Tekstportret Margot van Mulken In de serie Tekstportretten laat Jan Renkema iemand poseren in zijn tekstatelier. Meestal is er een bijzondere aanleiding. Deze keer niet. Of het moest zijn dat iemand na ruim dertig jaar onderzoek en onderwijs, met acht jaren bestuurswerk als decaan, nadenkt over relevant onderzoek of een andere toekomst, misschien wel als juf. Margot … [Lees meer...] over“Soms denk ik: dat ik zomaar onderzoek mag doen!”
taalbeheersing
Het boerenbedrijf en het Vlaams Belang
In de strijd om de ziel van “het volk” heeft radicaal rechts in heel Europa een nieuw uithangbord ontdekt: de boer. Niet de mannen en vrouwen met stikstofnormen, bankleningen en opvolgingsproblemen, maar het symbool dat de boer óók is. Overal in Europa zien we varianten van dezelfde nieuwe, romantische aandacht: de tractor als actiemiddel, de mestkar als politieke prop, het … [Lees meer...] overHet boerenbedrijf en het Vlaams Belang
Nederlands tussen de soep en de patatten
In gesprek met Freja Verachtert Had je als kind soms het gevoel dat je ouders enigszins neerbuigend tegen je praatten? Waarom lijkt het erop dat volwassenen anders met elkaar praten dan met hun kinderen? Wat is standaardtaalideologie? En wat heeft dat allemaal te maken met het avondeten? Wanneer ouders en kinderen samen aan tafel schuiven voor het avondeten, gebeurt er … [Lees meer...] overNederlands tussen de soep en de patatten
Bureaucratiseren, bagatelliseren, postponeren
Confuc (23) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. De Telegraaf heeft een bericht over verpleegtehuizen. Bijna 18.000 ouderen staan op de wachtlijst maar … [Lees meer...] overBureaucratiseren, bagatelliseren, postponeren
Het mag wel wat minder
In verschillende situaties (werk, privé, politiek) heb ik de afgelopen dagen teksten onder ogen gekregen waarvan ik dacht: véél te lang. Het mag echt wel wat minder. Ik heb geen bezwaar tegen lange teksten. Maar mijn leesinspanning moet wel wat opleveren. Mijn probleem met de lengte van de zakelijke teksten van de laatste tijd was vooral dat er heel veel blabla in … [Lees meer...] overHet mag wel wat minder
Van gemeentehuis naar keukentafel
Confuc (22) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Ambtenaren hebben een slecht imago als het om taalgebruik gaat. Ambtelijk taalgebruik is afstandelijk, … [Lees meer...] overVan gemeentehuis naar keukentafel
Op syn nijer Frysk
Nei oanlieding fan de publikaasje fan Dekker, S., Stefan, N, Van Seijen, F., Dijkstra, J., La Roï, C., Heeringa, W., & Kircher, R. (2025). Taal yn Fryslân: In nije koers. Fryske Akademy. Ynlieding Yn 1956 is de earste grutskalige taaltel-enkête ferskynd oer de taalferhâldingen yn Fryslân: Boelens en Van der Veen, De taal van het schoolkind in Friesland. Cijfers en … [Lees meer...] overOp syn nijer Frysk
Tussen bruggen en loopgraven
Waarom vertrouwen het wint van verwijten Timmermans en Klaver bewezen hun partij geen dienst door te negatief te spreken. Jettens positivisme – in lijn met retorisch onderzoek – heeft wel gewerkt. Jokkende Jetten. Palingpopulisten. Ondanks alle goede voornemens regende het ook deze verkiezingen verwijten. En wat daarbij opviel: niet zelden kwam de aanval vanuit … [Lees meer...] overTussen bruggen en loopgraven
Herschrijven als kunst en kunde
Confuc (21) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Het wordt tijd voor goed nieuws over overheidstaal. Eerder dit jaar, hier en hier, kon ik al … [Lees meer...] overHerschrijven als kunst en kunde
Meedoen met de Olympiade Nederlands
Ook dit jaar kunnen leerlingen vanaf 15 jaar deelnemen aan de OlympiadeNederlands voor Vlaamse en Nederlandse scholen. In een online afgenomen voorronde worden circa 10 finalisten geselecteerd die onder leiding van een onderzoeker aan een Vlaamse of Nederlandse onderzoeker zelf een onderzoek uitvoeren. Dat onderzoek wordt beoordeeld door een jury, die de nummer 1, 2 en 3 … [Lees meer...] overMeedoen met de Olympiade Nederlands
De discussie over de vlees-/vega-/plantaardige burger/schijf/disk
Vijf jaar na het verbod op het woord ‘melk’in plantaardige dranken, heeft het Europees Parlement nu toch ook ingestemd met een verbod op namen zoals ‘burger’ en ‘worst’ bij plantaardige producten. Volgens voorstanders van het verbod zijn zulke termen misleidend voor de consument. Het gaat om de zogenaamde … [Lees meer...] overDe discussie over de vlees-/vega-/plantaardige burger/schijf/disk
Waarom zitten mHands en P-mates niet in ons zorgpakket?
Confuc (20) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Een mHand is een goedkoop alternatief voor een heel complexe medische technologie. Het is een mechanische … [Lees meer...] overWaarom zitten mHands en P-mates niet in ons zorgpakket?
