Door Jenny AudringOp de dag van mijn promotie kreeg ik, omdat ik volgens de gever nu alles wist, een boek over iets waar ik helemaal niets van wist, namelijk de geschiedenis van Nederland. Tegelijk kreeg ik een woord cadeau, want het boek had als subtitel De canon van ons Vaderlands Verleden, en canon in deze betekenis was nieuw voor mij. Sindsdien heb ik van de hunebedden via … [Lees meer...] overBespreking: Taalcanon
recensies
Kletskoppen van Harry Mulisch
64+1 is een aardige nieuwe verzameling voetnoten bij De ontdekking van de hemel door de schaker en schrijver Jan Timman. De opmerkingen gaan over van alles en nog wat: de gebroeders Karamazov, de personen Harry Mulisch en Jan Hein Donner, de vraag hoeveel mensen hun kinderen tegenwoordig nog Quinten noemen, en zo verder.Het is niet Timmans bedoeling om een geheel nieuwe … [Lees meer...] overKletskoppen van Harry Mulisch
Paulus de Boskabouter als godsdienstwaanzinnige
Jean Dulieu had te veel talenten. Hij speelde een (korte) tijd mee in het Concertgebouworkest, hij tekende prachtig, hij schreef pakkende verhalen, en hij acteerde heel goed (of kon in ieder geval goed typetjes doen). Het waren misschien wel te veel talenten, verzuchtte hij soms. Het maakte dat hij niet kon kiezen, hij versnipperde zichzelf er alleen maar door.Er mislukte dan … [Lees meer...] overPaulus de Boskabouter als godsdienstwaanzinnige
Hoe houd ik een vlammende toespraak?
Het nieuwe boekje van Jaap de Jong, Spreken als Max Havelaar, moet je eigenlijk niet lezen als je alleen wilt zijn, Een kroeg is misschien wel de beste locatie – een waar ze af en toe het geluid voor je willen afzetten zodat je op de biljarttafel kan houden om een vlammende toespraak te houden. De Jongs boekje geeft in een kort bestek een snelcursus in de klassieke retorica en … [Lees meer...] overHoe houd ik een vlammende toespraak?
Brommers kieken
Rond 1970 kon een Drentse jongen aan een meisje dat hij leuk vond voorstellen Gaoi even met mien brommer bekieken? "Nee, natuurlijk dacht hij dan niet dat het meisje een fervent TT-bezoekster was" schrijft Jan Germs in zijn boekje Ik heb een neefje doodgeslagen, "of zelfs maar belangstelling had voor zijn brommer."Jan Germs is van 1954, dus hij was zelf in … [Lees meer...] overBrommers kieken
‘Want alles, oock het minste kruit, het boesemt al Gods wonders uit.’
De gedichten van VOC-chirurgijn Wouter Schoutendoor Janine EleveldVoor het eerst zijn ze in druk verschenen: de retorisch sterke gedichten van Wouter Schouten, die actief was als VOC-chirurgijn. In de periode 1658-1665 reisde hij naar de Oost, waar hij verschillende plaatsen aandeed, zoals Batavia en de eilanden Ceylon, Boeroe en Ambon. Wanneer Schouten de kans kreeg, stapte … [Lees meer...] over‘Want alles, oock het minste kruit, het boesemt al Gods wonders uit.’
