40 jaar tandeloos (6) Albert Egberts is 10 jaar en getergd. Zijn lievelingsoom Egbert is door zijn vaders dronkemansgedrag het huis uitgejaagd en nu blijkt zijn beste vriend Flix de man ineens als oom te claimen. Als Flix tijdens een rekenles het antwoord op een som niet weet, en de onderwijzer ('Meulendijckx, de snoever') roept Albert voor de klas om hem te vragen 'wat … [Lees meer...] overDieren zijn niet laf
letterkunde
Radeloze helden, een avond over mannelijkheid
Hoe verandert ‘mannelijkheid’ in de wereld en in de culturele verbeelding? Genderwetenschapper Maaike Meijer onderzocht de representatie van mannelijkheid en literatuur en film en vond daar veel antihelden die aan mannelijkheid te gronde lijken gaan. Het klassieke programma dat mannen schraagde, lijkt aan zijn eind. Mannelijke kunstenaars tonen extreem mannelijk lijden en … [Lees meer...] overRadeloze helden, een avond over mannelijkheid
Verschenen: Jan Brands: Met de rug naar het leven wedijveren met dood; Requiems in de literatuur
In 2011 verscheen Tonio, het requiem dat A.F.Th. van der Heijden schreef voor zijn zoon Tonio die een jaar eerder overleed. Naast alle aandacht en lof die het boek kreeg, waren er ook mensen die Tonio niet wilden of durfden te lezen: dit requiem zou hen alleen maar verdrietiger maken, of het was - naar horen zeggen - te persoonlijk of te privé . A.F.Th. schreef zijn boek nog … [Lees meer...] overVerschenen: Jan Brands: Met de rug naar het leven wedijveren met dood; Requiems in de literatuur
Te verschijnen: Amsterdam in bijna 80 boeken
verschijnt op 31 augustus bij Uitgeverij Atlas Contact Het is de stad van de bruine cafés van Carmiggelt, de ‘jongedames’ van Betje Wolff en Aagje Deken en de provo’s van Harry Mulisch. De stad waar Hanny Michaelis de oorlog beleefde, waar Lale Gül opgroeide en waar Remco Campert het verrukkulluk had. De stad van legendarische romanpersonages zoals Woutertje Pieterse, … [Lees meer...] overTe verschijnen: Amsterdam in bijna 80 boeken
Sara Burgerhart en de boeren
De idylle van Klaartje en Pieter Wanneer het de laatste tijd over de roman Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart van Wolff en Deken ging, werd steevast de link gelegd met de ‘me-too’-discussie. Dat is ook niet zo vreemd: Sara wordt immers seksueel belaagd door een als lichtmis aangeduide heer R. Dat wordt beschreven in brief 139. Hoewel het in het afgelegen … [Lees meer...] overSara Burgerhart en de boeren
Een literaire avond met Francine Oomen
Op dinsdag 25 april 2023 organiseerde de SVN, de studievereniging voor neerlandici in Nijmegen, haar jaarlijkse literaire avond. Dit jaar was kinderboekenschrijfster Francine Oomen uitgenodigd. Speciaal voor leden en Vrienden van de SVN reisde ze af naar boekhandel Dekker van de Vegt in Nijmegen. De avond bestond uit een vraaggesprek tussen Francine en Eva Keulen, … [Lees meer...] overEen literaire avond met Francine Oomen
‘Stormen en onweren trekken wij aan’
Poëzie, Ida Gerhardt en de leerlingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium Bij de afgelopen Utrechtse Neerlandistiek bij mijn voordracht/werkswinkel 'Nederlands, wat moet je ermee? DIT!' waren enkele steekwoorden 'poëzie', Ida Gerhardt en de leerlingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium Door de grondige kennismaking tijdens mijn studie Nederlands in Utrecht met poëzie … [Lees meer...] over‘Stormen en onweren trekken wij aan’
Te verschijnen: Rick Honings, Ontdekking van Insulinde
Het ‘prachtig ryk van Insulinde dat zich daar slingert om den evenaar, als een gordel van smaragd’. Met die woorden verheerlijkte Multatuli de kolonie Nederlands-Indië in zijn Max Havelaar (1860). In de vroege negentiende eeuw, na de ondergang van de VOC, werd Indië voor het eerst een echte kolonie van Nederland. Vanaf dat moment gingen reizigers op pad om de binnenlanden van … [Lees meer...] overTe verschijnen: Rick Honings, Ontdekking van Insulinde
Te verschijnen: Ivo Nieuwenhuis, Het was maar een grapje
Humor is om te lachen, zo luidt het cliché. Maar mensen kunnen zich er ook enorm kwaad over maken. Van Wim Sonnevelds Frater Venantius tot Koot en Bies Tegenpartij en Youp van ’t Heks ‘pisnicht’ – stuk voor stuk vormden ze de aanleiding van een fikse rel. Een publieke woede-uitbarsting over humor vertelt ons veel over de tijdsgeest, en hoe die soms ineens omslaat. Aangevuurd … [Lees meer...] overTe verschijnen: Ivo Nieuwenhuis, Het was maar een grapje
Een ragfijn soort Nederlands
Onder de motorkap van Carmiggelt (ii) Wie beide levensverhalen heeft gelezen – zie de vorige aflevering – weet van alles van Simon Johannes Carmiggelt (1913-1987). Opvallender is, dat er in geen van beide levensverhalen erg veel over de talige kant van Carmiggelt geschreven wordt. Dat is vooral bij het boek van Van Gelder opmerkelijk, omdat de lezer bij hem al snel het … [Lees meer...] overEen ragfijn soort Nederlands
Een verdwijntruc?
