Recensie van Buitenleven van Nina Polak Een betaalbaar vrijstaand huis met een grote tuin in een rustige omgeving. Wie wil dat nou niet? Rivka Schaap. Ze denkt dat ze buiten wil wonen, maar lang houdt ze het niet vol in Onderweer, een op het oog rustig dorpje in het hoge noorden dat het decor vormt van Nina Polaks derde roman Buitenleven. Ze doet haar best en koopt boeken … [Lees meer...] overAmazon bezorgt ook in Onderweer
Een en al agency
Dappere discursieve meisjes in de sprookjes van Pim Lammers Waar blijft de feministische progressieve prins? vraagt Celeste van Veenen in haar tweede artikel over sprookjesbewerkingen (Neerlandistiek, 15 mei 2022). In de pas verschenen sprookjes over Roa van Pim Lammers wil de prinses helemaal geen prins, ze wil een prinses. Zelf is ze trouwens veel liever een ridder dan … [Lees meer...] overEen en al agency
Oeroegs methode: veranderen
‘Oeroeg weerspiegelt (…) de koloniale idylle, maar ook de valsheid ervan’, schrijft Xandra Schutte in haar essay over Hella S. Haasses debuut in De nieuwe koloniale leeslijst (2021). Toen ik de novelle, die in 1948 als Boekenweekgeschenk verscheen en vorig jaar haar 59e druk beleefde, onlangs herlas, viel me op hoe weinig de ik-verteller zich bewust is van het koloniale … [Lees meer...] overOeroegs methode: veranderen
Van wereld veranderen
Recensie van De rest van ons leven van Els Beerten (met lessuggesties) Na bijna acht jaar is er weer een jeugdroman van Els Beerten verschenen: De rest van ons leven. Voor haar laatste young adult Eén mens is genoeg (2014) won de Vlaamse auteur de Boekenleeuw. Els Beertens bekendste young adult Allemaal willen we de hemel (2008) werd onderscheiden met de Gouden Uil … [Lees meer...] overVan wereld veranderen
Een plaats in de schoolboeken
Recensie van Hier huizen draken van Marie Claus Alleen al vanwege de titel zou je de nieuwe dichtbundel Hier huizen draken van Marie Claus willen lezen. Die is mysterieus en ligt door de alliteratie en de versmaat lekker in de mond. Waar huizen de draken en wat doen ze, wilde ik meteen weten. Het motto van Ursula Le Guin dat voorafgaat aan de eerste afdeling - People who … [Lees meer...] overEen plaats in de schoolboeken
De vrouw zonder clitoris
Recensie van Make women come van Nina de la Parra Is een vrouw van 23 ‘klein’? In haar debuut Make women come heeft Nina de la Parra (1987) ervoor gekozen om twee versies van het personage Nina te laten optreden: ‘kleine Nina’ van 23 en ‘grote Nina’ van 33. De oudere versie zou de jongere voor fouten en vergissingen willen behoeden en waarschuwt af en toe achteraf. ‘Grote … [Lees meer...] overDe vrouw zonder clitoris
Dialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
Afstand leren nemen en inzicht verwerven in wie spreekt en wie zwijgt Jonge en onervaren lezers hebben de neiging om mee te gaan met de verteller (Nikolajeva, 2010 en 2014). Ze zijn geneigd om vanuit zijn perspectief naar de wereld te kijken en zijn opvattingen over andere personages over te nemen. Zich verplaatsen in andere personages in een roman of een verhaal is geen … [Lees meer...] overDialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
Fien Veldman lezen in 2 havo
De winnaar van de Joost Zwagerman Essayprijs close readen en leren tussen de regels door te lezen Met ‘Not really making it’ won Fien Veldman vorig jaar de Joost Zwagerman Essayprijs. Veldman (1990), journalist bij De Correspondent en auteur van korte verhalen, onderzoekt in haar essay het leven van leerlingen in groep 8 in 2002 in een achterstandswijk in Leeuwarden. Ze … [Lees meer...] overFien Veldman lezen in 2 havo
‘Waar ik thuiskom wil ik Lucas heten’
Recensie van Komijnsplitsers van Marieke Lucas Rijneveld Komijnsplitsers, de nieuwe dichtbundel van Marieke Lucas Rijneveld, begint met een haast programmatische waarschuwing: geluk is gevaarlijk. Het is gevaarlijk voor mensen die er ‘spaarzaam’ mee omgaan. Die mensen doen denken aan de ouders in Rijnevelds debuut De avond is ongemak (2018). De dood van hun zoon heeft hen … [Lees meer...] over‘Waar ik thuiskom wil ik Lucas heten’
Is Sara Burgerharts belager een womanizer of een serieverkrachter?
