Ilja Leonard Pfeijffer, Alkibiades (2) Kees Alders bespreekt in vier delen het deze zomer verschenen boek Alkibiades, door Ilja Leonard Pfeijffer. . Wat mij tijdens het lezen van Alkibiades eens te meer te binnen schoot: Pfeijffer is een schrijver waar je je enorm aan zou kunnen ergeren als hij die spot en zelfspot zou missen, of wanneer je ze als lezer niet … [Lees meer...] overHet feminisme van Alkibiades
letterkunde
De schrijver is een kameleon
Standpunten en zijpaden bij de essays van Arnon Grunberg Een paar jaar geleden, toen ik nog geloofde dat de essayistiek een literair genre is, heb ik er een gewoonte van gemaakt regelmatig een essaybundel te lezen. Het geloof verdween, de gewoonte bleef. Na een welwillende bespreking in NRC Handelsblad besloot ik Arnon Grunbergs Waarheidsliefde en biefstuk (Nijgh & Van … [Lees meer...] overDe schrijver is een kameleon
Wanneer word ik gefusilleerd?
Het pad van Johan Brouwer (2) Dit is deel twee van de driedelige biografische podcast over moordenaar, schrijver en verzetsheld Johan Brouwer. In deze aflevering gaan we naar Spanje, waar Brouwer verslag geeft van de Burgeroorlog die daar vanaf juli 1936 woedt. Van een congres naar een bombardement en van de directe actie naar de mystiek. Twee keer gaat het bijna mis en … [Lees meer...] overWanneer word ik gefusilleerd?
Vacature: Taallector moderne Nederlandse letterkunde
Algemene informatie De Universiteit Gent is een wereld op zich. Meer dan 10.000 personeelsleden zijn er dagelijks aan de slag in onderwijs en onderzoek, beheer en administratie, technische en sociale voorzieningen, enz. Voor hen is de Universiteit Gent een logische keuze: het is een van de grootste, meest boeiende en toekomstgerichte werkgevers van de regio. De … [Lees meer...] overVacature: Taallector moderne Nederlandse letterkunde
In koffie en kaas
Droogstoppel en Laarmans, Multatuli en Elsschot Meer dan eens reageren romans, kort na elkaar of gelijktijdig gelezen, op elkaar. Om te beginnen: in het hoofd van de lezer. Niet altijd is zeker of dat het product is van toeval, slechts geldig voor het oog van die ene lezer, of dat de ene roman de ontmoeting met de andere welbewust gezocht heeft. Een paar maanden geleden … [Lees meer...] overIn koffie en kaas
Lui letterland
Of: hoe de Nijmeegse letteren te pletten? Toen ik me vele jaren geleden in een Nijmeegs café eens beklaagde over het altijd zo welwillend-laffe karakter van de lokale muziek- en toneelbesprekingen van een brave man die dat in de plaatselijke krant al decennia zo deed, wees een journalist van hetzelfde dagblad me fel terecht. Plaatselijke amateurs die hun ziel, zaligheid en … [Lees meer...] overLui letterland
Het Evangelie van het Nederlands in het buitenland
Windhoek, schieten en veel bier, Johanna Grobbelaar (1897) Begin april 2001 stapte ik op een bus in Kaapstad om het Evangelie van het Nederlands te verkondigen aan studenten van de universiteit van Namibië, Windhoek. Een cursus Nederlands voor Afrikaanstaligen, proefexamens lees- en luisteren, een lezing Vroue skrywers. Men was vergeten op tijd een vliegtuigkaartje te … [Lees meer...] overHet Evangelie van het Nederlands in het buitenland
Petronella Moens: De stem van een vrouw
Tegenwoordig zijn we er in Nederland aan gewend geraakt dat je altijd en overal je mening mag en kan verkondigen, ook als je een vrouw bent. Het is de gewoonste zaak van de wereld dat elke vrouw zich naar het stemlokaal mag begeven om daar met een rood potloodje haar politieke mening te uiten. Daardoor vergeten we soms dat het slechts 104 jaar geleden is dat Nederlandse vrouwen … [Lees meer...] overPetronella Moens: De stem van een vrouw
Dieren zijn niet laf
40 jaar tandeloos (6) Albert Egberts is 10 jaar en getergd. Zijn lievelingsoom Egbert is door zijn vaders dronkemansgedrag het huis uitgejaagd en nu blijkt zijn beste vriend Flix de man ineens als oom te claimen. Als Flix tijdens een rekenles het antwoord op een som niet weet, en de onderwijzer ('Meulendijckx, de snoever') roept Albert voor de klas om hem te vragen 'wat … [Lees meer...] overDieren zijn niet laf
Radeloze helden, een avond over mannelijkheid
