Over 'De wereld zien is jezelf leren kennen' van Ton van 't Hof Een dagboek lezen komt aardig in de buurt van een gedichtenbundel lezen. Een lezer neemt afgeronde partjes tekst tot zich waaraan de schrijver aandacht heeft besteed. In plaats van een lyrisch ik is er een dagboek-ik. Het dagboek-ik beschrijft ervaringen in een hier en nu. Een lyrisch ‘ik’ doet dat misschien … [Lees meer...] overWat je ziet en wat je leest (5 en slot)
letterkunde
Nieuw in de DBNL (februari 2025)
Deze maand komen er twintig werken van de befaamde dichteres Henriette Roland Holst-van der Schalk (1869-1952) online in de DBNL, echter vooral essay, studies en opstellen en minder poëzie en proza. Onder andere haar studie Socialisme en literatuur komt beschikbaar, voor het eerst verschenen in 1899. Roland Holst, zelf prominent voorvechtster van de socialistische en … [Lees meer...] overNieuw in de DBNL (februari 2025)
Penninc en Pieter Vostaert, de Roman van Walewein (ca. 1260)
Vijftig canonteksten in de klas (3) De Roman van Walewein, ook genoemd Walewein en het zwevende schaakbord, afgekort als de Walewein, is een oorspronkelijke Middelnederlandse Arthurroman, geschreven in het midden van de dertiende eeuw door twee onbekende auteurs: Penninc en Pieter Vostaert. Het werk behoort tot de literaire canon, wat betekent dat het een van de … [Lees meer...] overPenninc en Pieter Vostaert, de Roman van Walewein (ca. 1260)
Hoeveel bonken
Soms valt er iets te herleiden, dat zijn de makkelijkste gevallen, soms is het een samenloop van omstandigheden, soms een domme samenloop van omstandigheden, en soms dat niet eens. Naarmate de jaren vorderen vind ik het steeds ingewikkelder om te lezen. Er bestaat zoiets als plezier dat wordt gepromoot. Het veronderstelt een kinderlijke gulzigheid, die Kees ’t Hart in … [Lees meer...] overHoeveel bonken
Wat je ziet en wat je leest (4)
Over De wereld zien is jezelf leren kennen van Ton van 't Hof Van 't Hof begint zijn lectuur van The materials, Oppens tweede bundel, met het eerste gedicht, ervaart dat de ‘sobere maar precieze bewoordingen' toch het een en ander te raden overlaten - ‘wie zijn die mannen in de kamer’ - en stelt vast dat het meteen al in het openingsgedicht gaat om fundamentele kwesties: … [Lees meer...] overWat je ziet en wat je leest (4)
Een zestiende-eeuws ‘huisboek’ uit Venlo
In de Koninklijke Bibliotheek in Brussel bevindt zich sinds jaar en dag een middeleeuws handschrift met de signatuur KB Brussel II 144, waarvan het eerste en oudste deel de intrigerende titel ‘Venlo’s-Gelders huisboek’ heeft gekregen. Het is niet direct een indrukwekkend handschrift. Het is van papier, meet slechts 150 bij 95 millimeter en is ook nog eens in een vrij slordige, … [Lees meer...] overEen zestiende-eeuws ‘huisboek’ uit Venlo
Kiki Coumans wint grootste Nederlandse vertaalprijs
De Dr. Elly Jaffé Prijs 2024 voor de beste literaire vertaling uit het Frans naar het Nederlands is toegekend aan Kiki Coumans. Zij krijgt de prijs voor haar oeuvre en in het bijzonder voor haar vertaling van Zomer ’80 van Marguerite Duras dat in 2022 bij uitgeverij Vleugels verscheen. De Dr. Elly Jaffé Prijs bedraagt 40.000 euro en is daarmee de grootste literaire vertaalprijs … [Lees meer...] overKiki Coumans wint grootste Nederlandse vertaalprijs
Enquête ‘Canon in de klas’
Hoe wordt in Nederland en Vlaanderen literatuur vandaag de dag écht onderwezen in de klas? Dat wordt momenteel onderzocht binnen het project Canon in de klas, een samenwerking tussen KU Leuven en de Radboud Universiteit Nijmegen. Het project staat onder leiding van Gitte Vertommen, Lieke van Deinsen, Jeroen Dera en Elke D’hoker. Canon in de klas is op zoek naar … [Lees meer...] overEnquête ‘Canon in de klas’
Ferskynd: Us Wurk vol. 73 No. 2 (2024)
