•• In Nachttrottoir bewerkt Robbert-Jan Henkes het gedicht ‘Nacht. Trottoir. Drogist. Lantaren’ van Aleksandr Blok op zevenenzeventig verschillende manieren. In de traditie van Stijloefeningen van Raymond Queneau komen we versies tegen met de stem van Piet Paaltjens, Paul van Ostaijen, Menno Wigman, Tonnus Oosterhoff, Anne Vegter en Hadewijch en vele anderen. Hieronder de … [Lees meer...] overRobbert-Jan Henkes • Gorter en Gons
Herman Gorter
Donker zeilend schip
Portret van Herman Gorter dreef de zee verbrak de zee achter in zee werd de zee zo de zee was de zee elven de zee het zeegelaat het zeegezicht tuin de zee een zeegod strand de zee werd in zee tussen zee vluchten de zee op de zee toneel de zee uit zee bui zeeschuim de zeezoom de zee werd dreef in zee ’t zeepsopbellen blijft de zee de avondzee wel van de zee ligt de zee een … [Lees meer...] overDonker zeilend schip
Herman Gorter • Het was dien avond zoo stil
Het was dien avond zoo stilen de boomen stonden zoo stil — zoo stil,de hooge lommerde boomen — de vèr-fijnvingrige toppennaast elkaar en achter elkaar als vingerpoppen —alles was zoo stil zoo stilen het gehoekte huis zoo stilin het heldere licht als waterals droog water. O die fonkelfijne tranelache gloeiendkoele luchto die fonkelgroene somberharde wreede rustige gronddaar … [Lees meer...] overHerman Gorter • Het was dien avond zoo stil
‘waaiende vergezichten / vergezelden onze wanhoop’
Twee monumentale overzichtswerken over Nederlandse poëzie Dit stuk verscheen eerder in NRC (17 september 2025) Er zijn van die boeken waarbij een mens maar net de verleiding kan weerstaan om de keukenweegschaal erbij te pakken. Een nieuw geluid. De geboorte van de moderne poëzie van Nederland van Gillis Dorleijn en Wiljan van den Akker is er zo eentje: 1262 bladzijden … [Lees meer...] over‘waaiende vergezichten / vergezelden onze wanhoop’
Herman Gorter • Wankelschrijdend in den wankelschrijdenden wind
Wankelschrijdend in den wankelschrijdenden winden den slagregen. - De warme jeugd van 't kindvertoonde zich. - Ruischoorend voelde ik gaanen kijken de oude regendagen. En gaanmij. De lente was weinig-knoppigmaar vol regen. De herinnering was openals de dag. 'n Oogenblik was het kloppenvan het hart hoog. En de herinneringvertoonde zich blijvend als een heiliging. Herman … [Lees meer...] overHerman Gorter • Wankelschrijdend in den wankelschrijdenden wind
Herman Gorter • Er was veel goud eikegeel
Er was veel goud eikegeellicht gerezen en groen gegroeid, veelgesidder voor blauwgouwewitte trilling, heel even grauwe,omdat het oog zeer deedvan 't zonnige stekende leed. Spiegelend was de lucht of ik overal wandelde,heet gezwollen of ik in duizend veranderde. Herman Gorter (1864-1927) Abonnees van Laurens Jz Coster krijgen iedere werkdag een gedicht in hun … [Lees meer...] overHerman Gorter • Er was veel goud eikegeel
Dichters over Gorter: Henriette Roland Holst
1. In Gorters bundel Verzen uit 1903 is dit gedicht te vinden: Aan Henriette Roland Holst Gij schoone vrouw, in wie gedachte leeft en brandt van vrijheid en van éénheid, en die toch dat verterend vuur omgeeft met 't zachte dons van blijheid en alleenheid. O zie haar zachte oog naar ons uitstralen als hoopvolste en … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Henriette Roland Holst
Herman Gorter • Mijn grijze tintelreine
Mijn grijze tintelreinemijn witte streelefijnemet hóóg van omhoog gezwiervan uwe handekens, schierhet vlerkegezwaai van vogeltjes,het òmkomen van wiekmolentjes,ze veeren zoo fraai door de lucht,mijn oor hoort geheel geen gerucht,en uw wangen glijden aanen uw lippen staan saam aanbeweegloos rooden in eens daar vloodeen koel rond woordegespreek van ze,woorden zoo koel als ronde … [Lees meer...] overHerman Gorter • Mijn grijze tintelreine
Herman Gorter • De lente komt van ver