De motor waar de verhaspeling op drijft
Een goede verhaspeling is goud waard. Leest u in de krant de zin 'de minister-president is de kluit aan het begraven', dan kunt u kiezen waar u uw vondst heen stuurt. Er is de Facebook-groep taalvoutjes en de Twitter-account @verhaspeling. Het tijdschrift Onze Taal plaatst zulke kronkels al heel lang op de achterpagina. Er zijn ook allerlei boekjes, onder andere van Onze Taal. … [Lees meer...] overDe motor waar de verhaspeling op drijft
“Dan zou ik mijn boek vertalen in ’t Maleis, Javaans, Soendaas, Alfoers, Boeginees, Bataks…”
Bespreking van Grave, J., O. Praamstra, H. Vandevoorde (Hrsg.). 150 Jahre Max Havelaar. Multatulis Roman in neuer Perspektive. Frankfurt am Main: Peter Lang, 2012.In 2010 was het precies 150 jaar geleden dat Batavus Droogstoppel, wonend op de Lauriergracht nr. 37, een paar riem papier extra bestelde en – geheel tegen zijn gewoonte in – begon te schrijven aan zijn roman die geen … [Lees meer...] over“Dan zou ik mijn boek vertalen in ’t Maleis, Javaans, Soendaas, Alfoers, Boeginees, Bataks…”
Het leven van een ploert
Door Marc van Oostendorp Mijn collega-blogger hier op Neder-L, Gert de Jager, is de wandelende indolentie en een ploert en hij kan beter voor zijn tante een colibri gaan kopen. Hij heeft zich immers een paar weken geleden op dit weblog uitgesproken tegen de biografie. "Met wetenschap heeft het niets te maken en met literatuur evenmin," schrijft Gert. "Al die levens: ze zijn … [Lees meer...] overHet leven van een ploert
Steeds weer nieuwe taalscheurtjes
De geschiedenis van BelgiëEen van de menselijke breuklijnen die al een paar duizend jaar door het Europese continent loopt is de grens tussen het gebied van de Germaanse en dat van de Romaanse talen. En op weinig plaatsen heeft die grens tot zoveel schermutselingen geleid als in België.De schrijfster Brigitte Raskin – in de jaren tachtig een van de eerste winnaars van de … [Lees meer...] overSteeds weer nieuwe taalscheurtjes
De canonisering op het spoor: bloemlezingen als leidraad
De bloemlezing: veel lezers komen ermee in aanraking omdat ze een overzicht van de beste, belangrijkste of mooiste letterkunde kan bieden. In Op jacht naar de gezwinde grijsaard, de eenentwintigste Bert van Selmlezing (een jaarlijks terugkerend initiatief van de opleiding Nederlands van de Universiteit Leiden ter nagedachtenis aan boekwetenschapper Bert van Selm) laat Riet … [Lees meer...] overDe canonisering op het spoor: bloemlezingen als leidraad
Dapper roepen maar niets lezen
Over het VerkavelingsvlaamsHet komt niet vaak voor dat een academisch boek over taal onmiddellijk tot discussie in de krant leidt, maar de Antwerpse taalkundigen Kevin Absillis, Jürgen Jaspers en Sarah Van Hoof is het gelukt met hun boek De manke usurpator. Over Verkavelingsvlaams, dat donderdag verscheen.De Vlaamse kranten stonden er vol van. Allerlei schrijvers … [Lees meer...] overDapper roepen maar niets lezen
Recensie: Mooi hè, zo’n naadloze bh!
Een ready-made is een troost voor iedere compulsieve lezer. Al van kindsbeen zou ik het liefst ieder woord dat me voor de voeten komt willen lezen: de kentekenplaten op iedere auto waar ik voorbij loop, iedere bijsluiter van ieder medicijn, iedere zin op elke kassabon die ik krijg.André Westra moet dat ook hebben. Hij heeft een eigen uitgeverijtje, Tanker Boot, en daar geeft … [Lees meer...] overRecensie: Mooi hè, zo’n naadloze bh!
Schrijfwijzer (8 en slot): Vol op het orgel
De interessantste opmerking in de discussie over de Schrijfwijzer werd uiteindelijk gisteren gemaakt door Jan Renkema, de auteur van het besproken werk. In een reactie die gisteren tegelijkertijd verscheen op de Facebook-pagina van de Schrijfwijzer (alleen voor mensen met een Facebook-account, vermoed ik) en hier op Neder-L (u moet een beetje scrollen, het stukje van … [Lees meer...] overSchrijfwijzer (8 en slot): Vol op het orgel
Schrijfwijzer (7): ‘Wat heb ik daar nu aan, sprak de leek onzeker.’
Wat voor beeld van 'de taalgebruiker' heeft Jan Renkema, de auteur van de Schrijfwijzer, waarvan onlangs de vorige editie verscheen? Hij geeft er zelf een duidelijk beeld van in de volgende passage, waarin hij die taalgebruiker tegenover de 'taalkundige' zet:De taalgebruiker wil een voorschrift, een norm. De taalkundige kan vanuit zijn beroep alleen maar zeggen: zo zit taal in … [Lees meer...] overSchrijfwijzer (7): ‘Wat heb ik daar nu aan, sprak de leek onzeker.’