Komma’s uit de jaren ’70
De recente vakantie in Ierland was voor mij aanleiding om Trinity te herlezen. Met dat boek is mijn interesse in de Ierse geschiedenis begonnen. Mijn vader was een grote fan van Leon Uris. Als ik het me goed herinner, heb ik al diens boeken uit de kast thuis gelezen toen ik in mijn eerste studiejaar een tijdje ziek was en daarom bij mijn ouders … [Lees meer...] overKomma’s uit de jaren ’70
14 november 2025: proefcollege voor scholieren
Formuleerfouten, bestaan die eigenlijk wel? Proefcollege Nederlandse Taal en Cultuur voor leerlingen die Nederlands willen gaan studeren vrijdag 14 november 2025, 16:00-17:00u (online) Misschien herken je dit wel: je krijgt een schrijfopdracht terug en in de kantlijn staat een rode krabbel – ‘pleonasme!’ of ‘Congruentiefout!’. Bij … [Lees meer...] over14 november 2025: proefcollege voor scholieren
CfP: CLADES-conferentie 2026 over ‘Critical Language Awareness for Sustainability, Solidarity and Inclusion’
Uitgestelde deadline 31 oktober 2025 25-26 februari 2026 | Universiteit Gent Graag nodigen we jullie uit om bij te dragen aan de CLADES-conferentie 2026 aan de Universiteit Gent. Dit tweedaagse, interdisciplinaire en inclusieve evenement richt zich op de rol van taal en discours in het bevorderen, in stand houden of bevragen van sociale en ecologische … [Lees meer...] overCfP: CLADES-conferentie 2026 over ‘Critical Language Awareness for Sustainability, Solidarity and Inclusion’
9 oktober 2025: Vijftiende Jacob van Lenneplezing door Henk te Velde
De Jacob van Lenneplezing keert jaarlijks op de eerste donderdag van oktober terug en beoogt de Nederlandse literatuur en cultuur van de negentiende eeuw onder de publieke aandacht te brengen. Zij is in het leven geroepen bij gelegenheid van het afscheid van Marita Mathijsen als hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. In Spui25 … [Lees meer...] over9 oktober 2025: Vijftiende Jacob van Lenneplezing door Henk te Velde
De troonrede … Helaas
Confuc (19) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Waarom dwalen gedachten toch zo gauw af bij de enige toespraak in het jaar waarin de regering het volk kan … [Lees meer...] overDe troonrede … Helaas
Wat betekent het om een taal te kennen of spreken?
Wat iedereen moet weten over taal (19) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier op een rijtje. De oorspronkelijke vraag in de Taalcanon is what does it mean to know a language. In het Nederlands … [Lees meer...] overWat betekent het om een taal te kennen of spreken?
28-30 januari 2026: Taalbeheersing in transformatie
17de taalbeheersingsconferentie Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing - VIOT Van chatbot tot klaslokaal, van vergadering tot overheidsbericht, van presentatie tot gezondheidsapp: taal beweegt mee met de digitale en maatschappelijke veranderingen van onze tijd. Tijdens het zeventiende VIOT-congres onderzoeken we hoe taalbeheersingsonderzoek zich aanpast aan … [Lees meer...] over28-30 januari 2026: Taalbeheersing in transformatie
Goed bedoeld… maar als je bezwaar hebt
Confuc (18) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Beste omwonenden, Met deze nieuwsbrief informeren wij u over de laatste ontwikkelingen voor de woningbouw op de … [Lees meer...] overGoed bedoeld… maar als je bezwaar hebt
Consultants, leer zelf schrijven!
Interessante ‘whitepaper’ bereikte me via de nieuwsbrief van SIOO: ‘Hoe leer je als jonge consultant het vak, als AI het overneemt?’ Dat gaat over meer vaardigheden dan schrijven alleen, maar ik herkende toch veel en leerde ook nog nieuws. Ik vond het fijn om een aantal ideeën uit mijn eigen recente artikel te herkennen. Het is pionieren op dit gebied, en het is voor … [Lees meer...] overConsultants, leer zelf schrijven!
Schrijvend je menselijke stem vinden
De zomer is voor wie aan de universiteit werkt de tijd om na te denken over je onderwijs. Doorheen het jaar is het college van volgende week, en het huiswerk voor dat college, en een update voor je dia's over het huiswerk altijd urgenter zodat het lastig is om na te denken over de grote lijnen. In de zomer valt dat allemaal weg – en kun je erover nadenken. Ik geef al vele … [Lees meer...] overSchrijvend je menselijke stem vinden
Leer ze aantekeningen maken
Zo'n tien jaar geleden werd de aantekeningen makende mens opgeschrikt door het bericht dat uit onderzoek zou blijken dat leerlingen die op laptops notuleren het veel slechter doen dan leerlingen die dat met de hand doen. De kwestie is sindsdien blijven hangen: de oorspronkelijke resultaten konden niet worden gerepliceerd, en ander onderzoek liet wisselende resultaten … [Lees meer...] overLeer ze aantekeningen maken
Land van redenaars en debat
Het magnum opus van Henk te Velde Iedereen die zich met de studie of praktijk van Nederlandse politieke welsprekendheid bezighoudt, krijgt op enig moment het smalende commentaar: “Bestaat die dan?” Dat en hoe die bestaat (en de afgelopen twee eeuwen bestaan heeft) is het onderwerp van de omvangrijke studie van de Leidse hoogleraar Nederlandse Geschiedenis Henk te … [Lees meer...] overLand van redenaars en debat
Quintilianus for the millions!
Hoe wij met elkaar communiceren is momenteel zo dramatisch aan het veranderen dat ik niet zou durven voorspellen hoe we er over pakweg vijf jaar voor staan. Alles is aan het veranderen. Je ziet dat aan de nieuwe, negende druk van het bekende leerboek Leren communiceren. In het voorwoord schrijven de auteurs dat 'veel van de adviezen van de toenmalige communicatie-experts, de … [Lees meer...] overQuintilianus for the millions!
