en und mich sehr gefreut hat. Ein Kollege aus den … [Lees meer...] overWas für ein faszinierende Konstruktionen!
Antwoord op het ig-sonnet
Door Johan Rooryck Wat -ig is dan wel niet mag betekenen Met hoeveelheid heeft het niets vandoen 'groenig' lijkt alleen maar ietwat groen en hoe is 'bloedig' te berekenen? -ig lijkt dat veeleer waaraan het zich hecht te involveren: angstig'gaat gepaard met angst, en talig heeft van taal de aard: van veelheid is hun semantiek onthecht Groenig betrekt de kenmerken … [Lees meer...] overAntwoord op het ig-sonnet
De Nederlandse Taal en Cultuur Top 2016
Door Femke Essink (Met toestemming overgenomen van het weblog van de opleiding Nederlands Utrecht) De laatste week van het jaar is vanmorgen om 09.00 uur begonnen: met ‘Politik’ van Coldplay trapte NPO Radio 2 de Top 2000 af en na zeven dagen non-stop aftellen zal op 31 december om 00.00 uur traditiegetrouw ‘Bohemian Rhapsody’ worden gedraaid, dat door de luisteraars … [Lees meer...] overDe Nederlandse Taal en Cultuur Top 2016
Wakker liggen van wijlen
Door Freek Van de Velde Wil je weten waar je collega's-neerlandici van wakker liggen, dan moet je aan de borreltafel van een neerlandistisch colloquium bezorgd informeren hoe het met ze gaat. Afgelopen week was ik op de Dag van de Nederlandse Zinsbouw (daar moet u beslist een keertje heen. Oergezellig),en daar liep ik Ton van der Wouden tegen het lijf, die ik bezorgd vroeg hoe … [Lees meer...] overWakker liggen van wijlen
De freakshow der Nederlandse taal
Door Tessa Sparreboom (student Nederlands, Universiteit van Amsterdam) Vanavond was het weer zover: Philip Freriks en Freek Braeckman bezetten primetime NPO 2 om in smoking de meest ondefinieerbare woorden zo helder mogelijk voor te lezen. Juist, het was tijd voor Het Groot Dictee der Nederlandse taal, het (zoals de genitief al verraadt) meest elitaire taalfeestje van het … [Lees meer...] overDe freakshow der Nederlandse taal
Hoofdschudden over spelfouten of werken aan academische geletterdheid
Jacqueline van Kruiningen, Kees de Glopper, Carel Jansen en Femke Kramer Rijksuniversiteit Groningen Klachten over de taalbeheersing van studenten in het hoger onderwijs zijn van alle tijden. De neiging om alle schuld te leggen bij het voorbereidend onderwijs is dat ook. De start van een nieuw studiejaar leent zich bij uitstek voor alarmberichten over studentteksten vol … [Lees meer...] overHoofdschudden over spelfouten of werken aan academische geletterdheid
Nederlands, een wereldtaal in Gent
Door Yves T'Sjoen Van 7 tot 20 augustus ontvangt de Universiteit Gent 120 buitenlandse studenten Nederlands. Buiten het Nederlandse taalgebied zijn volgens de Taalunie-webstek taalunieversum minstens 15.000 studenten ingeschreven aan een academisch instituut waar de wereldtaal Nederlands wordt gedoceerd. Collega’s van deze departementen maken op basis van een taaltest, conform … [Lees meer...] overNederlands, een wereldtaal in Gent
Neen is neen
Door Truus De Wilde Foto: Joost J. Bakker (CC-BY-2.0) Njet betekent meer dan nee, dat las u hier al. Naar aanleiding van het strenger maken van de wet op seksuele misdrijven in Duitsland publiceerde deredactie.be de kop: „Neen is neen!“ Voor achtergrondinformatie en duiding van de wet, die hier momenteel voor een groot sociaal debat zorgt, zie bijvoorbeeld Die … [Lees meer...] overNeen is neen
Reciprociteitsprincipe. Of Quo vadis, nederlandistica extra muros?