Hoe verandert ‘mannelijkheid’ in de wereld en in de culturele verbeelding? Genderwetenschapper Maaike Meijer onderzocht de representatie van mannelijkheid en literatuur en film en vond daar veel antihelden die aan mannelijkheid te gronde lijken gaan. Het klassieke programma dat mannen schraagde, lijkt aan zijn eind. Mannelijke kunstenaars tonen extreem mannelijk lijden en … [Lees meer...] overRadeloze helden, een avond over mannelijkheid
Verschenen: Jan Brands: Met de rug naar het leven wedijveren met dood; Requiems in de literatuur
In 2011 verscheen Tonio, het requiem dat A.F.Th. van der Heijden schreef voor zijn zoon Tonio die een jaar eerder overleed. Naast alle aandacht en lof die het boek kreeg, waren er ook mensen die Tonio niet wilden of durfden te lezen: dit requiem zou hen alleen maar verdrietiger maken, of het was - naar horen zeggen - te persoonlijk of te privé . A.F.Th. schreef zijn boek nog … [Lees meer...] overVerschenen: Jan Brands: Met de rug naar het leven wedijveren met dood; Requiems in de literatuur
Te verschijnen: Amsterdam in bijna 80 boeken
verschijnt op 31 augustus bij Uitgeverij Atlas Contact Het is de stad van de bruine cafés van Carmiggelt, de ‘jongedames’ van Betje Wolff en Aagje Deken en de provo’s van Harry Mulisch. De stad waar Hanny Michaelis de oorlog beleefde, waar Lale Gül opgroeide en waar Remco Campert het verrukkulluk had. De stad van legendarische romanpersonages zoals Woutertje Pieterse, … [Lees meer...] overTe verschijnen: Amsterdam in bijna 80 boeken
Sara Burgerhart en de boeren
De idylle van Klaartje en Pieter Wanneer het de laatste tijd over de roman Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart van Wolff en Deken ging, werd steevast de link gelegd met de ‘me-too’-discussie. Dat is ook niet zo vreemd: Sara wordt immers seksueel belaagd door een als lichtmis aangeduide heer R. Dat wordt beschreven in brief 139. Hoewel het in het afgelegen … [Lees meer...] overSara Burgerhart en de boeren
Een literaire avond met Francine Oomen
Op dinsdag 25 april 2023 organiseerde de SVN, de studievereniging voor neerlandici in Nijmegen, haar jaarlijkse literaire avond. Dit jaar was kinderboekenschrijfster Francine Oomen uitgenodigd. Speciaal voor leden en Vrienden van de SVN reisde ze af naar boekhandel Dekker van de Vegt in Nijmegen. De avond bestond uit een vraaggesprek tussen Francine en Eva Keulen, … [Lees meer...] overEen literaire avond met Francine Oomen
‘Stormen en onweren trekken wij aan’
Poëzie, Ida Gerhardt en de leerlingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium Bij de afgelopen Utrechtse Neerlandistiek bij mijn voordracht/werkswinkel 'Nederlands, wat moet je ermee? DIT!' waren enkele steekwoorden 'poëzie', Ida Gerhardt en de leerlingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium Door de grondige kennismaking tijdens mijn studie Nederlands in Utrecht met poëzie … [Lees meer...] over‘Stormen en onweren trekken wij aan’
Te verschijnen: Rick Honings, Ontdekking van Insulinde
Het ‘prachtig ryk van Insulinde dat zich daar slingert om den evenaar, als een gordel van smaragd’. Met die woorden verheerlijkte Multatuli de kolonie Nederlands-Indië in zijn Max Havelaar (1860). In de vroege negentiende eeuw, na de ondergang van de VOC, werd Indië voor het eerst een echte kolonie van Nederland. Vanaf dat moment gingen reizigers op pad om de binnenlanden van … [Lees meer...] overTe verschijnen: Rick Honings, Ontdekking van Insulinde
Te verschijnen: Ivo Nieuwenhuis, Het was maar een grapje
Humor is om te lachen, zo luidt het cliché. Maar mensen kunnen zich er ook enorm kwaad over maken. Van Wim Sonnevelds Frater Venantius tot Koot en Bies Tegenpartij en Youp van ’t Heks ‘pisnicht’ – stuk voor stuk vormden ze de aanleiding van een fikse rel. Een publieke woede-uitbarsting over humor vertelt ons veel over de tijdsgeest, en hoe die soms ineens omslaat. Aangevuurd … [Lees meer...] overTe verschijnen: Ivo Nieuwenhuis, Het was maar een grapje
Een ragfijn soort Nederlands
Onder de motorkap van Carmiggelt (ii) Wie beide levensverhalen heeft gelezen – zie de vorige aflevering – weet van alles van Simon Johannes Carmiggelt (1913-1987). Opvallender is, dat er in geen van beide levensverhalen erg veel over de talige kant van Carmiggelt geschreven wordt. Dat is vooral bij het boek van Van Gelder opmerkelijk, omdat de lezer bij hem al snel het … [Lees meer...] overEen ragfijn soort Nederlands
Een verdwijntruc?