De lente komt van ver, ik hoor hem komenen de boomen hooren, de hooge trilboomen,en de hooge luchten, de hemelluchten,de tintellichtluchten, de blauwenwitluchten,trilluchten. O ik hoor haar komen,o ik voel haar komen,en ik ben zoo bangwant dit is het siddrend verlangwat nu gaat breken -o de lente komt, ik hoor hem komen,hoor de luchtgolven brekenrondom rondom mijn hoofd,ik … [Lees meer...] overHerman Gorter • De lente komt van ver
Herman Gorter • De lamp schijnt, de kamer is open
De lamp schijnt, de kamer is open –buiten hoor ik de wind loopen.De bladen, de flappende bladen,de flaplentebladen – de flapnachtbladen,ze zijn groen en ze zijn zwart en slap –hun natte lippen, 't slap handegeklap –hoor 't opwaaien, 't alle – weggaan,daar komen ze weer aan –het schermutsel in 't donker van zachte wapenen,het aan elkaar klapperen,hoor ze in de verte aangaan,de … [Lees meer...] overHerman Gorter • De lamp schijnt, de kamer is open
Dichters over Gorter: Erik Bindervoet
In de bundel Aap uit 2002 zijn deze twee kwatrijnen te vinden: Blijf toch dromen van dat arbeidersparadijs! Blij dans je op de strandmuur En je hoeft er nooit schone sokken aan! O zoete tijden die zijn dan. Hyperactief vallen mokknikkers en pruilfluitjes In brijz'len op de hinkels. De Geest der Nieuwe Mensheid gruist: te lang Is de nederlaag … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Erik Bindervoet
Dichters over Gorter: Mieke van Zonneveld
In de bundel Leger uit 2017 zijn de volgende twee gedichten te vinden: Dagboek van een lentemeisje ik wilde wel vergaan in ’t licht te loore. (Gorter) I Er was in mijn ogen de glinstering van één die verlangend uit wandelen ging, het zonlicht wenkte hoog en ver, ik wilde nooit meer bij hem weg, er waren ook vogels en … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Mieke van Zonneveld
Dichters over Gorter: Willem Kloos (II)
Vlak voor de wending, zoals gebruikelijk en gepast, ook in dit scheldsonnet een apotheose: de verwijten culmineren in 'Gij, aarts-verknoeier onzer schoone Taal’ in regel acht. In de kwatrijnen van gedicht 17, twee scheldsonnetten verder, gaat Kloos daarop door: (...)En Gorter niets dan een ellendig knoeierMet Hollands taal, die hij meent zijn een dwaas-Toevallig … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Willem Kloos (II)
Dichters over Gorter: Willem Kloos (I)
Op 1 november 1893 verscheen het eerste nummer van de negende jaargang van De Nieuwe Gids en daarin was dit gedicht te vinden: Tegen Herman GorterO quasi-geniaal en manlijk-willend,Maar au-fond zwak en idioot-brutaalWezentje, kind-zwak, maar geen kind, die, vaalIn uw-zelfs wezen, gaat, en schijnbaar tillendEen hooge kracht gaat. Wezen schijnbaar staal,Maar ijzer … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Willem Kloos (I)
Dichters over Gorter: Jan Kuijper (II)
In 1990 ontving Jan Kuijper voor Tomben de Jan Campert-prijs. In een interview met de NRC licht hij zijn werkwijze toe. De toe-eigening van het werk van een dichter blijft beperkt tot een enkele regel: 'Ik heb bijvoorbeeld niet geprobeerd om de stijl van Boutens na te volgen. En om de stijl van Gorter als sonnettendichter lach ik me altijd een hoedje. Als ik … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Jan Kuijper (II)
Dichters over Gorter: Jan Kuijper (I)
In Tomben, een bundel van Jan Kuijper uit 1989, is dit gedicht te vinden: De tombe van Herman Gorter De tonen met hun oog en sombre kin kijken van alle kanten op mij neer. Trillingen staan en verdwijnen niet meer, behalve als ik bij het begin begin van wat de stilte hart verleent en zinen alles wat verklonken is klinkt weer. Ik sta te … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Jan Kuijper (I)
De stijl van het vermoeden