Door Jelica Novaković, Universiteit Belgrado Als voorzitter van het regioplatform Comenius verbaas ik me erover dat in de beleidsreactie van het Comité van Ministers op het zojuist verschenen AFO-rapport de schaal en het effect van de opgelegde bezuinigingen wordt gebagatelliseerd. Met name in de regio Midden-Europa hebben wij op dit moment te maken met posten die verdwijnen … [Lees meer...] overReciprociteitsprincipe. Of Quo vadis, nederlandistica extra muros?
‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Door Marc Kregting Behalve op een onwillige echtgenoot stuit Renate Rubinstein in haar scheidingsboek Niets te verliezen en toch bang (1978) op de stoorzender die voornaamwoord heet. Wanneer ze ‘zij/haar’ gebruikt, meent ze, dan denken lezers dat ze over zichzelf schrijft. Maar wanneer ze dat koppel vervangt door ‘hij/zijn’, dan heft ‘de “feministisch” getrainde lezer – dat is … [Lees meer...] over‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
In forjitten iisbrekker
Afgelopen vrijdag, 20 mei, verscheen Al die onbekende beroemdheden, 250 jaar Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (Van Kalmthout e.a. red.), waarvan alleen de uitgave al mooi is. In de trein vanuit Leiden terug naar Arnhem heb ik meteen gecontroleerd of de held van mijn doctoraalscriptie een plekje had kunnen veroveren. Het is gelukt: twee keer wordt er verwezen naar … [Lees meer...] overIn forjitten iisbrekker
De geringe betrouwbaarheid van de eindexamens Nederlands
Door Michel Couzijn Eerlijk is eerlijk, de manier waarop in onze CITO-examens Franse taalvaardigheid of wiskundig vernuft wordt geëxamineerd, kent ook vreemde beperkingen en is evenmin een voorbeeld van de manier waarop leerlingen buiten school hun Franse of wiskundige bekwaamheden moeten aanwenden. Toch hoor je daar nooit zoveel geklaag over als over het examen Nederlands. … [Lees meer...] overDe geringe betrouwbaarheid van de eindexamens Nederlands
Wat is een hele of volledige correcte (Nederlandse) zin volgens examenblad.nl?
Door Ben Salemans In het af en toe raadselachtige document Veelgestelde vragen vakspecifieke correctieregels CE Nederlands havo en vwo 2016. Versie 1, 22 april 2016 lezen we het volgende: ”Hoe moet correct taalgebruik worden beoordeeld bij antwoorden die beginnen met 'dat' of een variant daarvan (bijzin), terwijl om hele zinnen is gevraagd? Voor antwoorden die alleen uit … [Lees meer...] overWat is een hele of volledige correcte (Nederlandse) zin volgens examenblad.nl?
Een felle verwensing na de aanslagen in Brussel
door Jos Rombouts De aanslagen van 22 maart 2016 op Brussels Airport in Zaventem en op metrostation Maalbeek in Brussel hebben nog geen week later een verrassend neologisme uitgelokt, in de vorm van een heel giftige verwensing. “Krijg een bombardement (achter, in ...) De verwensing krijg een bombardement, gevolgd door een voorzetselbepaling, is in het hele Nederlandse … [Lees meer...] overEen felle verwensing na de aanslagen in Brussel
Taalkunde in Nederland: systematisch uitgekleed!
Door Henk van RiemsdijkEmeritus hoogleraar Vergelijking van Grammaticamodellen, Universiteit TilburgIn de jaren 70 en 80 ontwikkelde zich de moderne theoretische taalwetenschap in Nederland in hoog tempo en stond aan de top van Europa. Een ministeriele nota in de 80er jaren stelde vast dat van alle aan Nederlandse universiteiten bedreven takken van wetenschap de … [Lees meer...] overTaalkunde in Nederland: systematisch uitgekleed!
Taalunie: de bedelorde voor het Nederlands
Door Arie PosMinister Bussemaker en staatssecretaris Dekker van OCW doen hun sloopwerk graag in stilte. Via het Comité van Ministers van de Taalunie, waarin Vlaanderen gelijkwaardig vertegenwoordigd heet maar niets heeft in te brengen, bezuinigen ze er onverbiddelijk op los. De Taalunie voert die bezuinigingen stipt door en doet dat ook graag in stilte. Directie en medewerkers … [Lees meer...] overTaalunie: de bedelorde voor het Nederlands
Een literaire canon voor de achttiende eeuw?