It nijste nûmer fan Us Wurk is ferskynd en lykas altyd (en lykas eardere nûmers) digitaal tagonklik. Articles Reviews and commentaries Op it Mêd … [Lees meer...] overFerskynd: Us Wurk vol. 73 No. 2 (2024)
‘Bestel gewoon een Thaise curry’
Over Op een andere planeet kunnen ze me redden van Lieke Marsman Voor de schrijver Lieke Marsman zijn er geen grenzen tussen genres. Haar boek Het tegenovergestelde van een mens werd in 2017 aangekondigd als een roman, maar het is minstens evenzeer een essaybundel en een lang gedicht. Verhalen vertellen, nadenken, voelen, het loopt allemaal in elkaar over. Ook haar nieuwe … [Lees meer...] over‘Bestel gewoon een Thaise curry’
Wat je ziet en wat je leest (3)
Over 'De wereld zien is jezelf leren kennen' van Ton van 't Hof De dichter George Oppen is niet of nauwelijks doorgedrongen tot het Nederlandse literaire circuit. Niet vertaald en niet opgenomen in bloemlezingen – ik ga af op mijn geheugen; ik bevind me ver van mijn boekenkast, Afghanistan ligt ongeveer halverwege -, niet te gast op Poetry International. Internetbronnen … [Lees meer...] overWat je ziet en wat je leest (3)
Stiekem naar de kerk
"En ik schreef, niet naar haar", schrijft de verteller in een van de verhalen in het nieuwe boek van Vonne van der Meer, "maar dit verhaal. Het einde zou zichzelf schrijven, want ik wist wat ik wilde zeggen." 'Herst in Lviv', heet het verhaal. De vertelster bezoekt in die Oekraïense stad een schrijverscongres, waar ze in contact komt met een Afrikaanse collega, met wie ze een … [Lees meer...] overStiekem naar de kerk
Elise Mathilde Essayprijs: deadline 28 februari!
In 2025 wordt de Elise Mathilde Essayprijs voor de zevende keer uitgeloofd. Ditmaal voor de derde keer voor een essay op het gebied van de Nederlandse literatuur geschreven door een neerlandicus of literatuurwetenschapper die aan het begin van diens carrière staat (ongeacht leeftijd). De winnende inzending wordt beloond met een oorkonde en een geldbedrag van € 5.000. Het essay … [Lees meer...] overElise Mathilde Essayprijs: deadline 28 februari!
Hadewijch, Lied 17: Dit nuwe jaer es ons ontstaen
In haar zeventiende lied, het kortste van haar hele bundel, speelt Hadewijch een geraffineerd spel met het woord 'tijd'. Meestal betekent dat bij haar 'seizoen', met name in het natuurtafereel dat bijna al haar liederen inleidt, en waar 'nuwe tijd' verwijst naar de lente, die iedereen blij maakt. Maar in dit lied wordt 'tijt' via een soort 'alchimie du verbe' synoniem met … [Lees meer...] overHadewijch, Lied 17: Dit nuwe jaer es ons ontstaen
Wat je ziet en wat je leest (2)
Over 'De wereld zien is jezelf leren kennen' van Ton van 't Hof Het was net in de periode waarin hij zich in de wonderlijke wereld der dichters was gaan manifesteren: “Toen ik in Afghanistan arriveerde zat ik, in mijn vrije tijd, tot over mijn oren in de poëzie.” Van 't Hof blogde over poëzie, had met Chrétien Breukers het inmiddels legendarische weblog De contrabas … [Lees meer...] overWat je ziet en wat je leest (2)
Herinneringen aan Victor E. van Vriesland
Toen Rob Groenewegen Weerloos tegenover alles. Het leven van Victor E. van Vriesland (Amsterdam/Antwerpen 2023) publiceerde, had ik de biograaf vanaf 2011 via bijna dagelijkse mailtjes voortdurend informatie over deze fascinerende letterkundige verschaft. Zelf heb ik afgezien van een biografie, omdat ik geen afstand kon nemen. Maar ik geef graag hieronder mijn persoonlijke … [Lees meer...] overHerinneringen aan Victor E. van Vriesland
Navelstaren of literatuur? De opkomst van autofictie
Autofictie is een van de populairste literaire genres van deze tijd. En een van de meest bekritiseerde. Een scherpe ontleding van het echte leven, zeggen de liefhebbers. Narcistische navelstaarderij, aldus de critici. Deze avond onderzoeken we de verhalende kracht van autofictie. Autofictie – waarin de schrijvers eigen ervaringen als uitgangspunt voor literatuur gebruiken – … [Lees meer...] overNavelstaren of literatuur? De opkomst van autofictie
