Onderzoekend lezen in de klas In het eerste artikel over de recente historische jeugdromans Offerkind (2020) van Rob Ruggenberg en Onheilsdochter (2022) van Jean-Claude van Rijckeghem liet ik zien hoe de verschillende vertelwijzen en representaties van personages en machtsverhoudingen invloed hebben op de lezer. Als bijvoorbeeld discriminatie of seksueel geweld niet worden … [Lees meer...] overEen analysedidactiek voor jeugdliteratuur
jeugdliteratuur
Seksueel geweld en autonomie in historische jeugdromans
Een vergelijkende analyse van Offerkind van Rob Ruggenberg en Onheilsdochter van Jean-Claude van Rijckeghem Vierduizend jaar geleden wordt een meisje seksueel belaagd door haar broer. Elke keer als ze elkaar zien betast hij haar. Haar zussen vinden dat zij hem zijn gang moet laten gaan. Haar vader lijkt het niet erg te vinden en haar dorpsgenoten ‘grinniken’ om de … [Lees meer...] overSeksueel geweld en autonomie in historische jeugdromans
Het kind als redder in Zeemeermeisje van Jowi Schmitz
De carnavaleske transformatie van Miki Een zomer vol vrije tijd, croissantjes en chai lattes in Amsterdam, en een minicruise naar Schotland in de meest luxueuze hut die het schip te bieden heeft zonder dat je ouders je allemaal kinderachtige regels opleggen. Voor welke tiener zou dat geen droomvakantie zijn? Voor Miki. Zij maakt zich namelijk zorgen om haar ouders (gaan ze … [Lees meer...] overHet kind als redder in Zeemeermeisje van Jowi Schmitz
Kruimels
In 2008 promoveerde Theo Witte op onderzoek naar de literaire ontwikkeling van leerlingen in de bovenbouw van havo en vwo. Witte beschrijft in zijn proefschrift zes niveaus van literaire competentie: belevend, herkennend, reflecterend, interpreterend, letterkundig en academisch. Deze niveaus zijn hiërarchisch. Idealiter zou een leerling die met een vwo-diploma de … [Lees meer...] overKruimels
Intertekstualiteit in de brugklas
Een van de eerste begrippen die mijn brugklassers dit schooljaar van mij hebben geleerd is ‘intertekstualiteit’. Ik heb de uitleg simpel gehouden. Bij intertekstualiteit gaat het om verbindingen tussen teksten. Een intertekst is een tekst die in een andere tekst terugkomt. Sprookjes en bijbelverhalen worden vaak gebruikt als interteksten. Een tekst kan ook een liedje of een … [Lees meer...] overIntertekstualiteit in de brugklas
Pabostudenten en lezen
Een reactie uit de praktijk op 'Hoe minder je leest, hoe minder je weet' van Yra van Dijk en Marie-José Klaver 'De gemiddelde student aan de pabo of op het hbo is zelf geen lezer meer […]. De pabo-docenten maken zich dan ook zorgen over hun afstudeerders. […] Een pabo-docent gaf aan dat ze zelfs moeite hebben met een kinderboek als Lampje van Annet … [Lees meer...] overPabostudenten en lezen
Jeugdliteratuur is de belangrijkste literatuur
Ik kan me enorm verheugen op een nieuw boek van Benny Lindelauf, Anna Woltz, Daan Remmerts de Vries of Jean-Claude van Rijckeghem. Dat kan ik nog niet zo lang, want Lindelauf, Remmerts de Vries en Van Rijckeghem zijn auteurs die ik tot voor kort niet kende. Woltz kende ik wel van naam, maar las ik niet. Ik kende of las deze auteurs niet omdat ze jeugdboekenschrijvers zijn, en … [Lees meer...] overJeugdliteratuur is de belangrijkste literatuur
Een en al agency
Dappere discursieve meisjes in de sprookjes van Pim Lammers Waar blijft de feministische progressieve prins? vraagt Celeste van Veenen in haar tweede artikel over sprookjesbewerkingen (Neerlandistiek, 15 mei 2022). In de pas verschenen sprookjes over Roa van Pim Lammers wil de prinses helemaal geen prins, ze wil een prinses. Zelf is ze trouwens veel liever een ridder dan … [Lees meer...] overEen en al agency