Vlak na de proloog van Van den vos Reynaerde, helemaal in het begin van het eigenlijke verhaal, in de verzen 51-56, legt de verteller uit waarom Reynaert als enige van alle dieren niet naar de hofdag van koning Nobel is gekomen. Zowel in het Comburgse als in het Dyckse handschrift begint de verteller zijn toelichting met te zeggen dat Reynaert het koninklijk hof zo veel … [Lees meer...] overEen verdwijntruc?
Verschenen: Ludo Jongen, Wonderbaarlijke levens
Van Ludo Jongen is bij de Walburg Pers het boek Wonderbaarlijke levens. Patronen in heiligenlevens verschenen. Middeleeuwse heiligenlevens staan vol wonderbaarlijke gebeurtenissen die bewijzen dat de heilige Gods bescherming geniet. Het gaat in deze verhalen, vaak literaire meesterwerkjes, niet om de historische maar om de morele waarheid. Ludo Jongen … [Lees meer...] overVerschenen: Ludo Jongen, Wonderbaarlijke levens
Kinderboekenspecial: De bleke baron
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ In nog geen tachtig luchtige bladzijden en met slechts twee hoofdpersonages schetst dit boek de ontmenselijking van een dictatoriaal beleid via een toegankelijk, zacht, speels en ontroerend … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: De bleke baron
40 jaar tandeloos
Deel 1: De slag om de Blauwbrug Het is dit jaar veertig jaar geleden dat de proloog en het eerste deel verschenen van wat toen nog een 'trilogie' heette te worden: De tandeloze tijd van A.F.Th. van der Heijden. Het is een boek dat op allerlei manieren gaat over de tijd, het documenteert de Nederlandse samenleving in de afgelopen 70 jaar, het gebruikt als een centraal … [Lees meer...] over40 jaar tandeloos
Onder de motorkap van Carmiggelt
Vooraf. Het beeld in de titel klopt (proberen te kijken naar de taal en de aanpak in Simon Carmiggelts Kronkel-cursiefjes) en het woordgrapje is verleidelijk (motorkap en car-). Maar het is anderzijds niet een al te technische zomercheck die hier uitgevoerd wordt. Als ik dingen beweer die elders al verdedigd of bestreden zijn, wees zo vriendelijk me dat te mailen, dan maak … [Lees meer...] overOnder de motorkap van Carmiggelt
Martijn en de christelijke hoogleraren
Mijn vrouw denkt dat het aan mij ligt en ik een speciaal talent heb voor het aantrekken van wonderlijke figuren, maar ik denk dat het iedereen overkomt die zich iedere dag ergens in het openbaar manifesteert, hoe klein het hoekje ook is: dat er op een bepaald moment mensen komen die een obsessie lijken te ontwikkelen met jou persoon. Digitale stalkers. Ik heb een stuk over vier … [Lees meer...] overMartijn en de christelijke hoogleraren
Aan de cadans is geen ontkomen
Nog even nagenieten van een geslaagde editie van het Groningse festival Dichters van de Prinsentuin en van het gesprek met Stefanie Liebreks, Yentl van Stokkum en Joost Oomen over @poezieiseendaad en over hun bloemlezing Voor alle dagen. In ons gesprek ging het ook over een belangrijke functie van gedichten: het intensiveren van de waarneming van het alledaagse. Die verheviging … [Lees meer...] overAan de cadans is geen ontkomen
De literatuur als een verzameling gezellige zonnebrillen
