Dit is mijn buurdorp Linden, vlakbij Leuven. Het ziet er lieflijk uit niet? Linden stond vroeger bekend als een heksendorp. Ik kwam daar vrij toevallig achter tijdens mijn onderzoek naar de volksverhalen van mijn regio. En het roept natuurlijk vragen op. Wat betekent het om een ‘heksendorp’ te zijn? En is dit een unieke benaming, of zijn er meer dorpen met een vergelijkbaar … [Lees meer...] overHet heksendorp Linden
sagen
De mooiste, grappigste, griezeligste onbekendere verhalen in één boek
Een recensie van Halfhaantje en de Hardrijder: De mooiste, grappigste en griezeligste volksverhalen uit Nederland en Vlaanderen Alle sprookjes van de Lage Landen, Nederlandse overleveringen, Nederlandse volkssprookjes – menig boekenkast heeft zo’n volksverhalencollectie, ofwel overgeërfd van ouders of andere familie, ofwel ergens tweedehands aangeschaft. Veel van dit soort … [Lees meer...] overDe mooiste, grappigste, griezeligste onbekendere verhalen in één boek
“Trije krânsen yn ’t kessen”
Sagen over heksenkransen bij verzamelaar Dam Jaarsma Heksen maken een groot onderdeel uit van volksverhalen. Vooral in sagen komen ze heel veel voor; een subgenre van volksverhalen waarin mensen vroeger vaak echt geloofden, in tegenstelling tot sprookjes die wel degelijk fictief waren. Alleen al in de Volksverhalenbank van de Lage Landen krijg je zo’n 13.000 resultaten met … [Lees meer...] over“Trije krânsen yn ’t kessen”
Nevel, boswezen, of dwalende ziel?
Over de witte wieven en witte juffers in Nederlandse sagen Afgelopen maart was er op de Nederlandse televisie een spookachtige, folkloristische horrorfilm te zien: Witte Wieven door regisseur Didier Konings (2024). Het verhaal speelt zich af in de middeleeuwen en brengt de griezelige wezens op prachtige wijze tot leven. De kijker kon zich onderdompelen in het historische … [Lees meer...] overNevel, boswezen, of dwalende ziel?
Eens een heks, altijd een heks
Het heksbeeld in een reeks sagen uit de 19e en 20e eeuw Hoewel heksen nooit hebben bestaan, kan iedereen zich ongetwijfeld iets bij hen voorstellen. Heksbeelden lopen echter nogal uiteen, afhankelijk van de verhalen, boeken en films waarmee iemand bekend is. Het was in het Europa van de middeleeuwen niet anders, zelfs tot laat in de vijftiende eeuw: mensen erkenden het … [Lees meer...] overEens een heks, altijd een heks
De Volksverhalenbank van de Lage Landen
Twee Nederlandstalige volksverhalen-databases zijn samengegaan en bevatten nu ruim 100.000 volksverhalen uit Nederland en Vlaanderen. De Vlaamse Volksverhalenbank staat weliswaar nog altijd online te raadplegen op een server van de Universiteit van Leuven, maar de verzameling is al een kleine 20 jaar niet meer onderhouden of aangevuld: zie … [Lees meer...] overDe Volksverhalenbank van de Lage Landen
Vonken van onder de brandstapel: volksverhalen en heksificatie
“Al jarenlang luister ik naar uw pastoors en tap-bazen die ons vertellen dat alle ziektes en rampen te danken zijn aan vrouwen.” – Mevrouw B.-v.G uit Eindhoven, 1978 (Archief Meertens Instituut, 179:3). Deze kritische observatie werd per brief verstuurd als reactie op uitzendingen van het NOS-radioprogramma Vonken onder de as, waarin volksverhalen centraal stonden. In … [Lees meer...] overVonken van onder de brandstapel: volksverhalen en heksificatie
Tussen hemel en aarde: vreemde ervaringen in Nederlandse musea
2010, Leeuwarden. Twee beveiligers komen elkaar tegen in de kelder van de Kanselarij, een van de gebouwen waarin destijds het Fries Museum huisde. Het is bijna sluitingstijd en het museum is leeg op de medewerkers na. Terwijl de beveiligers de laatste minuten van hun werkdag doden met een praatje, zien ze opeens vanuit hun ooghoeken beweging. Ze draaien zich om, klaar om een … [Lees meer...] overTussen hemel en aarde: vreemde ervaringen in Nederlandse musea
De Daver Op Je Lijf
Demonen van Marita de Sterck De Vlaamse antropologe Marita de Sterck is verzot op volksverhalen: niet op verkleuterde sprookjes, maar ongecensureerde vertellingen die je “de daver op het lijf” jagen. Bovendien gaat ze graag op zoek naar sprookjes en sagen waarin een heldenrol voor dappere meisjes en slimme vrouwen is weggelegd. Ze publiceerde reeds meerdere verantwoorde … [Lees meer...] overDe Daver Op Je Lijf
Niet te dicht bij het water!
De kinderschrik in Nederlandse sagen De Nederlandse vertelcultuur is vele sagen rijk. Sagen zijn korte volksverhalen die zich afspelen in een bestaande leefomgeving (voor vertellers en toehoorders vaak de eigen streek) en waarin bovennatuurlijke wezens zoals geesten, heksen en weerwolven een belangrijke rol spelen. Een ander kenmerk van sagen is dat ze vroeger door zowel … [Lees meer...] overNiet te dicht bij het water!
Nieuw op Neerlandistiek: Vertelcultuur
Vertelcultuur is in 5 jaargangen tweemaal per jaar verschenen als e-zine (2013-2018), en was in zekere zin een voortzetting van het glossy papieren tijdschrift Vertel Eens… (2006-2012). Vanaf 2019 gaat Vertelcultuur verder in de vorm van blogs onder de paraplu van Neerlandistiek. In Vertelcultuur worden artikelen, aankondigingen en recensies geplaatst die iets te maken hebben … [Lees meer...] overNieuw op Neerlandistiek: Vertelcultuur