Door Roland de Bonth In Neder-L van 11 juli 2015 constateerde Rietje van Vliet dat de achttiende eeuw in de kort daarvoor gepubliceerde Vlaamse literaire canon volledig ontbrak. Ook in de Nederlandse tegenhanger uit 2002 blijkt de achttiende eeuw sterk ondervertegenwoordigd te zijn. Naar aanleiding van dat artikel heb ik een inventarisatie gemaakt van achttiende-eeuwse … [Lees meer...] overEen literaire canon voor de achttiende eeuw?
Vergelijkende Taalwetenschap in nieuwe videogame over de steentijd
Door Peter Alexander KerkhofLangzaam kruip ik door het struikgewas. Het kreupelhout kraakt vervaarlijk en bezorgd kijk ik naar mijn prooi, een gigantisch hert dat bijna drie meter groot is. Het dier heeft me niet opgemerkt en gaat rustig door met grazen. Terwijl ik mijn boog span en voorzichtig aanleg, hoor ik de insecten om heen zoemen, de wind door de boomkruinen jagen en zie … [Lees meer...] overVergelijkende Taalwetenschap in nieuwe videogame over de steentijd
Taalvaardigheid en denkvaardigheid: vorm en inhoud
Door Martin SlagterAfgemeten aan de toonhoogte van de reactie van bestuurslid Levende Talen Christine Brackmann op mijn artikel in Trouw van 10-2 jl., heb ik blijkbaar een gevoelige snaar geraakt met mijn stelling dat neerlandici ‘denkvaardigheidsonderwijs’ over moeten laten aan filosofen. Het grootste deel van haar stuk besteedt Brackmann aan de ‘drogredenen’ waar mijn … [Lees meer...] overTaalvaardigheid en denkvaardigheid: vorm en inhoud
Pleidooi tegen denkvaardigheid staat bol van de drogredenen
Door Christine BrackmannBestuurslid sectie Nederlands Vereniging Levende TalenDocente Nederlands aan het Christiaan Huygenscollege te EindhovenDe schrijvers van het ‘Manifest Nederlands op school’ zouden het vak Nederlands ‘leuker’ en ‘moderner’ willen maken. Martin Slagter, neerlandicus en filosoof, wordt er maar moe van. En leraren Nederlands moeten zich volgens hem niet … [Lees meer...] overPleidooi tegen denkvaardigheid staat bol van de drogredenen
Taal is taal. De interactieve ‘basta’-functie van een schijnbare tautologie
Door Jan Renkema e.a.Een voorversie van dit artikel verscheen in vier afleveringen als ‘crowd texting’-experiment in Neder-L (december 2015). Lezers werden uitgenodigd om vragen te beantwoorden en aanvullingen te geven. De in totaal twintig reacties, waarvan een aantal per mail of mondeling, zijn verwerkt in een definitieve versie die we nu als pdf-bestand beschikbaar stellen. … [Lees meer...] overTaal is taal. De interactieve ‘basta’-functie van een schijnbare tautologie
Is het nu kipje of kippetje?
Door Robert ChamalaunVorige week gaf ik in mijn vwo4 een les over het verkleinwoord. Voor de meeste leerlingen zou het een fluitje van een cent moeten zijn om van een zelfstandig naamwoord een verkleinwoord te maken. De regel hebben ze op de basisschool al geleerd, waarna de regel in de brugklas weer aan bod kwam. In het lesboek dat de leerlingen gebruiken, staat dat je meestal … [Lees meer...] overIs het nu kipje of kippetje?
Leesplezier is geen doel
Door Peter AltenaEr waart weer eens een spook rond, maar nu beperkt het spook zich tot de kolommen van de vaderlandse kranten. Dat spook heet het schoolvak Nederlands. Het optreden van het spook lijkt onder strakke regie plaats te vinden. Minister Schippers zou er een complot in zien.Het begon ermee dat een aantal hooggeleerde neerlandici in de krant liet weten dat het … [Lees meer...] overLeesplezier is geen doel
