Met ‘Het bordeel van Ika Loch’ door Paul van Ostaijen en een frontispice van René Magritte Honderd jaar geleden verschenen de zogeheten Cahiers van de Driehoek, een geschikte gelegenheid om de uitgave van Cahier nr. 5 opnieuw manier nader te bekijken. Het eerste deel van dit artikel gaat over Cahier nr. 5 als drukwerk en over het nog onderbelicht gebleven frontispice van … [Lees meer...] overHonderd jaar geleden: Cahier numero 5
letterkunde
19 december 2025: KANTL-colloquium
Correspondenties met Robberechts Daniël Robberechts (1937-1992) is ‘de rabiaatste, de intelligentste en bijzonderste schrijver die de voorbije drie decennia in onze cultuur en letteren is opgedoken’ schreef Leo Pleysier ooit in NWT. Robberechts schreef verhalend, beschouwend en dagboekproza dat door de zelfbewuste en taalgerichte schriftuur gezien werd als een exponent … [Lees meer...] over19 december 2025: KANTL-colloquium
Lezenslessen en Poëziepaleis lanceren nieuwe online training
Poëzieonderwijs voor docenten Lezenslessen en Poëziepaleis presenteren een nieuwe online training die docenten Nederlands helpt om poëzieonderwijs van 'moeilijk en saai' naar 'toegankelijk en inspirerend' te tillen. De training richt zich op docenten in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Van weerstand naar enthousiasme Veel docenten ervaren onzekerheid bij het … [Lees meer...] overLezenslessen en Poëziepaleis lanceren nieuwe online training
Pure kolder over de eenzame uitvaart
Aanvankelijk wekt Wiljan van den Akkers artikel over de eenzame uitvaart en de documentaire-in-de-maak erover, vooral de lachtlust op. Zóveel onbenul over de eenzame uitvaart in één artikel proppen is werkelijk een prestatie op zich. Maar bij herlezing maakte de hilariteit plaatst voor verbijstering: hoe bestaat het dat een oud-hoogleraar Moderne poëzie, tevens voorzitter van … [Lees meer...] overPure kolder over de eenzame uitvaart
Groslijst: Nisrine Mbarki Ben Ayad, Kookpunt
Ik leerde vandaag het woord countermapping: het maken van geografische kaarten die machtsverhoudingen blootleggen en waarmee de makers rechtvaardigheid, sociale verandering of gewoon een tegengeluid willen bereiken. Dat kan bijvoorbeeld op het niveau van internationaal recht. Zo visualiseert Forensic Architecture een cartografie van de genocide in Gaza. De totale … [Lees meer...] overGroslijst: Nisrine Mbarki Ben Ayad, Kookpunt
Literatuurmuseum brengt collectie Ingrid Jonker terug naar Zuid-Afrika
Persbericht Literatuurmuseum In de zomer van 2022 verwierf het museum het archief van Ingrid Jonker (1933-1965), de beroemde Zuid-Afrikaanse dichter. Inmiddels is het volledig gedigitaliseerd en binnenkort ook beschikbaar voor onderzoek. ‘‘De collectie zelf hebben we onlangs teruggegeven aan het land van de dichter”, vertelt Valérie Drost, directeur van het … [Lees meer...] overLiteratuurmuseum brengt collectie Ingrid Jonker terug naar Zuid-Afrika
Sonnettenkransennieuws
Er zijn onlangs drie boeken verschenen waarin een sonnettenkrans een grote rol speelt: Wat we kunnen weten van Ian McEwan, Nieuwpoortse gedichten van Mike Van Acoleyen en Koorsboom van Jakes Möller. De eerste en laatste zijn niet Nederlandstalig, ze zijn Engels en Afrikaans. De nieuwe roman van McEwan gaat over de zoektocht naar een verloren gegane of verloren gewaande … [Lees meer...] overSonnettenkransennieuws
Te verschijnen: Nederlandse nationaalsocialistische literatuur
Repertoirevorming en canonisering van de volkse letterkunde, 1932-1945 De Duitse bezetter en zijn Nederlandse handlangers poogden gedurende de Tweede Wereldoorlog om de Nederlandse letterkunde naar hun hand te zetten. Ze trachtten verschillende teksten en auteurs door censuur uit te bannen, terwijl schrijvers ook actief de ‘smaakmakers van de Nieuwe Orde’ propageerden. Met … [Lees meer...] overTe verschijnen: Nederlandse nationaalsocialistische literatuur
Schrijversstemmen uit een verloren tijd