Vlak na de proloog van Van den vos Reynaerde, helemaal in het begin van het eigenlijke verhaal, in de verzen 51-56, legt de verteller uit waarom Reynaert als enige van alle dieren niet naar de hofdag van koning Nobel is gekomen. Zowel in het Comburgse als in het Dyckse handschrift begint de verteller zijn toelichting met te zeggen dat Reynaert het koninklijk hof zo veel … [Lees meer...] overEen verdwijntruc?
Verschenen: Ludo Jongen, Wonderbaarlijke levens
Van Ludo Jongen is bij de Walburg Pers het boek Wonderbaarlijke levens. Patronen in heiligenlevens verschenen. Middeleeuwse heiligenlevens staan vol wonderbaarlijke gebeurtenissen die bewijzen dat de heilige Gods bescherming geniet. Het gaat in deze verhalen, vaak literaire meesterwerkjes, niet om de historische maar om de morele waarheid. Ludo Jongen … [Lees meer...] overVerschenen: Ludo Jongen, Wonderbaarlijke levens
Kinderboekenspecial: De bleke baron
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ In nog geen tachtig luchtige bladzijden en met slechts twee hoofdpersonages schetst dit boek de ontmenselijking van een dictatoriaal beleid via een toegankelijk, zacht, speels en ontroerend … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: De bleke baron
40 jaar tandeloos
Deel 1: De slag om de Blauwbrug Het is dit jaar veertig jaar geleden dat de proloog en het eerste deel verschenen van wat toen nog een 'trilogie' heette te worden: De tandeloze tijd van A.F.Th. van der Heijden. Het is een boek dat op allerlei manieren gaat over de tijd, het documenteert de Nederlandse samenleving in de afgelopen 70 jaar, het gebruikt als een centraal … [Lees meer...] over40 jaar tandeloos
Onder de motorkap van Carmiggelt
Vooraf. Het beeld in de titel klopt (proberen te kijken naar de taal en de aanpak in Simon Carmiggelts Kronkel-cursiefjes) en het woordgrapje is verleidelijk (motorkap en car-). Maar het is anderzijds niet een al te technische zomercheck die hier uitgevoerd wordt. Als ik dingen beweer die elders al verdedigd of bestreden zijn, wees zo vriendelijk me dat te mailen, dan maak … [Lees meer...] overOnder de motorkap van Carmiggelt
Martijn en de christelijke hoogleraren
Mijn vrouw denkt dat het aan mij ligt en ik een speciaal talent heb voor het aantrekken van wonderlijke figuren, maar ik denk dat het iedereen overkomt die zich iedere dag ergens in het openbaar manifesteert, hoe klein het hoekje ook is: dat er op een bepaald moment mensen komen die een obsessie lijken te ontwikkelen met jou persoon. Digitale stalkers. Ik heb een stuk over vier … [Lees meer...] overMartijn en de christelijke hoogleraren
Aan de cadans is geen ontkomen
Nog even nagenieten van een geslaagde editie van het Groningse festival Dichters van de Prinsentuin en van het gesprek met Stefanie Liebreks, Yentl van Stokkum en Joost Oomen over @poezieiseendaad en over hun bloemlezing Voor alle dagen. In ons gesprek ging het ook over een belangrijke functie van gedichten: het intensiveren van de waarneming van het alledaagse. Die verheviging … [Lees meer...] overAan de cadans is geen ontkomen