Deze tekst in afgelopen mei uitgesproken als openingslezing tijdens de jaarlijkse voorleesmarathon van de Mei van Gorter in Zutphen. We beginnen aan een ritueel: de jaarlijkse voorlezing van Mei van Gorter, ‘een gedicht’, zo luidt de ondertitel. In kleine letters, toppunt van bescheiden onbescheidenheid. Jongensonbescheidenheid. Gorter was een jongen toen hij het schreef, … [Lees meer...] overDe stijl van het vermoeden
Dichters over Gorter: Hendrik Marsman (II)
"De Internationale Revue i 10 wil een orgaan zijn van alle uitingen van den modernen geest, een dokumentatie van de nieuwe stroomingen in kunst en wetenschap, philosophie en sociologie." Het klinkt als de eerste zin van een beginselverklaring en dat was het ook. i 10 verscheen van januari 1927 tot de zomer van 1929 en de ambities leken te worden waargemaakt. … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Hendrik Marsman (II)
Dichters over Gorter: Hendrik Marsman
Het eerste nummer van De gids in 1931 bevatte dit gedicht: Twee meeuwen In memoriam Herman Gorter- Tegen den avond liep het, de schemeringhad de oneindigheid, tusschen de golvenen den hoogen hemel heel luchtig grijs getint;de zee was stil, bijna al ingeslapen;haar golfslag had, in ruischend ademhalende … [Lees meer...] overDichters over Gorter: Hendrik Marsman
Dichters over Gorter (2): Robert Anker
In Onvergetelijke toegewijde trouweloze tijd, Robert Ankers bundel uit 2015 die zijn laatste zou zijn, is dit gedicht te vinden: Tennis met GorterIk speelde laatst een partijtje tennis met Herman Gorter, Gorter won Maar daar ging het niet om, ook niet om de adviezen die hij gaf Over het net heen hoe ik betere gedichten zou kunnen schrijven Want de poëzie is geen tennis dat … [Lees meer...] overDichters over Gorter (2): Robert Anker
Herman Gorter • Hé ik wou jij was de lucht
Hé ik wou jij was de luchtdat ik je ademen konen je zien in het hooge lichten door je gaan kon. Waar zijn je armen en je handenen die witte overschoone landenvan je schouders en schijnende borst —ik heb zoo’n honger en dorst. ••• En haar verlangen werd zóó groot, ze konAl deze aardsche dingen niet meer aanzienVan tranen en van liefde, en in waanzinVoelde ze hem in … [Lees meer...] overHerman Gorter • Hé ik wou jij was de lucht
9 mei 2024: Lees Mei – estafette lezing
Lees Mei is een jaarlijkse ode aan de poëzie. De Mei van Herman Gorter wordt ieder jaar op Hemelvaartsdag in estafette voorgelezen door honderd lezers. Lees Mei wordt georganiseerd door Zutphen Literair en is opgericht door Hans Heesen. Kees ’t Hart zal Herman Gorter en Mei inleiden als opening van Lees Mei 2024. ’t Hart schrijft romans, essays, verhalen en gedichten. Met … [Lees meer...] over9 mei 2024: Lees Mei – estafette lezing
Herman Gorter • De boomen waren stil
De boomen waren stil,de lucht was grijs,de heuvelen zonder willagen op vreemde wijs. De mannen werkten watrondom in de aard,als groeven ze een schat,maar kalm en bedaard. Over de aarde waswaarschijnlijk alles zoo,de wereld en ’t menschgewasze leven nauw. Ik liep het aan te zienbang en tevreden,mijn voeten als goede lienliepen beneden. ••• De heide is maar … [Lees meer...] overHerman Gorter • De boomen waren stil
Nacht, trottoir – als Herman Gorter
Er zijn vele Herman Gorters, en een Nacht, trottoir zo lang en breed uitwaaierend als de Mei behoort zeker tot mijn wensen, maar dat zal voor later zijn. Deze Gorter is die van de sensitieve verzen, van de Zie je, ik hou van je-gedichten, van Mijn grijze tintelreine, van Het gouden zongezwier, van De heide is maar stil en Ik wilde ik kon u iets geven. Heel prachtig … [Lees meer...] overNacht, trottoir – als Herman Gorter
Overal Mei
En alom klonken in de maand mei de versregels van Herman Gorters Mei. Nergens was het zo mei als in Zutphen, waar op Hemelvaartsdag (18 mei) honderd liefhebbers gezamenlijk de totale Mei lazen. In de idyllische tuin van Dat Bolwerck, met zicht op oude muren. Begunstigd door goed weer en een schare aandachtige luisteraars klonken de ruim 4000 verzen onvergetelijk, in … [Lees meer...] overOveral Mei