Bij het lezen van het verhelderende artikel ‘Het vinyl archief van de Nederlandse letteren’ van Mathijs Sanders dacht ik aan het vintage platenkoffertje (met perfecte sluiting) dat ik een paar geleden kocht via Marktplaats. Voor de biografie van Belcampo was ik op zoek naar het grammofoonplaatje van Carmiggelt en Belcampo uit de reeks Stemmen van Schrijvers. Zo stuitte ik op … [Lees meer...] overSchrijversstemmen uit een verloren tijd
Groslijst: Annemieke Dannenberg, Kleine heilige dingen
Vrijheid als kooi Hallucinaties van een levende slang in je maag, niet weten wat je met je leven aan moet na academisch falen en God die je verlaat na overmatig alcoholgebruik. Maar genoeg over mij. Kleine heilige dingen is een hartverscheurend verhaal over een homoseksueel meisje, Judith, dat in een religieuze omgeving opgroeit en uiteindelijk bezwijkt tussen de … [Lees meer...] overGroslijst: Annemieke Dannenberg, Kleine heilige dingen
Te verschijnen: Onveranderlijk zichzelf. Het leven van Arthur van Schendel (1874-1946)
De romancier Arthur van Schendel was een authentieke persoonlijkheid. Hij schuwde de publiciteit en liet buitenstaanders niet toe tot zijn privéleven. IJdelheid was hem ten enenmale vreemd. Niettemin trad hij met talrijke verhalen en romans, waaronder klassiekers als Een zwerver verliefd (1904), Het fregatschip Johanna Maria (1930), De … [Lees meer...] overTe verschijnen: Onveranderlijk zichzelf. Het leven van Arthur van Schendel (1874-1946)
Een daverend debuut 1625-2025
Huygens Museum viert met een bijzondere aanwinst het debuut van Constantijn Huygens Vierhonderd jaar geleden maakte Constantijn Huygens (1596-1687) een flitsende entree in het literaire wereldje van Leiden en Amsterdam. Als beginnende dichter had hij al naam gemaakt bij familie en vrienden, maar met de uitgave in 1625 van zijn … [Lees meer...] overEen daverend debuut 1625-2025
De zeven lagen van een gedicht
Poëtica's dienen te beginnen met de constatering dat er al enige tijd geen poëtica meer is verschenen, geen overzichtswerk over vorm en betekenis van poëzie. In 1993 opende W. Bronzwaer zijn Lessen in lyriek met de constatering dat er sinds vlak na de Tweede Wereldoorlog geen poëtica's meer waren verschenen. Nu is het weer ruim 30 jaar later en publiceert Paul Claes zíj́n … [Lees meer...] overDe zeven lagen van een gedicht
De waarde van het misverstaan
Bij het werk van K.H. Miskotte Dit is de tekst van een lezing die Jaap Goedegebuure bij de presentatie van deel 16 van het verzameld werk van de theoloog K.H.Miskotte, op 7 november in Utrecht. In het hier ten doop gehouden deel van Miskotte's verzamelde werk kwam ik het nodige tegen dat ik als literatuurhistoricus en tekstinterpreet herkende en zonder problemen … [Lees meer...] overDe waarde van het misverstaan
Groslijst: Rob van der Linden, De heuvel
Toen Rob van der Linden begin deze eeuw debuteerde, leek hij – halverwege de veertig – direct toe te treden tot de eerste rang van de Nederlandse literatuur. De hand, de kaars en de mot (2002) en Het logboek van Brandaan (2004) belandden allebei op de shortlist van de Libris Literatuurprijs. Maar daarna bleef het stil. In 2010 bracht hij nog wel De … [Lees meer...] overGroslijst: Rob van der Linden, De heuvel
De Sint-Nikolaasavond en Koning Willem II
Vanaf 28 november 2025 speelt Theater Kwast de winterse vertelvoorstelling De Sint-Nikolaasavond. Een romantische klassieker voor “grote mensen” om helemaal mee in de Sinterklaasstemming te komen. Deze 19e-eeuwse vertelling van Peter de Génestet (1829-1861) over de onthulling van familiegeheimen op pakjesavond is eeuwenoud, maar nog steeds springlevend met een bijzondere bijrol … [Lees meer...] overDe Sint-Nikolaasavond en Koning Willem II
Verschenen: Jaarboek De Achttiende Eeuw: kinderen in de achttiende eeuw
Van de Werkgroep Achttiende Eeuw verscheen onlangs het Jaarboek 2025, met als thema Kinderen in de achttiende eeuw. Onderzoek naar kinderen in de achttiende eeuw staat steeds meer in de belangstelling. Naast categorieën als gender, etniciteit, ras en sociale positie in de samenleving richten onderzoekers zich ook op leeftijd als criterium om de werking en de dynamiek van … [Lees meer...] overVerschenen: Jaarboek De Achttiende Eeuw: kinderen in de achttiende eeuw