Net als Jos Noorman las ik onlangs de nieuwe uitgave van Tonnus Oosterhoffs hertaling van De historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (Neerlandistiek, 2 januari 2022). En net als Marc van Oostendorp ervoer ik door Oosterhoffs voortreffelijke hertaling in hedendaags Nederlands minder afstand tot de tekst dan bij het lezen van het … [Lees meer...] overIs Sara Burgerharts belager een womanizer of een serieverkrachter?
‘Het gaat slecht, verder gaat het goed’
Synchroon De avonden lezen met leerlingen en collega’s (1) Moet je 22 december om kwart voor zes opstaan als je De avonden real time wilt lezen? Die vraag stelt een van de leden van de leesclub van Het Drachtster Lyceum op de avond van 21 december. Op 22 december beginnen we met het lezen van Gerard Reves debuutroman, een hoofdstuk per dag. Omdat de vertelde tijd in een … [Lees meer...] over‘Het gaat slecht, verder gaat het goed’
Verlos ons van goed bedoelde adviezen en neem ons het literatuuronderwijs niet af
#wijzijndocentennederlands Minder dan twee weken na Abdelkader Benali's slecht geïnformeerde column in Trouw over de studie neerlandistiek en de succesvolle actie #wijzijnneerlandici, gelanceerd door de Leidse promovenda Aafje de Roest, hebben we alweer behoefte aan een nieuwe hashtag om een volgende aanval op het vak Nederlands te pareren: #wijzijndocentennederlands. … [Lees meer...] overVerlos ons van goed bedoelde adviezen en neem ons het literatuuronderwijs niet af
Slecht lezen
Toen wij twee weken geleden in de Volkskrant en de Nederlandse Boekengids betoogden dat de vorige winnende boeken van De Jonge Jury ‘pulp’ zijn, kregen we veel reacties. Geschrokken leraren en ouders verklaarden dat ze geen idee hadden, en vroegen adviezen wat kinderen in bijvoorbeeld 1 vmbo dan beter in de klas kunnen lezen. Daarover later meer. We kregen ook veel boze … [Lees meer...] overSlecht lezen
Zelfreflexiviteit bij Tonke Dragt en Paul Biegel
Een pleidooi voor het lezen van hele boeken in de klas De Zevensprong (1966) van Tonke Dragt, Anderland (1990) van Paul Biegel en Hele verhalen voor een halve soldaat (2020) van Benny Lindelauf gaan alle drie over (de kracht van) het vertellen van verhalen, zelftwijfel van de verteller en het manipulatieve karakter van verhalen. Alle drie zijn ze heel geschikt om met een … [Lees meer...] overZelfreflexiviteit bij Tonke Dragt en Paul Biegel
De auteur leeft en praat terug
In 1967 verklaarde Roland Barthes de schrijver dood in zijn essay De dood van de auteur. Zodra de tekst gepubliceerd is, zijn de autobiografie, de intentie en interpretatie van de auteur irrelevant en zijn de lezers aan zet. ‘[D]e geboorte van de lezer zal slechts mogelijk zijn door de dood van de Auteur’, aldus Barthes. Elke lezer, of dat nu de literatuurliefhebber, de … [Lees meer...] overDe auteur leeft en praat terug
Ontsmet je woorden als een wond
Recensie van KliFi van Adriaan van Dis Een vrolijk-bittere parabel, zo noemt Adriaan van Dis zijn pas verschenen roman KliFi. Woede in de Republiek Nederland in Trouw. Het verhaal speelt zich af in 2030. Het koningshuis is afgezet en Nederland wordt geregeerd door een populistische president die De Nar heet (en Arnon Grunberg heeft de Nobelprijs voor Literatuur gewonnen). … [Lees meer...] overOntsmet je woorden als een wond
De kat van Ted
Radicaal relationisme in Dennie is een star van Maartje Wortel en Kamers, antikamers van Niña Weijers Dennie, de kat van Ted, is stervende. Hij is aangereden – Teds geliefde Marina heeft het ongeluk zien gebeuren – en lijdt gruwelijk. Als Marina de zwaargewonde kat naar binnenbrengt, gaan Teds gedachten meteen naar haar vrienden uit. De kat, een van de personages in … [Lees meer...] overDe kat van Ted
Het nieuwe lezen van de keizer