Van wereld veranderen
Recensie van De rest van ons leven van Els Beerten (met lessuggesties) Na bijna acht jaar is er weer een jeugdroman van Els Beerten verschenen: De rest van ons leven. Voor haar laatste young adult Eén mens is genoeg (2014) won de Vlaamse auteur de Boekenleeuw. Els Beertens bekendste young adult Allemaal willen we de hemel (2008) werd onderscheiden met de Gouden Uil … [Lees meer...] overVan wereld veranderen
Kinder- en jeugdliteratuur, hoe leuk is dat? door Rolf Erdorf
Vertalen is een serieus vak maar wordt lang niet altijd au serieux genomen. Dat geldt nog meer als het – o, leuk! – om kinder- en jeugdliteratuur gaat. Bovendien meent (bijna) iedereen te weten wat 'goed voor kinderen' is en wat niet. Voorlezen is goed. Lezen ook. Er bestaan zelfs boeken speciaal geschreven voor kinderen die 'niet zo'n zin hebben in lezen'. Bijzonder leuke … [Lees meer...] overKinder- en jeugdliteratuur, hoe leuk is dat? door Rolf Erdorf
17 januari 2022: KERN-college Nederlands: Hoe mooi wit ik ben
Hoe mooi wit ik ben – Het belang van morele thema’s voor de literaire en algemene ontwikkeling van 14- en 15-jarigenJoke Brasser – docent NederlandsTheo Witte – oud-vakdidacticus en auteur KERN Leerlingen van deze leeftijd zitten in een belangrijke fase van hun sociaal-emotionele en morele ontwikkeling, namelijk die van het ontwikkelen van zelfinzicht en empathie. Het … [Lees meer...] over17 januari 2022: KERN-college Nederlands: Hoe mooi wit ik ben
Kinderrechten en jeugdliteratuur
Miek de Langenlezing door Ybo Buruma De manier waarop wij over kinderen denken beïnvloedt het kinderstrafrecht. Pietje Bell, Ciske de Rat, Pluk van de Petteflat – ze lieten hun sporen na in wet en rechtspraak. Hoe staat het nu met het beeld van het kind in jeugdliteratuur en wat is de invloed daarvan op het strafrechtelijk beleid? Prof. mr. Ybo Buruma gaat tijdens de Miek … [Lees meer...] overKinderrechten en jeugdliteratuur
Verschenen: Feike Dietz, Lettering Young Readers in the Dutch Enlightenment
Persbericht Universiteit Utrecht De weinige jeugdliteratuur uit de achttiende eeuw die we tegenwoordig nog kennen, heeft de reputatie braaf te zijn: denk aan ‘Jantje zag eens pruimen hangen’ van Hiëronymus van Alphen. Zelfs letterkundigen haalden lang hun neus op voor de gemakzuchtige lectuur die de moraliserende boodschappen op een presenteerblaadje aanbood. Die reputatie … [Lees meer...] overVerschenen: Feike Dietz, Lettering Young Readers in the Dutch Enlightenment
Het verloren schaap (1921)
Jeugdverhalen over joden (150) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: Ida Keller (1869-1951)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Ybeltje (‘Ida’) Keller werkte zij eerst als dienstbode en vanaf 1911 als onderwijzeres op een fröbelschool. Volgens het … [Lees meer...] overHet verloren schaap (1921)
Jonathan (1985)
Jeugdverhalen over joden (149) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: A. Korpershoek-Van Wendel de Joode (geboren 1947)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis ‘Jonathan’ is geschreven door A. Korpershoek-van Wendel de Joode (geboren in 1947). Zij … [Lees meer...] overJonathan (1985)
Albert Verwey-lezing Bibi Dumon Tak
'Wipneus en zijn schimmelige vriendje Pim' is de titel van de Albert Verwey-lezing die Bibi Dumon Tak op woensdag 23 juni 2021 uitsprak, ter afsluiting van haar gastschrijverschap aan de Universiteit Leiden. Als auteur en als lezer van jeugdliteratuur, kan ze niet aanzien hoe jonge lezers worden afgescheept met stoffige boeken en saaie methoden. In … [Lees meer...] overAlbert Verwey-lezing Bibi Dumon Tak