We moeten wel door
Mijn leeslogboek: januari Ja, dan kun je wel je voornemen om een jaar vast te leggen wat je allemaal leest, maar dan begint het gedonder meteen. Want wat verstaan we dan zoal onder lezen? Ik reis bijvoorbeeld bijna iedere dag met de trein, en als ik vertrek valt op het station mijn oog op het bord waarop staat 'Utrecht' en een tijdsaanduiding – de vertrektijd, weet ik uit … [Lees meer...] overWe moeten wel door
Wat je ziet en wat je leest (1)
Over een dagboek van Ton van 't Hof Af en toe schrijf ik wel eens wat. Over Herman Gorter bijvoorbeeld en over hoe dichters al gedurende bijna anderhalve eeuw reageren op zijn werk. Soms brengt poëzie iets te weeg bij lezers en wanneer die lezers dichters zijn, wordt het dubbel zo interessant. Wat herkennen ze, hoe verwerken ze het? Als het meezit, licht er in twee oeuvres … [Lees meer...] overWat je ziet en wat je leest (1)
Olvarit- en andere fruit- en groentehapjesbestendig boek
Dit is het eerste boek van illustrator Klassen (1981) dat hij zowel schreef als illustreerde, al is ‘illustreren’ hier in mijn optiek niet helemaal het juiste werkwoord omdat de plaatjes geen bijzaak zijn, geen toevoegsels ter verluchting van de tekst, maar onmisbare onderdelen van het geheel. De grote lijn van het verhaal wordt duidelijk als je alleen de tekst zou lezen, … [Lees meer...] overOlvarit- en andere fruit- en groentehapjesbestendig boek
Levven in de bried
Een nieuwe bubbel op het overkolkende schuimbad van kunstmatige intelligentie dezer dagen is er sinds een paar maanden NotebookLM van Google, een website waar je kunt chatten over door jouzelf geselecteerde literatuur, zoals bijvoorbeeld een verzameling onderzoeksartikelen, of collegeaantekeningen, of wat dan ook. Je kunt (to vijftig) pdf's uploaden en daar een overzicht van … [Lees meer...] overLevven in de bried
De geschiedenis van het verloren Pijpelijntjes
Een roman met een opdracht aan een vriend Het is het jaar 1904. De roman Pijpelijntjes van Jacob Israël de Haan is zojuist uitgegeven met een opdracht aan zijn vriend Arnold Aletrino, misschien de eerste Nederlandstalige roman waarin een homoseksuele relatie openlijk beschreven wordt. Het verloop heeft iets weg van een detectiveroman. Onmiddellijk na de verschijning heeft … [Lees meer...] overDe geschiedenis van het verloren Pijpelijntjes
Benoemend binnengaan
Over Kruipruimte van Lloyd Haft In 2024 verscheen Kruipruimte, een nieuwe dichtbundel van Lloyd Haft (1946). Volgens de tekst op de achterzijde is het zijn veertiende. Zijn dichterschap kent een geschiedenis van ruim veertig jaren en honderden gedichten. Behalve dichter is hij ook vertaler en sinoloog. Voor zijn poëzie ontving hij verschillende prijzen, waaronder de Jan … [Lees meer...] overBenoemend binnengaan
ay ik was razend wijd
Sasja Janssen, die volgende week de Awaterprijs krijgt voor haar bundel Mijn vader zegt entropie, mijn moeder logica, is altijd een dichteres geweest die geleerdheid aan zinnelijkheid verbindt. Je kunt over haar gedichten nadenken en je kunt ze voelen, en het liefst allebei tegelijk, dat geeft de rijkste ervaring. In de bundel staan een aantal gedichten die zijn opgedragen … [Lees meer...] overay ik was razend wijd
Jan Hanlo Podcast: Mira Feticu − Liefdesverklaring aan de Nederlandse taal
In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek. In deze aflevering vertelt schrijver Mira Feticu over Liefdesverklaring aan de Nederlandse taal, verschenen bij De Geus (2021). In de andere afleveringen zijn Dilara Bilgiç, Roel … [Lees meer...] overJan Hanlo Podcast: Mira Feticu − Liefdesverklaring aan de Nederlandse taal
