In 1967 verklaarde Roland Barthes de schrijver dood in zijn essay De dood van de auteur. Zodra de tekst gepubliceerd is, zijn de autobiografie, de intentie en interpretatie van de auteur irrelevant en zijn de lezers aan zet. ‘[D]e geboorte van de lezer zal slechts mogelijk zijn door de dood van de Auteur’, aldus Barthes. Elke lezer, of dat nu de literatuurliefhebber, de … [Lees meer...] overDe auteur leeft en praat terug
Ontsmet je woorden als een wond
Recensie van KliFi van Adriaan van Dis Een vrolijk-bittere parabel, zo noemt Adriaan van Dis zijn pas verschenen roman KliFi. Woede in de Republiek Nederland in Trouw. Het verhaal speelt zich af in 2030. Het koningshuis is afgezet en Nederland wordt geregeerd door een populistische president die De Nar heet (en Arnon Grunberg heeft de Nobelprijs voor Literatuur gewonnen). … [Lees meer...] overOntsmet je woorden als een wond
De kat van Ted
Radicaal relationisme in Dennie is een star van Maartje Wortel en Kamers, antikamers van Niña Weijers Dennie, de kat van Ted, is stervende. Hij is aangereden – Teds geliefde Marina heeft het ongeluk zien gebeuren – en lijdt gruwelijk. Als Marina de zwaargewonde kat naar binnenbrengt, gaan Teds gedachten meteen naar haar vrienden uit. De kat, een van de personages in … [Lees meer...] overDe kat van Ted
Het nieuwe lezen van de keizer
Nederlandse scholieren lezen slecht en ze lezen weinig. Als ze lezen doen ze dat doorgaans met tegenzin. Dat moet anders, dacht Blink, uitgever van een methode voor het schoolvak Nederlands, en bedacht ‘het nieuwe lezen’, een ‘radicaal andere aanpak van het leesonderwijs’. Het gratis verspreide boekje dat bij het door Blink herziene leesonderwijs hoort, heet Succesverhaal. … [Lees meer...] overHet nieuwe lezen van de keizer
‘De ziekte van de blanke middenklasse’: Jörgen Hofmeester als boze burger
Nederlands en burgerschap (2) In mijn vorige stuk over burgerschap in de les Nederlands gaf ik enkele lessuggesties om thema’s als empathie, verantwoordelijkheid en grondrechten te bespreken aan de hand van literatuur. Een andere manier om burgerschap in de les Nederlands te verweven is het analyseren van burgerschapsrollen van romanpersonages. Daarvoor moeten leerlingen … [Lees meer...] over‘De ziekte van de blanke middenklasse’: Jörgen Hofmeester als boze burger
Gloei en Roze Brieven in de burgerschapsles
Nederlands en burgerschap (1) Door Marie-José Klaver In het Wetsvoorstel aanscherping burgerschapsopdracht onderwijs, dat een uitbreiding vormt op de huidige wet op het burgerschapsonderwijs, staat dat scholen verplicht zijn om actief burgerschap te bevorderen. Ze moeten leerlingen respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en de … [Lees meer...] overGloei en Roze Brieven in de burgerschapsles
De wreedheid van Marieke Lucas Rijneveld is gegroeid
Marieke Lucas Rijneveld kan het. Ze kan het echt. Mijn lieve gunsteling is vele malen beter dan haar debuut waarvoor ze de International Booker Prize won. Rijneveld is voor haar tweede roman in de hoofden van een 49-jarige veearts en een 14-jarige boerendochter gekropen die elkaar bij de wekelijkse koeiencontrole op de boerderij van de vader van het meisje hebben leren kennen. … [Lees meer...] overDe wreedheid van Marieke Lucas Rijneveld is gegroeid
Corona als kans voor een sonnettenkrans
De coronakrans van Catharina van Daalen Door Marie-José Klaver Op 16 maart jl. ging Nederland in een intelligente lockdown vanwege het nieuwe coronavirus. Het land ging op slot en de inwoners verschansten zich de eerste weken in hun huizen en meden elkaar als de pest uit angst voor besmetting. Dichteres Catharina van Daalen schreef tijdens de coronaperiode een … [Lees meer...] overCorona als kans voor een sonnettenkrans
