• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

‘This, that or the other thing’

28 december 2022 door Marie-José Klaver 2 Reacties

Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve.

De avonden in vertaling (7)

Zandschuit met sleepboot op het Noordzeekanaal. Foto: Willem van de Poll/Nationaal Archief (CC0).

Jaap wil graag zuinig stoken. Dat lukt alleen als alle deuren dicht blijven. Zijn paternalisme bekrachtigt hij met een trap tegen de deur, gevolgd door een bevoogdende bejegening van zijn vrouw die hij met ‘kind’ aanspreekt.

‘We laten de kachel uitgaan’, zei Jaap. ‘Dat is een maatregel van zuinigheid. Maar dan moet die deur dicht.’ Hij stond op en trapte de gangdeur, die aanstond, met kracht dicht. ‘Kind’, zei hij tegen Joosje, ‘hetzij dat je met dit, hetzij dat je met dat binnenkomt, zet het even neer en doe de deur dicht. Tocht is wind in huis.’
 ‘Tocht is wind in huis’, herhaalde hij, zich tot Frits wendend, ‘is dat zo of niet?’
 ‘Ja’, antwoordde deze, ’tocht is wind in huis. Je hebt gelijk.’

Het ‘dit’ en ‘dat’ waarmee Joosje de kamer binnenkomt en wat zij neer moet zetten van haar man om de deur te sluiten, vertaalt Jürgen Hillner met ‘irgendetwas’. De Duitse vertaler voegt ook nog een ‘bitte’ toe waardoor Jaaps eis minder autoritair klinkt. Bij Garrett die ‘kind’ door het liefdevollere ‘darling’ vervangt, zit het venijn in de staart. Hij maakt van ‘dit’ en ‘dat’ een drieslag door er nog ‘the other thing’ toe te voegen, waarmee hij benadrukt hoe onbenullig Jaap Joosjes huishoudelijke bezigheden vindt. Het ‘do be sure’, dat er bij Reve niet staat, drukt uit dat hij niet alleen haar bezigheden onnozel vindt, maar zijn vrouw zelf ook. Garrett laat er geen twijfel over bestaan dat de generatie-Frits zich niet in alles tegen de vaders verzet. Het patriarchaat wordt niet afgewezen.

“Darling,” he said to Joosje, “when you come in with this, that or the other thing, do be sure to close the door behind you.”

Hartversterker

Een van de vele borrels die Frits en Jaap drinken tijdens hun avondje uit leidt ook tussen een vertaalverschil tussen Die Abende en The Evenings. ‘Vooruit, we gaan nog een verversing halen’, zegt Jaap tegen Frits. Hillner vertaalt dat met ‘Muntermacher’, dat opkikker of hartversterker betekent, een borrel die je drinkt na bijvoorbeeld een koude fietstocht of een boswandeling in de sneeuw. Garrett kiest voor ‘refill’. Beide vertalingen zijn correct, maar hebben wel een andere betekenis. ‘Verversing’ betekent ‘verfrissing’ of ‘lafenis’, niet per se een volgend drankje.

Gordijntjes

‘Dan bent u de gordijntjes op halve hoogte’, zegt Frits tegen de buren die hem helpen zijn huis te vinden als hij in beschonken toestand door de stad dwaalt na het uitgaan. In de vertalingen van dit metoniem valt het verkleinwoord weg.

,,Dann sind Sie diese Vorhänge, in halber Höhe.’’

“Then you are the curtains halfway up.”

Aan het einde van het zevende hoofdstuk maakt Hillner een fout die er bij de herziening van de vertaling niet uit is gehaald.

‘Ik doe u, mijn ouders, veel onrecht.’ vertaalt hij met ‘Ich tue euch, meine Eltern, viel Unrecht an.’ Ook ‘meine Eltern’ moet in de derde naamval staan. Ik zie dit eerder als een tikfout dan als een naamvalsfout.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 20e eeuw, De avonden, De avonden in vertaling, Gerard Reve, letterkunde

Lees Interacties

Reacties

  1. Gaston zegt

    28 december 2022 om 22:05

    De vorm ‘meine Eltern’ zou een aanspreekvorm kunnen zijn, want die staat altijd in de eerste naamval. Maar zo’n vocatief wordt in het Nederlands volgens mij niet bedoeld.

    Een ‘verversing’ lijkt me gewoon een refreshment. Ik las vandaag niet alleen dit hoofdstuk in De avonden (het origineel), maar toevallig ook een Engelstalig boek waarin sprake was van ‘alcoholic refreshments’. De auteur was een Amerikaan, geboren in de jaren dertig (Edward O. Wilson); ik ken dezelfde formulering ook van een Britse schrijver geboren in de jaren 1880 (P.G Wodehouse). Gezien de feiten dat het Engels kort na WOII al de nodige invloed op het Nederlands uitoefende en dat de auteur later een tijdje in het Engels zou gaan schrijven, zou het me niet verbazen als de Engelse formulering ‘meezong’ bij Reves woordkeuze.

    Beantwoorden
    • Marie-José Klaver zegt

      29 december 2022 om 22:12

      Ik denk ook dat het hier om een appositie gaat en niet om een vocatief.

      Refreshment is inderdaad ook een goede vertaling voor verversing. Refill past wel mooi bij het continue drinken van Frits en Jaap.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Paul Snoek • Een reus

Een reus kent zichzelf.
Hij zoekt een meisje zoet als een konijn
om weg te goochelen in en uit
de grote hoed van zijn hart.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OEUVRE

Het oeuvre van de dood is wel onmetelijk,
maar elke bladzij, blad na blad, is vastgeplakt
en ieder deel staat vastgespijkerd op de plank
en elke plank: nog in de boom onuitgehakt.

Bron: Barbarber, december 1969

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1914 Karel Meeuwesse
1936 Mieke Smits
1939 Seth Gaaikema
sterfdag
1978 Sonja Witstein
2021 Mark de Haan
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d