Groslijst: Marion Bruinenberg, Ontaard
Na haar fascinerende debuut keek ik uit naar het tweede boek van Marion Bruinenberg. Hiervoor heeft ze zich laten inspireren door het dagboek van haar overgrootvader Roelof, die in 1925 naar Canada emigreerde. Het verhaal over hem wordt afgewisseld met de belevenissen van Roelofs achterkleindochter die anno 2025 op zoek gaat naar sporen van hem. Tijdens het lezen … [Lees meer...] overGroslijst: Marion Bruinenberg, Ontaard
Te verschijnen: Anne Frank, schrijfster
Het Achterhuis is het meest gelezen Nederlandstalige boek ter wereld. Het staat bij het grote publiek bekend als ‘het’ dagboek van Anne Frank. Minder bekend is dat achter het boek een fascinerende ontstaansgeschiedenis schuilgaat. Anne Frank, schrijfster volgt die geschiedenis vanaf het moment dat Anne haar rood-wit geruite dagboek begint, en vertelt hoe zij twee jaar later op … [Lees meer...] overTe verschijnen: Anne Frank, schrijfster
Pjeroo Roobjee
Om uit de greep van je voorgangers te blijven moet je de literatuur opnieuw uitvinden. Wie postmoderne literatuur wil schrijven zal op de schouders van de reuzen een nieuw stijlmelodietje moeten vinden. Maar dat alles ligt in elke pen verborgen. Of is het bestorven? Eenzaam tikkend, met lef, zet er de sokken in, droom onder je eigen schedel, de Hades van de literatuur, …dan … [Lees meer...] overPjeroo Roobjee
Gemiddeld gezien
Is het uitzonderlijk dat de wortelkleurige een vergadering met Zelensky vloekend en tierend heeft doorgebracht? Ja, wanneer hij de machtigste man op aarde zou zijn: een terechtwijzende blik of een tikje met de voorzittershamer kan volstaan. Nee, wanneer het fenomeen vergadering tot de basis wordt teruggebracht: een uitwisseling van ideologische inzichten die tot een … [Lees meer...] overGemiddeld gezien
‘Op onze leeftijd ben je niet meer jaloers’
Nieuwe verhalen van Arnon Grunberg In de verhalen van Arnon Grunberg gaat het altijd mis met intimiteit. Mensen verlangen er wel naar om dichterbij een ander te komen, maar al die pogingen tot intimiteit eindigen altijd op zijn best in onverschilligheid, maar anders in wreedheid of gruwelijk misverstand. Of verraad. Ze denkt de hoofdpersoon in een verhaal in Het … [Lees meer...] over‘Op onze leeftijd ben je niet meer jaloers’
Groslijst: Jori Stam, De verdwijning van Sieger Somerman
Wanneer techbedrijf PROFIL een Halloweenfeest organiseert om zijn eenjarige bestaan te vieren, verkleedt Ema Somerman zich als haar eigen spiegelbeeld. Op het achterplat wordt deze roman omschreven als ‘spiegelpaleis’; een treffende omschrijving voor dit boek dat draait om waarheid, waarachtigheid en waarneming. Ema Somerman is hoofdprogrammeur (‘CTO’) bij PROFIL, een … [Lees meer...] overGroslijst: Jori Stam, De verdwijning van Sieger Somerman
Betje Wolff en Aagje Deken, de Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782)
Vijftig canonteksten in de klas (29) De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) van Betje Wolff en Aagje Deken is ‘niet alleen de oudste Nederlandse roman van betekenis, maar ook de meest leesbare in onze literatuur uit vroeger tijd’ (H. Postma-Stamperius). Het is een briefroman, dat wil zeggen dat de roman bestaat uit een verzameling brieven, afkomstig van een … [Lees meer...] overBetje Wolff en Aagje Deken, de Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782)
Van leesplezier naar literair onderzoek
Feike Dietz over het succes van LitLab Hoe maak je literatuuronderwijs uitdagender, relevanter én leuker voor middelbare scholieren? Negen jaar geleden gingen UvA -onderzoeker Feike Dietz en collega's van verschillende universiteiten met die vraag aan de slag. Het resultaat: LitLab, een digitaal laboratorium waarin leerlingen niet alleen lezen, maar ook onderzoeken, … [Lees meer...] overVan leesplezier naar literair onderzoek