Schrijfwijzer (6): Niet bijgewerkt
Is het verstandig de nieuwe Schrijfwijzer aan uw zestienjarige nichtje cadeau te doen voor haar verjaardag? Alleen wanneer ze een buitengewone belangstelling heeft voor de Nederlandse geschiedenis van de afgelopen dertig jaar, want anders zal ze veel voorbeelden niet kunnen begrijpen.Zo legt het boek anno 2012 uit dat er variatie is in woordenboeken aan de hand van vier … [Lees meer...] overSchrijfwijzer (6): Niet bijgewerkt
Schrijfwijzer (5): Digitaal en papier
De afgelopen week heb ik een aantal aspecten van de Schrijfwijzer-website besproken. Het wordt nu tijd voor het echte werk – althans, uit alles wordt duidelijk dat de auteur zelf het gedrukte boek als het echte werk beschouwt. Kenmerkend is een passage als de volgende (uit het voorwoord, p. 12):Een boek leent zich niet zomaar voor digitale weergave: 'browsen' is toch iets … [Lees meer...] overSchrijfwijzer (5): Digitaal en papier
Een (buiten)gewone klop in het 17e-eeuwse Haarlem
door Janine EleveldAls de kloppen bij elkaar kwamen voor een gebed of eredienst, hield de kosteres nauwlettend de deur in de gaten. In de periode van de Republiek der Nederlanden, vanaf het einde van de 16e eeuw, was het verboden het katholieke geloof in het openbaar te belijden. Het protestantisme was staatsgodsdienst geworden, en de meeste katholieken werden uit hun … [Lees meer...] overEen (buiten)gewone klop in het 17e-eeuwse Haarlem
Recensie: Jaap Grave, Na de roes. Over verbeeldingskracht en utopieën in de literatuur
door Sophie ReindersHet verloop van een klassieke negentiende-eeuwse Bildungsroman is een vertrouwd literair gegeven: een jonge rebel verzet zich aanvankelijk tegen de dominante ideologie van de maatschappij - die in stand wordt gehouden door volwassenen en instituten als dragers van ideologieën en structuren die onder meer bestaan uit sekse, seksuele identiteit, religie en … [Lees meer...] overRecensie: Jaap Grave, Na de roes. Over verbeeldingskracht en utopieën in de literatuur
Een achttiende-eeuwse zzp’er
Levens en werken van Gerrit PaapeGerrit Paape (1752-1803) was er van overtuigd dat zijn levenbeschrijving zozeer de moeite waard was als spiegel voor zijn tijdgenoten dat hij er zelf maar enkele schreef. De beroemdste ervan is Mijne vrolijke wijsgeerte in mijne ballingschap, waarvan de titel al een miniatuur-zelfportret vormt. Paape verkeerde in de jaren tachtig enkele jaren in … [Lees meer...] overEen achttiende-eeuwse zzp’er
Hoe vogel werd tot voël in het Afrikaans
Toen de Amsterdamse taalkundige Hans den Besten bijna twee jaar geleden overleed, liet hij een computer achter met een aantal manuscripten die samen de bouwstenen hadden moeten worden voor een boek over het Afrikaans. Dat boek is er nooit gekomen, maar gelukkig heeft Ton van der Wouden de gelegenheid gekregen om de afgelopen paar jaar in ieder geval al die artikelen te … [Lees meer...] overHoe vogel werd tot voël in het Afrikaans
Jac. van Ginneken: Jodenhaat of plagiaat?
Wanneer ik oud en der dagen zat ben, trek ik me terug en schrijf een biografie over Jac. van Ginneken S.J. (1877-1945), de kleurrijkste taalkundige die Nederland gekend heeft: iemand die in zijn tijd zo ongeveer alle vormen van taalwetenschap beoefende, vooral als ze nieuw en uitdagend waren – die fonetische experimenten uitvoerde door menselijke spraak met roetwalmen op papier … [Lees meer...] overJac. van Ginneken: Jodenhaat of plagiaat?
Aankondiging: Platform Boekbeoordeling
Er is een nieuw platform voor de Neerlandistiek. Niet omdat het ons ontbreekt aan goede vaktijdschriften, maar wel omdat het ontbreekt aan snelle, digitaal beschikbare beoordelingen van studies die binnen ons vak worden gepubliceerd. … [Lees meer...] overAankondiging: Platform Boekbeoordeling
Kerkvorst
"Het ANP noemt de paus steevast 'kerkvorst'", schrijven de auteurs van het Geel-witte boekje in hun voorwoord, "terwijl dit voor katholieken zo ongeveer vloeken in de kerk is." Het boekje – geel-wit omdat dit de kleuren van Vaticaanstad en de paus zijn – wil daarom volgens het voorwoord 'het correcte gebruik of de correcte interpretatie' van katholieke begrippen uitleggen. … [Lees meer...] overKerkvorst
Of het nou hij is.
Waarom zijn Litouwers Europees kampioen doorfluisteren? En hebben Italianen zoveel woorden om vrouwen te verkleinen, liefkozen en minachten? Hoe zet je een nies op papier? Het zijn maar een paar van de vele, vele vragen die Gaston Dorren beantwoordt in zijn verukkelijke boek Taaltoerisme. Feiten en verhalen over 53 Europese talen. Het is een vrolijk boek geworden, in zekere … [Lees meer...] overOf het nou hij is.