Dagboek van moeder (1967)
Jeugdverhalen over joden (148) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: Cornelia Maria van den Berg-Akkerman (1906-2008)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Vanaf 1937 schreef Cornelia Maria van den Berg-Akkerman (1906-2008) zo’n vijftig kinderboeken. … [Lees meer...] overDagboek van moeder (1967)
23 juni 2021: Albert Verwey-lezing door Bibi Dumon Tak
'Wipneus en zijn schimmelige vriendje Pim' In het collegejaar 2020-2021 is Bibi Dumon Tak gastschrijver aan de Universiteit Leiden. Vast onderdeel van het gastschrijverschap is de jaarlijkse Albert Verwey-lezing. De lezing vindt normaal gesproken in november plaats, maar is dit jaar uitgesteld vanwege corona. Deze lezing vindt op 23 juni plaats met beperkt publiek op … [Lees meer...] over23 juni 2021: Albert Verwey-lezing door Bibi Dumon Tak
Rebecca van Exmorra (1989)
Jeugdverhalen over joden (147) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: Rina Hoogerwerf-Holleman (geboren 1928)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Rina Hoogerwerf-Holleman debuteerde in 1982 met Oorlogsherinneringen en publiceerde daarna nog ruim … [Lees meer...] overRebecca van Exmorra (1989)
Lakki, een jodenjongen (1965)
Jeugdverhalen over joden (146) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: A. Vogelaar-van AmersfoortOorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Lakki, een jodenjongen is het debuut van Alie van Amersfoort (geboren in 1943). Zij schreef dit boek toen zij zestien … [Lees meer...] overLakki, een jodenjongen (1965)
Maup komt thuis! (1959)
Jeugdverhalen over joden (145) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: Aart Grimme (1911-1984)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Aart Grimme (1911-1984) was onderwijzer en schrijver van jeugdboeken. Hij debuteerde in 1931 met De dolle Driessen. … [Lees meer...] overMaup komt thuis! (1959)
Ruth van Laar (1951)
Jeugdverhalen over joden (144) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: Heleen van Ramshorst-Callenbach (1894-1969)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Ruth van Laar is geschreven door ‘Heleen’. Dat is een van de schrijversnamen van Heleen van … [Lees meer...] overRuth van Laar (1951)
Rachel, het Joodse meisje (1950)
Jeugdverhalen over joden (143) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: A. van der Spelt, onder het pseudoniem Annie VreelandOorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis ‘Rachel, het Joodse meisje’ is geschreven door Annie Vreeland. Dit is een pseudoniem van … [Lees meer...] overRachel, het Joodse meisje (1950)
Sally en zijn hondje (1950)
Jeugdverhalen over joden (142) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: Cornelia Theodora Jongejan-de Groot (1899-1980)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Sally en zijn hondje is geschreven door Cornelia Theodora Jongejan-de Groot (1899-1980). Zij … [Lees meer...] overSally en zijn hondje (1950)
Van een jongetje dat een andere naam kreeg (1945)
Jeugdverhalen over joden (141) In deze reeks publiceert Ewoud Sanders het ruwe materiaal voor een in 2022 te verschijnen boek met een analyse van deze bronnen. Auteur: Cornelia Theodora Jongejan-de Groot (1899-1980)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Cornelia Theodora Jongejan-de Groot (1899-1980) was journaliste en redacteur van het maandblad … [Lees meer...] overVan een jongetje dat een andere naam kreeg (1945)