Wat mogelijk is, is voor dwazen
Door Marie-José Klaver Ik had een lerares Nederlands, Aukje van Wissen, die voorlas. Drie verhalen hebben een onvergetelijke indruk op me gemaakt: ‘Brommer op zee’ van J.M.A. Biesheuvel, De ondergang van de familie Boslowits van Gerard Reve en ‘Bladzijde uit het dagboek van een arts’ van Belcampo. Ik heb ze vele malen herlezen en las ook het andere werk van de schrijvers. … [Lees meer...] overWat mogelijk is, is voor dwazen
Marga Minco in India
In India lezen leerlingen in klas 11, te vergelijken met 5 vwo in Nederland, het korte verhaal ‘Het adres’ van Marga Minco. ‘The Address’ is al jaren onderdeel van het verplichte curriculum van het Central Board of Secondary Education (CBSE) en het Tripura Board of Secondary Education (TBSE). Ook voor het examen van 2021 staat het weer op het programma. Hoofdstuk 2 van het … [Lees meer...] overMarga Minco in India
Talig vernietigend mengdier (2)
Leugen en destructie in Xenomorf van Jens Meijen In Xenomorf (2019), de dichtbundel waarvoor Jens Meijen (24) de C. Buddingh’-prijs 2020 kreeg, wordt niet alleen de natuur vernietigd door de mens, ook de mens wordt vernietigd door de mens. Taal speelt een belangrijke rol bij die vernietiging. Eerst wordt de waarheid vermoord, in het gedicht ‘Ochtendzang van een … [Lees meer...] overTalig vernietigend mengdier (2)
Talig vernietigend mengdier (1)
Het herfstkind in Xenomorf van Jens Meijen Door Marie-José Klaver Lastige vragen stelde Frits Spits onlangs in De Taalstaat de jonge dichter Jens Meijen, die de C. Buddingh'-prijs 2020 won voor zijn bundel Xenomorf (2019). De vragen waren moeilijk omdat ze zo generiek waren. ‘Ben je de woordvoerder van jouw generatie?’ vroeg Spits. Alsof de generatie van Meijen (24) zich … [Lees meer...] overTalig vernietigend mengdier (1)
Macht en massa in HEX van Thomas Olde Heuvelt
Door Marie-José Klaver Het einde van HEX (2016) van Thomas Olde Heuvelt maakte veel goed voor mij. Na een enigszins boeiend begin had ik me zo’n 300 pagina’s geërgerd aan het hemeltergend slechte taalgebruik van Olde Heuvelt en de vele clichés die hij in zijn vijfde roman gebruikt. Ik las het boek omdat we het hadden uitgekozen voor de pas opgerichte leesclub van het lyceum … [Lees meer...] overMacht en massa in HEX van Thomas Olde Heuvelt
Nooit meer nodig
Door Marie-José Klaver ‘Deze 14 studieboeken zijn in zeer goede staat. Ik ben afgestudeerd en ga ze niet meer gebruiken.’ Met deze resolute tekst prees een kersverse docent Nederlands onlangs haar handelswaar aan in de Facebookgroep Leraar Nederlands: boekenverkoopgroep. … [Lees meer...] overNooit meer nodig
Henkerige Henk als Elckerlijc
Door Marie-José Klaver Henk van Doorn uit Uit het leven van een hond van Sander Kollaard is een doodgewone man die houdt van kaas, karnemelk, zijn rust, zijn hond, zijn werk en penetreren. Misschien is Henk wel het monument voor de gewone witte man waar Arjen van Veelen zo naar verlangt. Alleen is Kollaards Henk nog lang niet dood. Hij zal naar Van Veelens smaak ook … [Lees meer...] overHenkerige Henk als Elckerlijc
Het foute boek
Door Marie-José Klaver Gangreen 1 (Black Venus) van Jef Geeraerts is in België uit de literaire canon gegooid. ‘De commissie kon zich niet vinden in de machtspositie van de witte man die zwarte vrouwen als gebruiksvoorwerpen ziet,’ zei canoncommissievoorzitter Erik Vlaminck op Radio 1 van de VRT. De canon van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) … [Lees meer...] overHet foute boek