Wanneer Bas Jongelen en Gerbert Faure in hun Basisboek Moderne Letterkunde opmerken dat de manier waarop Grunberg schrijft, heel dicht ligt bij de spreektaal, vervolgen ze . Net zoals romanpersonage Grunberg zijn middelvinger opsteekt naar het gezag, zo heeft schrijver Grunberg lak aan de gevestigde literaire normen." Zo'n zin roept allerlei vragen op, zoals: ligt Grunbergs … [Lees meer...] overDe literatuur als een verzameling gezellige zonnebrillen
Postacademische cursus ‘Young adult-literatuur’
In november en december 2023 organiseert de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit in samenwerking met het Radboud Pre-University College of Society een postacademische cursus over young adult-literatuur.Young adult-literatuur is populair en krijgt volop aandacht in de boekhandel en op sociale media. In de afgelopen jaren is een prijs voor … [Lees meer...] overPostacademische cursus ‘Young adult-literatuur’
Pap had ook gekund
Waar leidt googelen en doorklikken toe? In mijn geval naar een Vrij Nederland-tekening van 1 januari 1985. Siegfried Woldhek verzamelde er louter (drieëntwintig) schrijfsters op. Als betrof het een natuurverschijnsel dat zich zelden voordoet. Er valt wel wat af te dingen op het pamflet Optimistische woede (2022) van het literaire-vrouwencollectief Fixdit, … [Lees meer...] overPap had ook gekund
‘Wie so wille wachte hem dies’. Reynaert-wijsheid in de Abdij van Park
Wanneer alle dieren – afgezien van één – zijn samengekomen op de hofdag van koning Nobel om zich te beklagen over de streken van Reynaert de vos, besluit Nobel de geweldenaar voor het hof te dagen. De eerste die eropuit wordt gestuurd is Bruun de beer. Reynaert weet Bruun echter snel om de tuin te leiden. Met het vooruitzicht op honing lokt hij Bruun naar een opengespleten eik … [Lees meer...] over‘Wie so wille wachte hem dies’. Reynaert-wijsheid in de Abdij van Park
Manifestatie 1000 dichters
De Nacht van de Poëzie on tour! We zoeken duizend dichters en poëzievoorlezers die tussen 24 september en 7 oktober komen voordragen op de 1000 Dichters marathon. Lees hieronder meer over het event, de complete tourlijst, de geschiedenis en de veelgestelde vragen. Dit jaar vindt de 40e editie van het mooiste poëziefeest van Nederland, De Nacht van de Poëzie, plaats. Om dat … [Lees meer...] overManifestatie 1000 dichters
Ontmoetingsdag voor alle literaire genootschappen uit Nederland en Vlaanderen
Op vrijdag 27 oktober a.s. in Letterenhuis, Antwerpen. Meer informatie Op grond van de eerste voorlopige aanmeldingen verwachten we meer dan 40 genootschappen, stichtingen en andere literaire organisaties. Van 6 tot 1.500 leden, van Vlaamse, Nederlandse en buitenlandse auteurs. Een informatief programma en vooral ook veel gelegenheid elkaar te ontmoeten, zowel informeel als … [Lees meer...] overOntmoetingsdag voor alle literaire genootschappen uit Nederland en Vlaanderen
De moord op de Essenburgsingel
Johan Brouwer, arbeiderszoon uit Rotterdam, pleegde tijdens zijn studententijd een moord, om te kijken of hij wel een geweten had. In de cel studeerde hij Spaans, en was journalist voor De NRC, tijdens de Spaanse burgeroorlog. Terug in Nederland werd hij bestsellerschrijver en in de Tweede Wereldoorlog was hij betrokken bij de overval op het Amsterdamse bevolkingsregister. … [Lees meer...] overDe moord op de Essenburgsingel
Nadenken over een topicale en neerlandofone literatuurgeschiedenis
Lezing van Geert Buelens in de KANTL op 22 juni 2023. … [Lees meer...] overNadenken over een topicale en neerlandofone literatuurgeschiedenis