Nederlandse scholieren lezen slecht en ze lezen weinig. Als ze lezen doen ze dat doorgaans met tegenzin. Dat moet anders, dacht Blink, uitgever van een methode voor het schoolvak Nederlands, en bedacht ‘het nieuwe lezen’, een ‘radicaal andere aanpak van het leesonderwijs’. Het gratis verspreide boekje dat bij het door Blink herziene leesonderwijs hoort, heet Succesverhaal. … [Lees meer...] overHet nieuwe lezen van de keizer
‘De ziekte van de blanke middenklasse’: Jörgen Hofmeester als boze burger
Nederlands en burgerschap (2) In mijn vorige stuk over burgerschap in de les Nederlands gaf ik enkele lessuggesties om thema’s als empathie, verantwoordelijkheid en grondrechten te bespreken aan de hand van literatuur. Een andere manier om burgerschap in de les Nederlands te verweven is het analyseren van burgerschapsrollen van romanpersonages. Daarvoor moeten leerlingen … [Lees meer...] over‘De ziekte van de blanke middenklasse’: Jörgen Hofmeester als boze burger
Gloei en Roze Brieven in de burgerschapsles
Nederlands en burgerschap (1) Door Marie-José Klaver In het Wetsvoorstel aanscherping burgerschapsopdracht onderwijs, dat een uitbreiding vormt op de huidige wet op het burgerschapsonderwijs, staat dat scholen verplicht zijn om actief burgerschap te bevorderen. Ze moeten leerlingen respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en de … [Lees meer...] overGloei en Roze Brieven in de burgerschapsles
De wreedheid van Marieke Lucas Rijneveld is gegroeid
Marieke Lucas Rijneveld kan het. Ze kan het echt. Mijn lieve gunsteling is vele malen beter dan haar debuut waarvoor ze de International Booker Prize won. Rijneveld is voor haar tweede roman in de hoofden van een 49-jarige veearts en een 14-jarige boerendochter gekropen die elkaar bij de wekelijkse koeiencontrole op de boerderij van de vader van het meisje hebben leren kennen. … [Lees meer...] overDe wreedheid van Marieke Lucas Rijneveld is gegroeid
Corona als kans voor een sonnettenkrans
De coronakrans van Catharina van Daalen Door Marie-José Klaver Op 16 maart jl. ging Nederland in een intelligente lockdown vanwege het nieuwe coronavirus. Het land ging op slot en de inwoners verschansten zich de eerste weken in hun huizen en meden elkaar als de pest uit angst voor besmetting. Dichteres Catharina van Daalen schreef tijdens de coronaperiode een … [Lees meer...] overCorona als kans voor een sonnettenkrans
Wat mogelijk is, is voor dwazen
Door Marie-José Klaver Ik had een lerares Nederlands, Aukje van Wissen, die voorlas. Drie verhalen hebben een onvergetelijke indruk op me gemaakt: ‘Brommer op zee’ van J.M.A. Biesheuvel, De ondergang van de familie Boslowits van Gerard Reve en ‘Bladzijde uit het dagboek van een arts’ van Belcampo. Ik heb ze vele malen herlezen en las ook het andere werk van de schrijvers. … [Lees meer...] overWat mogelijk is, is voor dwazen
Marga Minco in India
In India lezen leerlingen in klas 11, te vergelijken met 5 vwo in Nederland, het korte verhaal ‘Het adres’ van Marga Minco. ‘The Address’ is al jaren onderdeel van het verplichte curriculum van het Central Board of Secondary Education (CBSE) en het Tripura Board of Secondary Education (TBSE). Ook voor het examen van 2021 staat het weer op het programma. Hoofdstuk 2 van het … [Lees meer...] overMarga Minco in India
Talig vernietigend mengdier (2)
Leugen en destructie in Xenomorf van Jens Meijen In Xenomorf (2019), de dichtbundel waarvoor Jens Meijen (24) de C. Buddingh’-prijs 2020 kreeg, wordt niet alleen de natuur vernietigd door de mens, ook de mens wordt vernietigd door de mens. Taal speelt een belangrijke rol bij die vernietiging. Eerst wordt de waarheid vermoord, in het gedicht ‘Ochtendzang van een … [Lees meer...] overTalig vernietigend mengdier (2)
